പിഎം ഇന്ത്യ

ജയ് ബദ്രി വിശാല്‍, ജയ് ബദ്രി വിശാല്‍, ജയ് ബദ്രി വിശാല്‍!

ജയ് കേദാര്‍ ബാബ, ജയ് കേദാര്‍ ബാബ, ജയ് കേദാര്‍ ബാബ!

ഉത്തരാഖണ്ഡ് ഗവര്‍ണര്‍ ഗുര്‍മീത് സിംഗ് ജി; ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ജനപ്രിയനും മൃദുഭാഷിയും ഉല്‍സാഹഭരിതനുമായ മുഖ്യമന്ത്രി പുഷ്‌കര്‍ സിംഗ് ധാമി ജി; പാര്‍ലമെന്റിലെ എന്റെ സഹപ്രവര്‍ത്തകന്‍ ശ്രീ തിരത് സിംഗ് റാവത്ത് ജി; ധന് സിംഗ് റാവത്ത് ജി, മഹേന്ദ്ര ഭട്ട് ജി, മറ്റ് വിശിഷ്ട വ്യക്തികള്‍, എന്റെ പ്രിയ സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ!

ഇന്ന്, കേദാര്‍ ബാബയില്‍ നിന്നും ബദ്രി വിശാല്‍ ജിയില്‍ നിന്നും അനുഗ്രഹം തേടിയ ശേഷം, എനിക്ക് അനുഗ്രതീനായതായും സംതൃപ്തിയും തോന്നുന്നു. ഈ നിമിഷങ്ങള്‍ എനിക്ക് എക്കാലത്തേക്കും ഓര്‍ക്കാനുള്ളതാണ്. ദൈവകൃപയോടും ദൈവിക കല്‍പ്പനയോടും കൂടി അവസാനമായി ഇവിടെ വന്നപ്പോള്‍ എന്റെ വായില്‍ നിന്ന് ചില വാക്കുകള്‍ വന്നു. ആ വാക്കുകള്‍ എന്റേതല്ല, പിന്നെ അതെങ്ങനെ എന്റെ വായില്‍ നിന്നു വന്നു? ആരാണ് എന്നെ ആ വാക്കുകള്‍ പറയാന്‍ പ്രേരിപ്പിച്ചതെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പില്ല, പക്ഷേ ആ വാക്കുകള്‍ എന്റെ വായില്‍ നിന്ന് പുറത്തുവന്നു. വാക്കുകള്‍ ഇതാണ് – ‘ഈ ദശകം ഉത്തരാഖണ്ഡിന്റെ ദശകമായിരിക്കും’. ഈ വാക്കുകള്‍ക്ക് ബാബ, ബദ്രി വിശാല്‍, ഗംഗാ മാതാവ് എന്നിവരില്‍ നിന്ന് അനുഗ്രഹം ലഭിക്കുമെന്ന് ഞാന്‍ ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു. ഈ പുതിയ പദ്ധതികളില്‍ അതേ ദൃഢനിശ്ചയം ആവര്‍ത്തിക്കാന്‍ ഞാന്‍ ഇന്ന് നിങ്ങളോടൊപ്പമുണ്ട് എന്നതില്‍ ഞാന്‍ ശരിക്കും ഭാഗ്യവാനാണ്.

