पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते आज संसद भवनाच्या नव्या इमारतीची पायाभरणी झाली. ही इमारत, देशाच्या ‘आत्मनिर्भर भारत’ दूरदृष्टीचा अविभाज्य घटक ठरणार असून या रूपाने, स्वातंत्र्यानंतर पहिल्यांदाच आपल्याला जनतेची संसद उभारण्याची एक महत्वाची संधी मिळणार आहे. देशाच्या स्वातंत्र्याला 75 वर्षे पूर्ण होत असतांना म्हणजेच 2022 मध्ये या इमारतीत ‘नव भारता’ च्या इच्छाआकांक्षांचे अनुरूप प्रतिबिंब त्यात असेल.
यावेळी बोलतांना पंतप्रधान म्हणाले की, आजचा दिवस भारताच्या लोकशाहीच्या इतिहासातला एक मैलाचा दगड ठरला असून यात संपूर्ण ‘भारतीयत्वाचा’ विचार सामावलेला आहे.या इमारतीचे बांधकाम सुरु होणे, आपल्या लोकशाही परंपरेतील सर्वात महत्वाची प्रक्रिया ठरेल. एकत्र येऊन नव्या संसद भावनाची इमारत बांधण्याचे आवाहन त्यांनी जनतेला केले. ज्यावेळी, भारत आपल्या स्वातंत्र्याची 75 वर्षे साजरी करत असेल, त्यावेळी ही नवी इमारत त्या क्षणाची साक्षीदार ठरेल, त्या क्षणापेक्षा अधिक सुंदर आणि अधिक पवित्र दुसरे काहीही असू शकत नाही, अशा भावना पंतप्रधानांनी यावेळी व्यक्त केल्या.
2014 साली एक खासदार या नात्याने ज्यावेळी त्यांनी पहिल्यांदा या संसद भवनात प्रवेश केला होता, त्यावेळच्या आठवणींना पंतप्रधानांनी उजाळा दिला.भवनात प्रवेश करण्यापूर्वी त्यांनी आपले मस्तक झुकवून या लोकशाहीच्या मंदिराला वंदन केले होते. नव्या संसद भवनात अशा अनेक नव्या गोष्टी असणार आहेत, ज्यामुळे खासदारांची कार्यक्षमता वाढेल आणि आधुनिक कार्यसंस्कृती निर्माण होईल.
आधीच्या संसद भवनाने स्वातंत्र्योत्तर काळात, देशाला दिशा दिली, तसेच आता हे नवे संसद भवन ‘आत्मनिर्भर भारताच्या’ निर्मितीचे साक्षीदार ठरेल, असा विश्वास पंतप्रधानांनी व्यक्त केला. जसे, जुन्या संसद भवनात देशाच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी काम करण्यात आले, असेच, नव्या इमारतीत 21 व्या शतकतील भारताच्या इच्छा- आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी काम केले जाईल, असे पंतप्रधान म्हणाले.
इतर ठिकाणी लोकशाहीचा अर्थ निवडणूक प्रक्रिया, प्रशासन आणि सुशासानापुरताच मर्यादित असतो, मात्र, भारतात, लोकशाही आपले जीवनमूल्य आहे. आपल्या जगण्याची पद्धत आहे आणि आपल्या देशाचा आत्मा आहे. भारताची लोकशाही ही शतकांच्या अनुभवातून विकसित झालेली व्यवस्था आहे. भारतातील लोकशाहीमध्ये नियमनाची एक व्यवस्था तर आहेच शिवाय, एक जीवनमंत्र देखील आहे, असे ते म्हणाले. भारताच्या लोकशाही व्यवस्थेची ताकदच देशाच्या विकासाला नवी उर्जा देत आहे आणि देशबांधवांचा विश्वास अधिकाधिक दृढ करत आहे. भारतातील लोकशाही दरवर्षी नूतनीकृत होत असते, प्रत्येक निवडणुकीत मतदानाचा टक्का वाढत असल्याची गोष्ट हेच सिध्द करणारी आहे, असेही त्यांनी सांगितले.
