పిఎంఇండియా

కేంద్ర‌ ప్ర‌భుత్వ నిర్వ‌హ‌ణ‌లోని ప‌థ‌కాల (సి ఎస్ ఎస్ ల) హేతుబ‌ద్ధీక‌ర‌ణ‌పై అధ్య‌య‌నం చేసిన ముఖ్య‌మంత్రుల ఉప‌ సంఘం ప్ర‌ధాన‌ సిఫార‌సుల‌కు మంత్రిమండలి ఆమోదం తెలిపింది. ప్ర‌ధాన మంత్రి శ్రీ న‌రేంద్ర మోదీ ఈ రోజు జరిగిన కేంద్ర మంత్రివ‌ర్గ స‌మావేశానికి అధ్య‌క్ష‌త వ‌హించారు.

మొత్తం 66 సిఎస్ ఎస్ ల‌ను ఈ ఉప సంఘం ప‌రిశీలించి, వాటి సంఖ్య 30కి మించ‌రాద‌ని సిఫార‌సు చేసింది. ఈ ప‌థ‌కాల్లోని అనేక వివాదాస్ప‌ద అంశాల విష‌యంలో ఉప సంఘంలో స‌భ్యులుగా ఉన్న ముఖ్య‌మంత్రుల‌తోనే కాకుండా ఇత‌ర రాష్ట్రాలు, కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాల ముఖ్య‌మంత్రులు, పాల‌కులతో చ‌ర్చించి ఏకాభిప్రాయం సాధించారు.

సి ఎస్ ఎస్ ల‌న్నింటినీ హేతుబ‌ద్దం చేయ‌డం వ‌ల్ల వాటి ఫ‌లాలు అంద‌రికీ ప‌రిపూర్ణంగా అందుబాటులోకి రావ‌డానికి, అందుబాటులో ఉన్న వ‌న‌రుల పూర్తి వినియోగానికి అవ‌కాశం ఏర్ప‌డుతుంది. ఎవ‌రి ప్ర‌యోజ‌నం కోసం ఆ ప‌థ‌కాల‌ను ఉద్దేశించారో వారికి పూర్తిగా ల‌బ్ధి స‌మ‌కూరుతుంది.

2015 ఫిబ్ర‌వ‌రి 8వ తేదీన నీతి ఆయోగ్ పాల‌క మండ‌లి తొలి స‌మావేశంలో ఈ ముఖ్య‌మంత్రుల ఉప సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. 75వ స్వాతంత్ర్య దినోత్స‌వం జ‌రుగ‌నున్న 2022 నాటికి ల‌క్ష్యాల‌న్నీ సాధించ‌డానికి రూపొందించిన విజ‌న్ 2022కి అనుగుణంగా స‌హ‌కారాత్మక సమాఖ్య స్ఫూర్తితో కేంద్రం, రాష్ట్రాలు, కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాల మ‌ధ్య గ‌ల వివాదాల‌న్నింటినీ ప‌రిష్క‌రించి టీమ్ ఇండియాగా క‌లసి ప‌నిచేయ‌డానికి అవ‌స‌ర‌మైన వాతావ‌ర‌ణాన్ని క‌ల్పించ‌డం ఈ ఉప‌ సంఘం ల‌క్ష్యంగా నిర్దేశించారు. స్థూలంగా ఆ విజ‌న్ లోని అంశాలు: (ఎ) ఆత్మ‌గౌర‌వంతో, హుందాగా జీవ‌నం సాగించేలా దేశంలోని పౌరులంద‌రికీ న్యాయ‌బ‌ద్ధంగా మౌలిక‌వ‌స‌తుల‌న్నీ అందుబాటులో ఉండేలా చూడ‌డం; ఇంకా (బి) పౌరులంద‌రూ పూర్తి స్థాయిలో వారి సామ‌ర్థ్యాలు వినియోగంలోకి తెచ్చుకునేందుకు త‌గు అవ‌కాశాలు క‌ల్పించ‌డం.
4. ఉప‌ సంఘం చేసిన ప్ర‌ధాన సిఫార‌సులు ఇలా ఉన్నాయి
అ) పథకాల సంఖ్య : మొత్తం పథకాల సంఖ్య 30కి మించ‌కూడ‌దు.

ఆ) పథకాల వ‌ర్గీక‌ర‌ణ : ప‌ర్ స్తుతం అమ‌లు జ‌రుగుతున్న సి ఎస్ ఎస్ ల‌న్నింటినీ ప్ర‌ధాన‌మైన‌వి, ఐచ్ఛిక‌మైన‌విగా విభ‌జించాలి.