ഇന്ത്യയുടെ അവസാനത്തെ ഗ്രാമം എന്നാണ് മന ഗ്രാമം അറിയപ്പെടുന്നത്. എന്നാല്‍ നമ്മുടെ മുഖ്യമന്ത്രി പറഞ്ഞതുപോലെ, ഇപ്പോള്‍ എനിക്ക് പോലും അതിര്‍ത്തിയിലെ ഓരോ ഗ്രാമവും രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ ഗ്രാമമാണ്. അതിര്‍ത്തിയില്‍ താമസിക്കുന്ന നിങ്ങളെല്ലാവരും രാജ്യത്തിന്റെ ശക്തരായ കാവല്‍ക്കാരാണ്. ഇന്ന് ഞാന്‍ മന ഗ്രാമത്തിന്റെ ചില പഴയ ഓര്‍മ്മകള്‍ തിരികെ കൊണ്ടുവരാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഒരുപക്ഷെ അക്കാലത്ത് അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന ചിലര്‍ അത് ഓര്‍ത്തിരിക്കാം. അതിര്‍ത്തിയിലെ ആദ്യ ഗ്രാമത്തെ കുറിച്ച് ഞാനിപ്പോള്‍ പറയുന്നത് മുഖ്യമന്ത്രിയും പിന്നെ പ്രധാനമന്ത്രിയും ആയതുകൊണ്ടല്ല. ഏകദേശം 25 വര്‍ഷം മുമ്പ് ഞാന്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡില്‍ ഭാരതീയ ജനതാ പാര്‍ട്ടിയുടെ പ്രവര്‍ത്തകനായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍ ആരും എന്നെ അറിഞ്ഞിരുന്നില്ല, എനിക്ക് പൊതുജീവിതവും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ഞാന്‍ എന്റെ സമയം ചെലവഴിക്കുകയും സംഘടനയിലെ ആളുകള്‍ക്കൊപ്പം പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു. ആ സമയത്ത് ഞാന്‍ മനയില്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡ് ബിജെപി പ്രവര്‍ത്തക സമിതി യോഗം വിളിച്ചിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ എല്ലാ പാര്‍ട്ടി പ്രവര്‍ത്തകരും അന്ന് എന്നോട് കടുത്ത ദേഷ്യത്തിലായിരുന്നു. ഈ സ്ഥലത്ത് എത്താന്‍ എത്ര ബുദ്ധിമുട്ടാണെന്നും ഒരുപാട് സമയം പാഴാകുമെന്നും അവര്‍ എന്നോട് പറഞ്ഞു. അതുകൊണ്ട് ഞാന്‍ പറഞ്ഞു, ഉത്തരാഖണ്ഡ് ബിജെപി മനയുടെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിലാക്കുന്ന ദിവസം, ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ജനങ്ങള്‍ പോലും ബിജെപിയുടെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിലാക്കും. മന ഗ്രാമത്തിന്റെ മണ്ണിന്റെ ശക്തി ഇപ്പോള്‍ വ്യക്തമായി കാണാം. മന ഗ്രാമത്തിലെ സഹോദരങ്ങളുടെ ആജ്ഞയും സ്‌നേഹവും കൊണ്ടാണ് ഒന്നിനുപുറകെ ഒന്നായി നിരവധി അനുഗ്രഹങ്ങള്‍ ഒഴുകുന്നത്. ഉത്തരാഖണ്ഡില്‍ പുതിയ ഗവണ്‍മെന്റ് രൂപീകരിച്ചതിന് ശേഷം ഞാന്‍ ആദ്യമായി ഒരു പൊതു പരിപാടിയില്‍ സംസാരിക്കുകയാണ്. ഇന്ന് ഞാന്‍ ഇവിടെ വന്നിരിക്കുന്നതിനാല്‍, നിങ്ങളെയും മുഴുവന്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിനെയും സേവിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് അവസരം നല്‍കിയതിന് മനയുടെ മണ്ണില്‍ നിന്ന് എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ വികസിത ഇന്ത്യയെ നിര്‍മ്മിക്കുന്നതില്‍ രണ്ട് പ്രധാന സ്തംഭങ്ങളുണ്ട്. ഒന്നാമതായി, നമ്മുടെ പൈതൃകത്തില്‍ അഭിമാനിക്കുകയും രണ്ടാമതായി വികസനത്തിനായി എല്ലാ ശ്രമങ്ങളും നടത്തുകയും ചെയ്യുക. ഇന്ന് ഉത്തരാഖണ്ഡ് ഈ രണ്ട് തൂണുകളും ശക്തിപ്പെടുത്തുകയാണ്. ഇന്ന് രാവിലെ ഞാന്‍ കേദാര്‍ ബാബയെ പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചു, പിന്നീട് ബദരീനാഥ് വിശാലില്‍ പോയി പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചു. കാരണം എനിക്ക് ഭഗവാന്റെ കല്‍പ്പന പാലിക്കേണ്ടതുണ്ട്. എന്നെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം രാജ്യത്തെ 130 കോടി ജനങ്ങളും ദൈവത്തിന്റെ ഒരു രൂപമാണ്. അതുകൊണ്ട് വികസന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ഞാന്‍ അവലോകനം ചെയ്തു. ഇപ്പോള്‍ നിങ്ങളോടൊപ്പമുണ്ടായിരിക്കാനും 2 റോപ്വേ പദ്ധതികളുടെ തറക്കല്ലിടാനും എനിക്ക് ഭാഗ്യം ലഭിച്ചു. ഇത് കേദാര്‍നാഥ് ജിയും ഗുരുദ്വാര ഹേമകുണ്ഡ് സാഹിബും സന്ദര്‍ശിക്കുന്നത് എളുപ്പമാക്കും. ഗുരു ഗ്രന്ഥ സാഹിബിന്റെ അനുഗ്രഹം നമ്മോടൊപ്പം ഉണ്ടാകട്ടെ! ആദരണീയരായ എല്ലാ ഗുരുക്കന്മാരുടെയും അനുഗ്രഹം നമ്മോടൊപ്പമുണ്ടാകട്ടെ! ഗുരുനാഥന്‍മാരുടെ അനുഗ്രഹത്താല്‍ ഇത്തരമൊരു പുണ്യകര്‍മ്മം ഏറ്റെടുക്കാന്‍ നമുക്ക് അവസരം ലഭിച്ചു. കൂടാതെ ബാബ കേദാര്‍ നമ്മെയെല്ലാം അനുഗ്രഹിക്കട്ടെ! ഈ റോപ്പ്വേ തൂണുകളിലോ വയറുകളിലോ ഇരിക്കാനുള്ള കാറുകളിലോ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല; ഈ റോപ്പ്വേ നിങ്ങളെ അതിവേഗത്തില്‍ ബാബയുടെ അടുത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോകുകയും അതേ സമയം അതില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ആളുകള്‍ക്ക് അത് ഗുണം ചെയ്യുകയും ചെയ്യും. അതിനാല്‍, എന്റെ രാജ്യത്തെ 130 കോടി ജനങ്ങളുടെ അനുഗ്രഹം അവര്‍ക്കുമേല്‍ ചൊരിയാന്‍ പോകുന്നു. പവിത്രമായ ഗുരു ഗ്രന്ഥ സാഹിബിന്റെ പഠിപ്പിക്കലുകള്‍ പിന്തുടരുന്ന ലോകമെമ്പാടുമുള്ള എന്റെ എല്ലാ സഹോദരീസഹോദരന്മാരും ഹേമകുണ്ഡ് സാഹിബ് വരെ നിര്‍മ്മിക്കുന്ന ഈ റോപ്പ്വേയ്ക്ക് നമ്മുടെ മേല്‍ അനുഗ്രഹം ചൊരിയണം. അതിന്റെ ശക്തി നിങ്ങള്‍ക്ക് ഊഹിക്കാന്‍ പോലും കഴിയില്ല. റോപ്പ് വേ ഹേമകുണ്ഡ് സാഹിബിനെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനാല്‍ യുകെയിലും ജര്‍മ്മനിയിലും കാനഡയിലും ഇത് ആഘോഷിക്കപ്പെടുമെന്ന് നിങ്ങള്‍ കാണും. സമയം ലാഭിക്കുമെന്ന് മാത്രമല്ല, കൂടുതല്‍ ആഴത്തില്‍ ഭക്തിയില്‍ മുഴുകാനും ഒരാള്‍ക്ക് കഴിയും.