भारतातील लोकशाही ही कायमच, सरकार-प्रशासनासोबतचे मतभेद सोडवण्याचे माध्यम ठरली आहे. विविध मते, विविध दृष्टीकोन यातून गतिमान लोकशाही सक्षमच होते. जर लोकशाही प्रक्रीयेपासून तुटले नसतील तर, मतभेदांना कायमच स्थान आहे, असे ध्येय घेऊन आपली लोकशाही पुढे वाटचाल करते आहे. धोरणे आणि राजकारण वेगवेगळी असू शकतात, मात्र आपण जनसेवेसाठी इथे आहोत हे लक्षात घेतले पाहिजे आणि या अंतिम उद्दिष्टाबाबत मात्र काहीही मतभेद नकोत. वादविवाद-चर्चा मग त्या संसदेत होवोत किंवा संसदेबाहेर, त्यामागे देशसेवा आणि देशहितासाठीची समर्पित वृत्तीच असली पाहिजे आणि ती सातत्याने व्यक्त झाली पाहिजे, असे मत त्यांनी व्यक्त केले.
संसद भवनाचे अस्तित्वच ज्या लोकशाहीच्या आधारावर अवलंबून आहे, त्या लोकशाहीबाबत अधिकाधिक आशावादी असणे ही जनतेची जबाबदारी आहे, याचे स्मरण सर्वांनी ठेवावे असे आवाहन पंतप्रधानांनी केले. या संसदेत प्रवेश करणारी प्रत्येक व्यक्ती, जनता आणि संविधान या दोन्हीप्रती जबाबदार असते, याचे स्मरण त्यांनी करुन दिले. हे लोकशाहीचे मंदिर पवित्र करण्यासाठी कुठलेही विधी नाहीत, इथे येणारे लोकप्रतिनिधी त्यांच्या वर्तनातून हे लोकशाहीचे मंदिर पवित्र करत असतात. त्यांची समर्पित वृत्ती, त्यांचा सेवाभाव, वर्तणूक, विचार आणि वागणूक यातूनच हे मंदिर सजीव बनते. भारताची एकता आणि अखंडतेसाठी त्यांनी घेतलेले श्रम यातूनच या मंदिराला उर्जा मिळते. जेव्हा प्रत्येक लोकप्रतिनिधी आपले ज्ञान, बुद्धिमत्ता, शिक्षण आणि अनुभव याचा इथे संपूर्ण वापर करेल, तेव्हाच हे नवे संसद भवन ‘पवित्र’ होईल.
संपूर्ण देशवासीयांनी ‘राष्ट्रहित’ सर्वोपरी ठेवण्याची प्रतिज्ञा करावी, असे आवाहन पंतप्रधानांनी केले. प्रत्येकाने केवळ देशाच्या प्रगतीचीच आराधना करावी, आपला प्रत्येक निर्णय देशाचे सामर्थ्य वाढवणारा ठरावा, देशहित आपल्यासाठी सर्वोच्च स्थानी असावे, असे आवाहन त्यांनी केले. देशहितापेक्षा मोठे हित काहीही असणार नाही, अशी प्रतिज्ञा प्रत्येकाने करावी, असे आग्रही आवाहन पंतप्रधानांनी केले.आपल्या वैयक्तिक हितापेक्षा देशहित सर्वांसाठी महत्वाचे ठरावे, देशाची एकता आणि अखंडता यापेक्षा महत्वाचे काहीही असू नये. संविधानाची प्रतिष्ठा आणि पालन याला प्रत्येक नागरिकाच्या आयुष्यात सर्वोच्च स्थान असावे, असा विचार करण्याचे आवाहन पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केले.
