పిఎంఇండియా

వాతావరణ మార్పుపై ఐక్యరాజ్యసమితి సదస్సు ముసాయిదా తీర్మానం (UNFCCC) నిర్దేశించిన బాధ్యతలు నెరవేర్చడంపై భారత్ సమర్పించిన రెండో ద్వైవార్షిక ప్రగతి నివేదిక (BUR)కు ప్రధానమంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ అధ్యక్షతన సమావేశమైన కేంద్ర మంత్రిమండలి ఆమోదం తెలిపింది.

ముఖ్యాంశాలు:

i. వాతావరణ మార్పు విషయంలో నెరవేర్చిన బాధ్యతలకు సంబంధించి ఇదివరకు సమర్పించిన తొలి ప్రగతి నివేదిక (BUR)కు అదనపు నివేదనగా రెండో ద్వైవార్షిక నివేదిక పరిగణనలోకి వస్తుంది. ఇందులో ఐదు ముఖ్యాంశాలు… జాతీయ పరిస్థితులు; జాతీయ హరితవాయు జాబితా; ఉపశమన చర్యలు; ఆర్థిక, సాంకేతిక, సామర్థ్య నిర్మాణ అవసరాలు, అందిన మద్దతు-దేశీయంగా ‘పర్యవేక్షణ, నివేదన, తనిఖీ-నిర్ధారణ’ (MRV) వ్యవస్థల ఏర్పాటువంటివి ఉన్నాయి:

ii. జాతీయ స్థాయిలో ఒక శ్రేణి మేరకు నిర్వహించిన అధ్యయం ప్రాతిపదికన నివేదిక రూపొందించబడింది.

iii. ఈ నివేదికపై సమీక్ష ప్రక్రియ బహుళ అంచెల్లో సాగింది. ఆ మేరకు సమకాలీన సమీక్ష; వాతావరణ మార్పు శాఖ అదనపు కార్యదర్శి నేతృత్వంలోని సాంకేతిక నిపుణుల సలహా కమిటీ సమీక్ష; పర్యావరణ, అటవీ-వాతావరణ మార్పు శాఖ కార్యదర్శి నాయకత్వంలోని జాతీయ సారథ్య సంఘం (NSC) సమీక్ష సాగాయి. కాగా, నీతిఆయోగ్, వ్యవసాయ పరిశోధన-విద్య, వ్యవసాయ సహకారం-రైతు సంక్షేమం, ఆర్థిక వ్యవహారాలు, విదేశీ వ్యవహారాలు, నవ్య-పునరుత్పాదక ఇంధనం, శాస్త్ర-సాంకేతిక, బొగ్గు-విద్యుత్తు, రైల్వేబోర్డు, రోడ్డురవాణా-జాతీయ రహదారులు-నౌకాయానం, పెట్రోలియం-సహజవాయువు, జలవనరులు, నదీ అభవృద్ధి-గంగా పునరుజ్జీవనం, ఆరోగ్యం-కుటుంబ సంక్షేమం, భూ విజ్ఞానశాస్త్రాలు, గ్రామీణాభివృద్ధి, గృహనిర్మాణం-పట్టణ వ్యవహారాలు, పారిశ్రామిక విధానం-తోడ్పాటు, వాణిజ్యం-పరిశ్రమలు, ఉక్కు, పౌర విమానయానం, గణాంక-కార్యక్రమ అమలు, భారత వాతావరణ విభాగం తదితర మంత్రిత్వశాఖలు, విభాగాలకు చెందిన ఉన్నతస్థాయి ప్రతినిధులతో అంతర మంత్రిత్వ జాతీయ సారథ్య సంఘం ఏర్పాటైంది. ఇలా సమకాలీన, నిపుణుల, ఉన్నతస్థాయి జాతీయ సారథ్య సంఘాలద్వారా బహుళ అంచెల సమీక్ష సందర్భంగా సంబంధిత అంశాలపై వ్యాఖ్యలు, మార్పుచేర్పులను సముచితంగా పరిగణనలోకి తీసుకుని రెండో ద్వైవార్షిక ప్రగతి నివేదిక తయారుచేయబడింది.