ഇന്ന്, ഈ വികസന പദ്ധതികള്‍ക്കെല്ലാം ഞാന്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിനെയും രാജ്യത്തും വിദേശത്തുമുള്ള എല്ലാ ഭക്തരെയും അഭിനന്ദിക്കുന്നു. നിങ്ങളെല്ലാവരും കേദാര്‍ ബാബ, ബദ്രി വിശാല്‍ എന്നീ ഗുരുക്കന്മാരാല്‍ അനുഗ്രഹിക്കപ്പെടട്ടെ! സര്‍വ്വശക്തന്‍ നമ്മുടെ എല്ലാ തൊഴിലാളി സഹോദരങ്ങള്‍ക്കും ഈ ജോലി പൂര്‍ണ്ണമായി ആരംഭിക്കാനും സമയപരിധിക്കുള്ളില്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കാനും ശക്തി നല്‍കുമെന്ന് ഞാന്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. നമുക്ക് ഒരുമിച്ച് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം, കാരണം ഇത് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള ഒരു ഭൂപ്രദേശമാണ്.
ഇവിടെ ശക്തമായ കാറ്റ് വീശുന്നതിനാലും ഉയര്‍ന്ന പ്രദേശങ്ങളില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്നത് എളുപ്പമല്ലാത്തതിനാലും ജോലി ചെയ്യാന്‍ പ്രയാസമാണ്. അതിനാല്‍, നിര്‍മ്മാണ വേളയില്‍ നമ്മുടെ തൊഴിലാളികളെ സുരക്ഷിതമായി സൂക്ഷിക്കാന്‍ നമുക്ക് ദൈവത്തോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കാം. പദ്ധതി പ്രദേശത്തോട് ചേര്‍ന്നുള്ള ഗ്രാമങ്ങള്‍ അനുഗ്രഹം പോലെയാണ്. നിങ്ങള്‍ അവരെ പരിപാലിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അവരെ കൂലിപ്പണിക്കാരായോ പണം കിട്ടാന്‍ വേണ്ടി പണിയെടുക്കുന്ന തൊഴിലാളികളായോ കണക്കാക്കരുത്. അവര്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ദൈവത്തെ സേവിക്കുന്നവരാണ്. അവര്‍ നിങ്ങളുടെ ഗ്രാമത്തിലെ അതിഥികളാണ്. അവര്‍ കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യുന്നു. അവരെ എത്ര സൂക്ഷ്മതയോടെ നോക്കുന്നുവോ അത്രയും വേഗത്തില്‍ പണി പൂര്‍ത്തിയാകും. നിങ്ങള്‍ അവരെ നോക്കുമോ? നിങ്ങളുടെ മക്കളെയോ സഹോദരന്മാരെയോ സഹോദരിമാരെയോ പോലെ നിങ്ങള്‍ അവരെ പരിപാലിക്കുമോ?