1. i) కీల‌క‌మైన ప‌థ‌కాలు : టీమ్ ఇండియా స్ఫూర్తితో కేంద్ర‌ రాష్ట్రాలు క‌లిసిక‌ట్టుగా ప‌ని చేసేలా జాతీయాభివృద్ధి అజెండాకు అనుగుణంగా సి ఎస్ ఎస్ లు ఉండాలి.
2. ii) అత్యంత కీల‌క ప‌థ‌కాలు: సామాజిక భ‌ద్ర‌త‌, స‌మాజంలోని అన్ని వ‌ర్గాల భాగ‌స్వామ్యం ల‌క్ష్యంగా అమ‌లుప‌రుస్తున్న ప‌థ‌కాలు అత్యంత కీల‌క‌మైన‌విగా ప‌రిగ‌ణ‌న‌లోకి వ‌స్తాయి. జాతీయాభివృద్ధి అజెండాకు అమ‌లుకు కేటాయించిన నిధుల కేటాయింపులో అగ్ర‌ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలి.
3. iii) ఐచ్ఛిక ప‌థ‌కాలు: ఇలాంటి ప‌థ‌కాల ఎంపిక‌,అమ‌లు విష‌యంలో రాష్ట్రాల‌కు పూర్తి స్వేచ్చ ఉంటుంది. త‌మ‌కు అవ‌స‌ర‌మ‌ని భావించిన ప‌థ‌కాల‌ను రాష్ట్రాలు ఎంపిక చేసుకొని అమ‌లుప‌ర‌చ‌వ‌చ్చు. వీటి అమ‌లుకు అవ‌స‌ర‌మైన ఆర్థిక వ‌న‌రుల‌ను ఆర్థిక శాఖ ఏక‌మొత్తంలో అంద‌చేస్తుంది.

జాతీయాభివృద్ధి కార్యక్రమ పట్టికకు అనుగుణంగా సి ఎస్ ఎస్‌ ల జాబితా:

నిధుల కేటాయింపు ఈ కింది విధంగా ఉంటుంది:
అత్యంత కీల‌క‌మైన ప‌థ‌కాలు:
ఈ శ్రేణిలోకి వ‌చ్చే ప‌థ‌కాల‌కు ప్ర‌స్తుత ఫండింగ్ విధానం య‌థాత‌థంగా కొన‌సాగుతుంది.

కీల‌కమైన ప‌థ‌కాలు:

(అ) ఎనిమిది ఈశాన్య రాష్ట్రాలు, మూడు హిమాల‌య‌ ప్రాంత రాష్ట్రాలు : కేంద్రం, రాష్ట్రాలు 90 : 10 నిష్ప‌త్తిలో నిధులు కేటాయిస్తాయి.
(ఆ) ఇత‌ర రాష్ట్రాలు : కేంద్రం, రాష్ట్రాలు 60 : 40 నిష్ప‌త్తిలో నిధులు కేటాయిస్తాయి.

(ఇ) కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాలు (చ‌ట్ట‌స‌భ‌లు లేనివి) : నూరు శాతం నిధులు కేంద్ర‌మే కేటాయిస్తుంది. చ‌ట్ట‌స‌భ‌లు గ‌ల కేంద్ర‌పాలిత ప్రాంతాల‌కు ప్ర‌స్తుతం అమ‌లులో ఉన్న విధాన‌మే కొన‌సాగుతుంది.

ఐచ్ఛిక ప‌థ‌కాలు:
అ) ఎనిమిది ఈశాన్య రాష్ట్రాలు, మూడు హిమాల‌య‌న్ రాష్ట్రాలు: కేంద్ర‌ రాష్ర్ట‌ ప్ర‌భుత్వాల వాటా 80 : 20 నిష్ప‌త్తిలో ఉంటుంది.
ఆ) ఇత‌ర రాష్ట్రాలు: కేంద్ర‌ రాష్ర్ట‌ ప్ర‌భుత్వాల వాటా 50 : 50 నిష్ప‌త్తిలో ఉంటుంది. ৫০
ఇ) కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాలు: (i) చ‌ట్ట‌ స‌భ‌లు లేనివి – కేంద్రం 100 శాతం నిధులు కేటాయిస్తుంది. (ii) చ‌ట్ట‌ స‌భ‌లు గ‌లవి : కేంద్రం, కేంద్ర‌పాలిత ప్రాంతాల వాటా 80 : 20 నిష్ప‌త్తిలో ఉంటుంది.

రాష్ట్రాలు, కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాల‌కు ప‌థ‌కాల ఎంపిక‌లో స్వేచ్ఛ‌ మరియు ఫ్లెక్సి నిధులు:
అ. రాష్ట్రీయ కృషి వికాస్ యోజ‌న (ఆర్ కె వి వై) ప‌రిధిలో చేప‌ట్టే కార్య‌క్ర‌మాల ఎంపిక విష‌యంలో కేంద్ర మంత్రిత్వ శాఖ‌లు ఆయా రాష్ట్రాల‌కు త‌గిన స్వేచ్ఛను క‌ల్పించేందుకు సి ఎస్ ఎస్ రూప‌క‌ల్ప‌న‌లో త‌గు ఏర్పాట్లు చేశారు.
ఆ. ప్ర‌తి సి ఎస్ ఎస్ లోనూ నిధుల వినియోగంలో ఆయా రాష్ట్రాల‌కు, కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాల‌కు త‌గినంత స్వేచ్ఛ ఉండే నిధుల ప‌రిమాణాన్నిరాష్ట్రాల విష‌యంలో 10 నుంచి 25 శాతానికి, కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాల విష‌యంలో 30 శాతానికి పెంచారు. దీని వ‌ల్ల ఆయా రాష్ట్రాలు, కేంద్ర‌ పాలిత ప్రాంతాల అవ‌స‌రాల‌కు అనుగుణంగా సి ఎస్ ఎస్ లు అమ‌లుప‌ర‌చ‌గ‌లుగుతారు.