iv. దేశవ్యాప్తంగా అన్నిరకాల కార్యకలాపాలద్వారా 2014లో మొత్తం 26,07,488 గిగాగ్రాముల (Gg*)… అంటే వాతావరణ మార్పు విధానం-2 (CC-2)కు సమానస్థాయి*లో (సుమారు 2.607 బిలియన్ టన్నులు) హరితవాయు ఉద్గారాలు (భూ వినియోగం, భూ వినియోగ మార్పు-అటవీ కార్యకలాపాలు- LULUCF మినహాయించి) వెలువడ్డాయి. భూ వినియోగం, భూ వినియోగమార్పు-అటవీ కార్యకలాపాలను కూడా కలిపితే నికరంగా జాతీయ హరితవాయు ఉద్గారాలు 23,06,295 గిగాగ్రాముల (సుమారు 2.306 బిలియన్ టన్నుల కార్బన్-డై-ఆక్సైడ్-CO2)కు సమానస్థాయిలో వెలువడ్డాయి. మొత్తం ఉద్గారాలలో విద్యుత్ రంగం వాటా 73 శాతం కాగా, పారిశ్రామిక ప్రక్రియలు-ఉత్పత్తుల వినియోగ రంగం వాటా 8 శాతం, వ్యవసాయం వాటా 16 శాతం, వ్యర్థాల వాటా 3 శాతంగా నమోదయ్యాయి. ఇక అటవీ, పంట, నివాస భూములు విడుదల చేసినదానితో పోలిస్తే ఇముడ్చుకున్న కర్బన ఉద్గారాలు సుమారు 12 శాతంగా ఉన్నాయి. మొత్తంమీద 2014లో భారత హరితవాయు జాబితాలోని ఉద్గారాల సారాంశాన్ని కింది పట్టికలో చూడవచ్చు:

రంగం CO2 సమాన (Gg)

ఇంధనం 19,09,765.74

పారిశ్రామిక ప్రక్రియలు, ఉత్పత్తుల వినియోగం 2,02,277.69

వ్యవసాయం 4,17,217.54

వ్యర్థాలు 78,227.15

భూ వినియోగం, భూ వినియోగ మార్పు-అటవీ (LULUCF)** -3,01,192.69

మొత్తం (LULUCFమినహా) 26,07,488.12

మొత్తం (LULUCFసహా) 23,06,295.43

**మైనస్ ఉద్గారాల విలువ అంటే… వాతావరణం నుంచి నికరంగా తొలగించబడిన కర్బనం

*1 గిగాగ్రామ్ (Gg)అంటే 109 గ్రాములు; హరితవాయు ఉద్గారాలను CO2 సమానస్థాయి… అంటే సంబంధిత భూతాప సంభావ్యతల ఆధారంగా (CO2e or CO2eq) సమానస్థాయిగా పరిగణిస్తారు.

ప్రధాన ప్రభావం:

వాతావరణ మార్పు ఒప్పందంలో ఒక భాగస్వామిగా తీర్మానం అమలుపై సమాచారాం ఇవ్వాల్సిన తన బాధ్యత రెండో ద్వైవార్షిక నివేదిక సమర్పణద్వారా భారత్ నిర్వర్తించింది.

నేపథ్యం:

వాతావరణ మార్పుపై ఐక్యరాజ్యసమితి సదస్సు ముసాయిదా తీర్మానం (UNFCCC) రూపకల్పనలో భారతదేశం కూడా ఒక భాగస్వామి. అలాగే వాతావరణ మార్పు సమస్య పరిష్కారం దిశగా తీర్మానం అమలు ప్రగతి గురించి తీర్మానంలోని నిబంధనలు 4.1, 12.1కి అనుగుణంగా అభివృద్ధి చెందిన, వర్ధమాన దేశాలుసహా ప్రతి భాగస్వామ్య దేశం జాతీయ సమాచారం రూపంలో నివేదిక సమర్పించాల్సిన బాధ్యతను నెరవేర్చాలి. అలాగే భాగస్వామ్య దేశాల 16వ సదస్సు 1వ నిర్ణయంలోని 60(సి) పేరా నిర్దేశిస్తున్న ప్రకారం వర్ధమాన దేశాలు తమ సామర్థ్యాలను స్థిరంగా ఉంచుకుంటూ నివేదిక సమర్పణ కోసం తమకందిన తోడ్పాటు స్థాయికి తగినట్లుగా ద్వైవార్షిక ప్రగతి నివేదికను కూడా సమర్పించాలి. జాతీయంగా హరితవాయు ఉద్గారాల జాబితాతోపాటు సమస్య ఉపశమనానికి తీసుకున్న చర్యలు, అవసరాలకు తగిన సాయం అందుబాటు, ఇతరత్రా లభించిన మద్దతు తదితరాల సమాచారాన్ని ఈ నివేదికలో పొందుపరచాలి. ఇక భాగస్వామ్య దేశాల 17వ సదస్సు 2వ నిర్ణయంలోని పేరా 41(ఎఫ్) నిర్దేశం ప్రకారం… ద్వైవార్షిక ప్రగతి నివేదికను ప్రతి రెండేళ్లకొకసారి సమర్పించాలి.