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന് ഞാന്‍ കേദാര്‍ ബാബയുടെ ധാമില്‍ പോയപ്പോള്‍ അവിടെ ജോലി ചെയ്യുന്ന തൊഴിലാളി സഹോദരന്മാരുമായി സംവദിക്കാന്‍ അവസരം ലഭിച്ചു. എഞ്ചിനീയര്‍മാരുമായി സംസാരിക്കാനും സാധിച്ചു. ഞാന്‍ ആഹ്ലാദഭരിതനായി. നിര്‍മാണപ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ നടത്തുന്നില്ലെന്ന് ഇവര്‍ പറഞ്ഞു. മറിച്ച് അവര്‍ ബാബയെ ആരാധിക്കുകയായിരുന്നു, അത് അവരുടെ ആരാധനാരീതിയായിരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

രാജ്യത്തിന് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ച് 75 വര്‍ഷം പൂര്‍ത്തിയാകുന്ന വേളയില്‍ ഞാന്‍ ചെങ്കോട്ടയുടെ കൊത്തളത്തില്‍ നിന്ന് ഒരു അഭ്യര്‍ത്ഥന നടത്തിയിരുന്നു. അടിമ മാനസികാവസ്ഥയില്‍ നിന്ന് പൂര്‍ണമായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള ആഹ്വാനമാണിത്. സ്വാതന്ത്ര്യം കിട്ടി ഇത്രയും വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം എന്തുകൊണ്ടാണ് എനിക്ക് ഇത് പറയേണ്ടി വന്നത്? അത് പറയേണ്ട ആവശ്യം എന്തായിരുന്നു? കാരണം, നമ്മുടെ രാജ്യം അടിമ മനോഭാവത്താല്‍ പിടിമുറുക്കിയിരിക്കുന്നതിനാല്‍ ഓരോ വികസന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ചിലര്‍ക്ക് കുറ്റമായി തോന്നും. ഇവിടെ പുരോഗതിയുടെ പ്രവൃത്തി അടിമത്തത്തിന്റെ തുലാസില്‍ തൂക്കിയിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ, നമ്മുടെ ആരാധനാലയങ്ങളുടെ വികസനത്തോട് വളരെക്കാലമായി ഞങ്ങള്‍ക്ക് വെറുപ്പ് ഉണ്ടായിരുന്നു. വിദേശ രാജ്യങ്ങളിലെ സാംസ്‌കാരിക സ്ഥലങ്ങളെ പുകഴ്ത്തുന്നതില്‍ ഇത്തരക്കാര്‍ മടുക്കില്ല, മറിച്ച് ഇന്ത്യയില്‍ നടക്കുന്ന സമാനമായ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ അവജ്ഞയോടെയാണ് കാണുന്നത്. ഇതിന് ഒരേയൊരു കാരണമേയുള്ളൂ – നമ്മുടെ സംസ്‌കാരത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അപകര്‍ഷതാ ബോധം, നമ്മുടെ മതസ്ഥലങ്ങളിലുള്ള അവിശ്വാസം, നമ്മുടെ പൈതൃകത്തോടുള്ള നിസ്സംഗത. എന്നിരുന്നാലും, ഈ മാനസികാവസ്ഥ ഇന്ന് നമ്മുടെ സമൂഹത്തില്‍ വ്യാപകമായിട്ടില്ല. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷം സോമനാഥ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിര്‍മ്മാണ വേളയില്‍ എന്താണ് സംഭവിച്ചതെന്ന് നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും അറിയാം. അപ്പോള്‍ രാമക്ഷേത്ര നിര്‍മ്മാണത്തിന്റെ ചരിത്രം നമുക്ക് നന്നായി അറിയാം. ഇത്തരമൊരു അടിമ മനോഭാവം നമ്മുടെ പുണ്യസ്ഥലങ്ങളെ ജീര്‍ണ്ണാവസ്ഥയിലേക്ക് മാറ്റി. കഴിഞ്ഞ നൂറുകണക്കിനു വര്‍ഷത്തെ കാലാവസ്ഥയില്‍ ക്ഷേത്രത്തിലെ കല്ലുകള്‍ ഒലിച്ചുപോയി; ക്ഷേത്രസ്ഥലം, ആരാധനാലയത്തിലേക്കുള്ള വഴി, ജലസംവിധാനം തുടങ്ങി എല്ലാം നശിച്ച നിലയിലായി. സുഹൃത്തുക്കളെ തിരിച്ചുവിളിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുക; പതിറ്റാണ്ടുകളായി നമ്മുടെ ആത്മീയ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ അവസ്ഥ, ഈ സ്ഥലങ്ങളിലേക്കുള്ള യാത്ര ജീവിതത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രയാസകരമായ യാത്രയായിരുന്നു. ചരിത്രകാലം മുതല്‍ വിവിധ സ്ഥലങ്ങളാല്‍ ആരാധിക്കപ്പെടുകയും ആളുകള്‍ ‘ദര്‍ശനം’ സ്വപ്നം കാണുകയും ചെയ്യുന്ന ഈ ആരാധനാലയങ്ങള്‍ മുന്‍ ഗവണ്‍മെന്റുകള്‍ അവഗണിച്ചു. സ്വന്തം പൗരന്മാര്‍ക്ക് ഈ സ്ഥലങ്ങള്‍ സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ സൗകര്യമൊരുക്കണമെന്ന് ആ ഗവണ്‍മെന്റുകള്‍ക്ക് തോന്നിയില്ല. എന്തൊരു അടിമ മനോഭാവമാണ് അവരെ പിന്നില്‍ വെച്ചിരുന്നത് എന്ന് എനിക്കറിയില്ല. അനീതിയായിരുന്നില്ലേ സഹോദരങ്ങളെ? ഇത് നിങ്ങളുടെ മാത്രം ഉത്തരമല്ല. ഈ ഉത്തരം 130 കോടി രാജ്യക്കാര്‍ക്കുള്ളതാണ്, നിങ്ങളുടെ ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് ഉത്തരം നല്‍കാനുള്ള ഈ ചുമതല ദൈവം എനിക്ക് നല്‍കിയിരിക്കുന്നു.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