***
Jaydevi PS/R.Aghor/P.Kor
***
सोशल मिडियावर आम्हाला फॉलो करा: @PIBMumbai
/PIBMumbai
/pibmumbai
pibmumbai@gmail.com
Speaking at the Foundation Stone Laying of the New Parliament. https://t.co/Gh3EYXlUap
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
आज का दिन भारत के लोकतांत्रिक इतिहास में मील के पत्थर की तरह है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
भारतीयों द्वारा,
भारतीयता के विचार से ओत-प्रोत,
भारत के संसद भवन के निर्माण का शुभारंभ
हमारी लोकतांत्रिक परंपराओं के सबसे अहम पड़ावों में से एक है: PM
हम भारत के लोग मिलकर अपनी संसद के इस नए भवन को बनाएंगे।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
और इससे सुंदर क्या होगा, इससे पवित्र क्या होगा कि
जब भारत अपनी आजादी के 75 वर्ष का पर्व मनाए,
तो उस पर्व की साक्षात प्रेरणा, हमारी संसद की नई इमारत बने: PM#NewParliament4NewIndia
मैं अपने जीवन में वो क्षण कभी नहीं भूल सकता जब 2014 में पहली बार एक सांसद के तौर पर मुझे संसद भवन में आने का अवसर मिला था।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
तब लोकतंत्र के इस मंदिर में कदम रखने से पहले,
मैंने सिर झुकाकर, माथा टेककर
लोकतंत्र के इस मंदिर को नमन किया था: PM
नए संसद भवन में ऐसी अनेक नई चीजें की जा रही हैं जिससे सांसदों की Efficiency बढ़ेगी,
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
उनके Work Culture में आधुनिक तौर-तरीके आएंगे: PM#NewParliament4NewIndia
पुराने संसद भवन ने स्वतंत्रता के बाद के भारत को दिशा दी तो नया भवन आत्मनिर्भर भारत के निर्माण का गवाह बनेगा।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
पुराने संसद भवन में देश की आवश्यकताओं की पूर्ति के लिए काम हुआ, तो नए भवन में 21वीं सदी के भारत की आकांक्षाएं पूरी की जाएंगी: PM
आमतौर पर अन्य जगहों पर जब डेमोक्रेसी की चर्चा होती है चुनाव प्रक्रियाओं, शासन-प्रशासन की बात होती है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
इस प्रकार की व्यवस्था पर अधिक बल देने को ही कुछ स्थानों पर डेमोक्रेसी कहा जाता है: PM
लेकिन भारत में लोकतंत्र एक संस्कार है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
भारत के लिए लोकतंत्र जीवन मूल्य है, जीवन पद्धति है, राष्ट्र जीवन की आत्मा है।
भारत का लोकतंत्र, सदियों के अनुभव से विकसित हुई व्यवस्था है।
भारत के लिए लोकतंत्र में, जीवन मंत्र भी है, जीवन तत्व भी है और साथ ही व्यवस्था का तंत्र भी है: PM
भारत के लोकतंत्र में समाई शक्ति ही देश के विकास को नई ऊर्जा दे रही है, देशवासियों को नया विश्वास दे रही है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
भारत में लोकतंत्र नित्य नूतन हो रहा है।
भारत में हम हर चुनाव के साथ वोटर टर्नआउट को बढ़ते हुए देख रहे हैं: PM
भारत में लोकतंत्र, हमेशा से ही गवर्नेंस के साथ ही मतभेदों को सुलझाने का माध्यम भी रहा है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
अलग विचार, अलग दृष्टिकोण, ये एक vibrant democracy को सशक्त करते हैं।
Differences के लिए हमेशा जगह हो लेकिन disconnect कभी ना हो, इसी लक्ष्य को लेकर हमारा लोकतंत्र आगे बढ़ा है: PM
Policies में अंतर हो सकता है,
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
Politics में भिन्नता हो सकती है,
लेकिन हम Public की सेवा के लिए हैं, इस अंतिम लक्ष्य में कोई मतभेद नहीं होना चाहिए।
वाद-संवाद संसद के भीतर हों या संसद के बाहर,
राष्ट्रसेवा का संकल्प,
राष्ट्रहित के प्रति समर्पण लगातार झलकना चाहिए: PM
हमें याद रखना है कि वो लोकतंत्र जो संसद भवन के अस्तित्व का आधार है, उसके प्रति आशावाद को जगाए रखना हम सभी का दायित्व है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
हमें ये हमेशा याद रखना है कि संसद पहुंचा हर प्रतिनिधि जवाबदेह है।
ये जवाबदेही जनता के प्रति भी है और संविधान के प्रति भी है: PM
लोकतंत्र के इस मंदिर में इसका कोई विधि-विधान भी नहीं है।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
इस मंदिर की प्राण-प्रतिष्ठा करेंगे इसमें चुनकर आने वाले जन-प्रतिनिधि।
उनका समर्पण, उनका सेवा भाव, इस मंदिर की प्राण-प्रतिष्ठा करेगा।
उनका आचार-विचार-व्यवहार, इस मंदिर की प्राण-प्रतिष्ठा करेगा: PM
भारत की एकता-अखंडता को लेकर किए गए उनके प्रयास, इस मंदिर की प्राण-प्रतिष्ठा की ऊर्जा बनेंगे।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
जब एक एक जनप्रतिनिधि, अपना ज्ञान, बुद्धि, शिक्षा, अपना अनुभव पूर्ण रूप से यहां निचोड़ देगा, उसका अभिषेक करेगा, तब इस नए संसद भवन की प्राण-प्रतिष्ठा होगी: PM
हमें संकल्प लेना है...