ഈ അവഗണന ഒരു തരത്തില്‍ ലക്ഷക്കണക്കിന് ജനവികാരങ്ങളെ അവഹേളിക്കുന്നതായിരുന്നു. മുന്‍ ഗവണ്‍മെന്റുകളുടെ നിക്ഷിപ്ത താല്‍പര്യങ്ങളാണ് ഇതിനു പിന്നില്‍. എന്നാല്‍ സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ, ആയിരക്കണക്കിന് വര്‍ഷങ്ങള്‍ പഴക്കമുള്ള നമ്മുടെ സംസ്‌കാരത്തിന്റെ ശക്തി ഈ ആളുകള്‍ക്ക് മനസ്സിലായില്ല. ഈ തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങള്‍ കേവലം കെട്ടിടങ്ങളല്ല, മറിച്ച് നമ്മുടെ ആത്മാവും ആത്മാവും ആണെന്ന് അവര്‍ മറന്നു. ഏറ്റവും വിഷമകരമായ സാഹചര്യങ്ങളിലും നമുക്ക് ഊര്‍ജം പകരുന്ന അത്തരം ശക്തികേന്ദ്രങ്ങളാണ് അവ. അവര്‍ കടുത്ത അവഗണനയ്ക്ക് വിധേയരായിട്ടും, നമ്മുടെ ആത്മീയ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം കുറയുകയോ അവയോടുള്ള നമ്മുടെ ഭക്തി കുറയുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല. ഇന്ന്, കാശി, ഉജ്ജയിനി, അയോധ്യ തുടങ്ങി എണ്ണമറ്റ തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങള്‍ അവയുടെ പ്രതാപം വീണ്ടെടുക്കുകയാണ്. കേദാര്‍നാഥും ബദരീനാഥും ഹേമകുണ്ഡ് സാഹിബും പവിത്രത നിലനിര്‍ത്തിക്കൊണ്ടുതന്നെ ആധുനിക സൗകര്യങ്ങള്‍ ലഭിക്കുന്നു. അത്തരമൊരു മഹത്തായ രാമക്ഷേത്രമാണ് അയോധ്യയില്‍ നിര്‍മ്മിക്കുന്നത്. ഗുജറാത്തിലെ പാവഗഡിലുള്ള കാളികാദേവിയുടെ ക്ഷേത്രം മുതല്‍ വിന്ധ്യാചല്‍ ദേവിയുടെ ഇടനാഴി വരെ ഭാരതം അതിന്റെ സാംസ്‌കാരിക ഉന്നമനം പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. ഓരോ ഭക്തര്‍ക്കും ഈ തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളില്‍ എത്തിച്ചേരുന്നത് ഇപ്പോള്‍ എളുപ്പവും എളുപ്പവുമാണ്. ഇവിടെ സംവിധാനങ്ങളും സൗകര്യങ്ങളും വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതിനാല്‍, ഇത് പ്രായമായ ജനങ്ങളെ സഹായിക്കാന്‍ മാത്രമല്ല, എന്റെ രാജ്യത്തെ പുതിയ തലമുറയെ അല്ലെങ്കില്‍ 12-22 വയസ്സുള്ള ആണ്‍മക്കളെയും ആകര്‍ഷിക്കും. അതായിരിക്കണം നമ്മുടെ നയം. ഇപ്പോള്‍ നമ്മുടെ ദിവ്യാംഗ സുഹൃത്തുക്കളും ഈ സ്ഥലങ്ങള്‍ സന്ദര്‍ശിക്കുന്നു. ഗിര്‍നാറില്‍ റോപ്പ്വേ പണിയുമ്പോള്‍ 80 വയസ്സുള്ള മുതിര്‍ന്ന പൗരന്മാര്‍ അവിടം സന്ദര്‍ശിച്ച ശേഷം എനിക്ക് കത്തെഴുതുന്നത് ഞാന്‍ ഇപ്പോഴും ഓര്‍ക്കുന്നു. ഗിര്‍നാര്‍ പര്‍വതത്തില്‍ ആരാധന നടത്തുമെന്ന് അവര്‍ ഒരിക്കലും ചിന്തിച്ചിരുന്നില്ല
ഇന്ന് റോപ്പ് വേക്ക് വേണ്ടി അനുഗ്രഹം ചൊരിയുകയാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

പലര്‍ക്കും ഈ ശക്തി തിരിച്ചറിയാന്‍ പോലും കഴിയില്ല. ഇന്ന് രാജ്യം മുഴുവന്‍ അതിന്റെ തീര്‍ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളെക്കുറിച്ച് അഭിമാനം കൊണ്ട് നിറഞ്ഞിരിക്കുകയാണ്. ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഈ ദേവഭൂമി തന്നെ ഈ മാറ്റത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു. ഇരട്ട എന്‍ജിന്‍ ഗവണ്‍മെന്റ് രൂപീകരിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, ഒരു സീസണില്‍ പരമാവധി 5 ലക്ഷം ഭക്തര്‍ കേദാര്‍നാഥ് സന്ദര്‍ശിച്ചിരുന്നു. ഇപ്പോള്‍ ഈ സീസണില്‍ ഈ എണ്ണം 45 ലക്ഷമായി ഉയര്‍ന്നു!

സുഹൃത്തുക്കളേ,

തീര്‍ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങള്‍ നവീകരിക്കുന്നതിന്റെ മറ്റൊരു വശമുണ്ട്, അത് വേണ്ടത്ര ചര്‍ച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്നില്ല; മലയോര മേഖലകളില്‍ താമസിക്കുന്ന യുവാക്കള്‍ക്ക് തൊഴിലവസരങ്ങളും ജനങ്ങളുടെ ജീവിത സൗകര്യവും അതാണ്. പര്‍വതങ്ങളുമായി റെയില്‍, റോഡ്, റോപ്പ്വേ എന്നിവ നന്നായി ബന്ധിപ്പിക്കുമ്പോള്‍, അവ തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ കൊണ്ടുവരുന്നു. അതുപോലെ, പര്‍വതങ്ങളിലെ ജീവിതം കൂടുതല്‍ അഭിവൃദ്ധികരവും ആഡംബരപൂര്‍ണവും എളുപ്പവുമാണ്. ഈ സൗകര്യങ്ങള്‍ മലനിരകളില്‍ വിനോദസഞ്ചാരം വിപുലീകരിക്കുകയും ഗതാഗതം എളുപ്പമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഡ്രോണുകള്‍ക്ക് 20 കിലോ, 25 കിലോ, 50 കിലോ ഭാരമുള്ള സാധനങ്ങള്‍ എടുത്ത് അതിവേഗത്തില്‍ മറ്റിടങ്ങളില്‍ ഇറക്കാന്‍ കഴിയുന്നതിനാല്‍ ഇപ്പോള്‍ നമ്മുടെ ഗവണ്‍മെന്റ് പര്‍വതങ്ങളില്‍ ചരക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനുള്ള പ്രധാന മാര്‍ഗമായി ഡ്രോണുകള്‍ വികസിപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നു. ഈ സാങ്കേതികവിദ്യ കൊണ്ടുവരാന്‍ ഞങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, അതുവഴി നിങ്ങളുടെ സ്ഥലത്ത് വളരുന്ന പഴങ്ങളും പച്ചക്കറികളും പുതുതായി വന്‍ നഗരങ്ങളില്‍ എത്താനും നിങ്ങളുടെ വരുമാനം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാനും കഴിയും. ഇന്ന് ഞാന്‍ ഇന്ത്യയുടെ അതിര്‍ത്തിയില്‍ രാജ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കുന്ന ഗ്രാമീണരുടെ ഇടയിലാണ്. ഞങ്ങളുടെ സ്വാശ്രയ സംഘങ്ങളിലെ അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും എങ്ങനെ വിവിധ ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍, സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങള്‍, മല ഉപ്പ് മുതലായവ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് ഞാന്‍ നോക്കുകയായിരുന്നു. പാക്കേജിംഗും എന്നെ വളരെയധികം സന്തോഷിപ്പിച്ചു. അമ്മമാരെയും സഹോദരിമാരെയും അവര്‍ ചെയ്ത അത്ഭുതകരമായ പ്രവര്‍ത്തനത്തിന് ഞാന്‍ അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നു. എന്നാല്‍ ഇന്ത്യയിലെമ്പാടുനിന്നും ഇവിടെയെത്തുന്ന സഞ്ചാരികളോട് എനിക്കൊരു അഭ്യര്‍ത്ഥനയുണ്ട്. നിങ്ങള്‍ ഇവിടെ വരുന്നത് സാഹസികതയ്ക്കോ ആത്മീയതയ്ക്കോ വേണ്ടിയാണെങ്കിലും, നിങ്ങളുടെ ചെലവുകളുടെ ഒരു രൂപരേഖ മനസ്സില്‍ വരയ്ക്കുക. ഗതാഗതം, ഭക്ഷണം, ഹോട്ടലുകള്‍ എന്നിവയ്ക്കായി നിങ്ങള്‍ എത്രമാത്രം ചെലവഴിക്കുന്നു?