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
ये संकल्प हो India First का।
हम सिर्फ और सिर्फ भारत की उन्नति, भारत के विकास को ही अपनी आराधना बना लें।
हमारा हर फैसला देश की ताकत बढ़ाए।
हमारा हर निर्णय, हर फैसला, एक ही तराजू में तौला जाए।
और वो है- देश का हित सर्वोपरि: PM
हम भारत के लोग, ये प्रण करें- हमारे लिए देशहित से बड़ा और कोई हित कभी नहीं होगा।
— PMO India (@PMOIndia) December 10, 2020
हम भारत के लोग, ये प्रण करें- हमारे लिए देश की चिंता, अपनी खुद की चिंता से बढ़कर होगी।
हम भारत के लोग, ये प्रण करें- हमारे लिए देश की एकता, अखंडता से बढ़कर कुछ नहीं होगा: PM
नए संसद भवन का निर्माण, नूतन और पुरातन के सह-अस्तित्व का उदाहरण है। यह समय और जरूरतों के अनुरूप खुद में परिवर्तन लाने का प्रयास है।
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
इसमें ऐसी अनेक नई चीजें की जा रही हैं, जिनसे सांसदों की Efficiency बढ़ेगी और उनके Work Culture में आधुनिक तौर-तरीके आएंगे। pic.twitter.com/9KZ3quYMTi
संसद भवन की शक्ति का स्रोत, उसकी ऊर्जा का स्रोत हमारा लोकतंत्र है।
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
लोकतंत्र भारत में क्यों सफल हुआ, क्यों सफल है और क्यों कभी लोकतंत्र पर आंच नहीं आ सकती, यह हमारी आज की पीढ़ी के लिए भी जानना-समझना जरूरी है। pic.twitter.com/E9v73oV7FR
भारत में लोकतंत्र एक संस्कार है।
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
भारत के लिए लोकतंत्र जीवन मूल्य है, जीवन पद्धति है, राष्ट्र जीवन की आत्मा है।
भारत का लोकतंत्र सदियों के अनुभव से विकसित हुई व्यवस्था है।
भारत के लिए लोकतंत्र में जीवन मंत्र भी है, जीवन तत्व भी है और व्यवस्था का तंत्र भी है। pic.twitter.com/Wqsr6ExU3a
अलग-अलग विचार और दृष्टिकोण एक Vibrant Democracy को सशक्त करते हैं।
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
Policies में अंतर हो सकता है, Politics में भिन्नता हो सकती है, लेकिन हम Public की सेवा के लिए हैं, इसमें मतभेद नहीं होना चाहिए।
वाद-संवाद संसद में हों या बाहर, राष्ट्रहित के प्रति समर्पण लगातार झलकना चाहिए। pic.twitter.com/YZ9VNDsISM
नया संसद भवन तब तक एक इमारत ही रहेगा, जब तक उसकी प्राण-प्रतिष्ठा नहीं होगी।
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
इस मंदिर की प्राण-प्रतिष्ठा करेंगे, इसमें चुनकर आने वाले जन-प्रतिनिधि।
उनका समर्पण, उनका सेवा भाव, उनका आचार-विचार-व्यवहार, इस मंदिर की प्राण-प्रतिष्ठा करेगा। pic.twitter.com/AAZShHMlHY
जब देश वर्ष 2047 में अपनी स्वतंत्रता के 100वें वर्ष में प्रवेश करेगा, तब हमारा देश कैसा हो, इसके लिए हमें आज संकल्प लेकर काम शुरू करना होगा।
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020
जब हम देशहित को सर्वोपरि रखते हुए काम करेंगे तो आत्मनिर्भर और समृद्ध भारत का निर्माण कोई रोक नहीं सकता। pic.twitter.com/6w4klYRNMu
आइए हम प्रण करें... pic.twitter.com/Sm3bMUEYLC
— Narendra Modi (@narendramodi) December 10, 2020