ഇന്ത്യ-ചൈന അതിര്‍ത്തിയില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന, ഇന്ത്യയുടെ ഈ അതിര്‍ത്തി കാക്കുന്ന ഗ്രാമത്തില്‍ നിന്നുകൊണ്ട് 130 കോടി ഇന്ത്യക്കാരോടും ഞാന്‍ ഈ അഭ്യര്‍ത്ഥന നടത്തുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഈ ഗ്രാമത്തിന് വേണ്ടിയാണ് ഞാന്‍ സംസാരിക്കുന്നത്. ഇപ്പോള്‍ ഞാന്‍ സാധാരണയായി സംസാരിക്കുന്നത് ‘ പ്രാദേശികമായി നിര്‍മിക്കുന്നതു പ്രാദേശികമായി വാങ്ങുക’ എന്നാണ്. അതിനാല്‍, നിങ്ങള്‍ എവിടെ യാത്ര ചെയ്താലും, ഈ ദുഷ്‌കരമായ ഭൂപ്രദേശത്ത് വന്നാലും, പുരിയിലോ കന്യാകുമാരിയിലോ സോമനാഥിലോ പോയാലും, നിങ്ങളുടെ യാത്രാ ചെലവിന്റെ 5% പ്രാദേശിക ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ വാങ്ങുന്നതിനായി നീക്കിവയ്ക്കുക. ഇന്ന് ഞാന്‍ ഈ അഭ്യര്‍ത്ഥന മാത്രമാണ് നടത്തുന്നത്. എനിക്ക് എന്റെ നാട്ടുകാരോട് ആജ്ഞാപിക്കാന്‍ കഴിയില്ല, പക്ഷേ എനിക്ക് എല്ലായ്‌പ്പോഴും രാജ്യവാസികളോട് ഒരു അഭ്യര്‍ത്ഥന നടത്താന്‍ കഴിയും. നിങ്ങളുടെ യാത്രയ്ക്ക് നിങ്ങള്‍ 100 രൂപ ചെലവഴിക്കുകയാണെങ്കില്‍, ആ പ്രദേശത്തെ പ്രാദേശിക ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ വാങ്ങാന്‍ 5 രൂപ ലാഭിക്കുക. നിങ്ങളുടെ വീട്ടില്‍ ഇതിനകം ഒരെണ്ണം ഉണ്ടെങ്കില്‍, മറ്റൊന്ന് വാങ്ങാന്‍ മടിക്കരുത്. നിങ്ങള്‍ക്കത് ആര്‍ക്കെങ്കിലും സമ്മാനമായി നല്‍കാം. എന്നാല്‍ ദയവായി അത് വാങ്ങുക. ഈ പ്രദേശങ്ങളിലെ ജനങ്ങളുടെ വരുമാനം വര്‍ദ്ധിക്കുമെന്ന് ഞാന്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് ഉറപ്പ് നല്‍കുന്നു! ഇത്തവണ വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ വരവ് വളരെ വലുതാണെന്ന് കുറച്ച് മുമ്പ്, ചില അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും എന്നോട് പറയുന്നുണ്ടായിരുന്നു. അതിനാല്‍, അവരുടെ മൊത്തം വില്‍പ്പനയെക്കുറിച്ച് ഞാന്‍ അവരോട് ചോദിച്ചു. അവര്‍ എന്നോട് പറയാന്‍ മടിച്ചു. ഞാന്‍ നിര്‍ബന്ധിച്ചപ്പോള്‍ ഇപ്രാവശ്യം ഏകദേശം 2.5 ലക്ഷം രൂപയാണെന്നാണ് അവര്‍ പറഞ്ഞത്. അവര്‍ തൃപ്തരായി. എല്ലാ യാത്രക്കാരും വിനോദസഞ്ചാരികളും അവരുടെ യാത്രാ ബജറ്റിന്റെ 5% പ്രാദേശിക ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ വാങ്ങാന്‍ നീക്കിവച്ചാല്‍, ഈ സംഭാവനയില്‍ അവര്‍ക്ക് തൃപ്തിയുണ്ടാകും. യാത്രയ്ക്കിടെ ഉത്തരാഖണ്ഡില്‍ നിന്ന് അവര്‍ വാങ്ങിയ ചിത്രം അവിടെയുള്ള ഒരു വൃദ്ധ വരച്ചതാണെന്ന് നിങ്ങളുടെ കുട്ടികളോട് പറയാം. ചിത്രത്തിനായി ചിലവഴിക്കുന്ന ചെറിയ തുകയും ആ വൃദ്ധയെ സഹായിക്കുന്നു. നിങ്ങള്‍ക്ക് അങ്ങേയറ്റം സന്തോഷവും സംതൃപ്തിയും അനുഭവപ്പെടും. അതുകൊണ്ടാണ് ഞാന്‍ ഇന്ന് ഇവിടെ നിന്ന് രാജ്യം മുഴുവന്‍ ഈ അഭ്യര്‍ത്ഥന നടത്തുന്നത്.

എന്റെ പ്രിയ സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

പര്‍വതങ്ങളില്‍ താമസിക്കുന്ന ആളുകള്‍ അവരുടെ കഠിനാധ്വാന സ്വഭാവത്തിന് പേരുകേട്ടവരാണ്. അവരുടെ ധൈര്യത്തിനും പേരുകേട്ടവരാണ്. അവര്‍ക്ക് പ്രകൃതിയെക്കുറിച്ച് പരാതിയില്ല. വെല്ലുവിളികള്‍ സഹിച്ച് ജീവിക്കാന്‍ അവര്‍ പഠിക്കുന്നു. എന്നാല്‍ മുന്‍ സര്‍ക്കാരുകളുടെ ഭരണകാലത്ത് മലയോരങ്ങളില്‍ താമസിക്കുന്ന ജനങ്ങളുടെ അധികാരം അവര്‍ക്കെതിരെ ഉപയോഗിച്ചു. അധ്വാനിക്കുന്നവരാണെന്ന് വിശ്വസിച്ച് മലയോരങ്ങളില്‍ താമസിക്കുന്നവരെ പതിറ്റാണ്ടുകളായി സര്‍ക്കാരുകള്‍ അവഗണിച്ചു; അവരുടെ ധൈര്യം പര്‍വ്വതം പോലെ ശക്തമാണ്; അവര്‍ ശക്തരാണ്. അതുകൊണ്ട് അവര്‍ക്ക് ഒന്നും ആവശ്യമില്ല; അവര്‍ക്ക് കൈകാര്യം ചെയ്യാന്‍ കഴിഞ്ഞു. ഇത് അവരുടെ ശക്തിയോടുള്ള അനീതിയായിരുന്നു. അതെ അവര്‍ ശക്തരാണ്. എന്നാല്‍ അതിനര്‍ത്ഥം അവരെ സ്വയം പ്രതിരോധിക്കാന്‍ അനുവദിക്കണം എന്നല്ല. അവര്‍ക്കും സൗകര്യങ്ങള്‍ വേണം. മലയോര മേഖലയിലെ ജനങ്ങള്‍ക്ക് പ്രയാസകരമായ സാഹചര്യത്തില്‍ സഹായം ലഭ്യമാക്കണം. ഗവണ്‍മെന്റ് പദ്ധതികളുടെ സൗകര്യങ്ങളും ആനുകൂല്യങ്ങളും നല്‍കുന്ന കാര്യത്തില്‍ മലയോരമേഖലയ്ക്ക് ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ മുന്‍ഗണനയാണ് നല്‍കിയിരുന്നത്. ഈ ചിന്താഗതിയില്‍ രാജ്യം എങ്ങനെ മുന്നോട്ട് പോകും? മലയോരങ്ങളില്‍ താമസിക്കുന്നവരോട് നടക്കുന്ന ഈ അനീതി എനിക്ക് അവസാനിപ്പിക്കേണ്ടി വന്നു. അതിനാല്‍, രാജ്യത്തിന്റെ അവസാന മേഖലയെന്ന നിലയില്‍ മുമ്പ് അവഗണിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന പ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നാണ് ഞങ്ങള്‍ വികസനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആരംഭിച്ചത്. രാജ്യത്തിന്റെ അവസാന ഗ്രാമങ്ങളായതിനാല്‍ നേരത്തെ അവഗണിക്കപ്പെട്ട സ്ഥലങ്ങളിലെ ജനങ്ങളുടെ പ്രതീക്ഷകള്‍ക്കനുസരിച്ച് ഞങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്.

നേരത്തെ, രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തില്‍ തങ്ങളുടെ സംഭാവനകള്‍ക്ക് പ്രാധാന്യം നല്‍കാത്തവര്‍, അവരെ ഒപ്പം കൂട്ടികൊണ്ട് വികസനത്തിന്റെ അതിമോഹമായ ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്ക് നീങ്ങാന്‍ ഞങ്ങള്‍ തീരുമാനിച്ചു. മലയുടെ വെല്ലുവിളികള്‍ക്ക് പരിഹാരം കാണാന്‍ ഞങ്ങള്‍ ശ്രമിച്ചു, അതിലൂടെ ആ വെല്ലുവിളികളോട് പോരാടുന്നതിന് അവിടെയുള്ള ആളുകളുടെ ഊര്‍ജ്ജം പാഴാകില്ല. കാരണം അത് നമുക്ക് സ്വീകാര്യമല്ല. എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലും വൈദ്യുതി എത്തിക്കുന്നതിനായി ഞങ്ങള്‍ ഒരു പ്രചാരണ പരിപാടി ആരംഭിച്ചു, അതിന്റെ ഗുണഫലങ്ങള്‍ മലയോര മേഖലയിലെ സഹോദരങ്ങള്‍ക്ക് ലഭിക്കുന്നു. ഗ്രാമത്തിലെ ഒരു സര്‍പഞ്ച് സഹോദരിയെ ഞാന്‍ ഇവിടെ കണ്ടു. ശൗചാലയങ്ങളെല്ലാം പണിതിട്ടുണ്ടോ എന്ന് ഞാന്‍ അവരോട് ചോദിച്ചു. അവര്‍ ഉണ്ടെന്നു മറുപടി പറഞ്ഞു. വെള്ളം എത്തുന്നുണ്ടോ എന്ന് ഞാന്‍ അവരോട് ചോദിച്ചു. പൈപ്പുകള്‍ നിര്‍മിക്കുന്നുണ്ടെന്നും അവര്‍ പറഞ്ഞു. അവളുടെ മുഖത്ത് വല്ലാത്ത സന്തോഷം ഉണ്ടായിരുന്നു. തന്റെ ഗ്രാമത്തില്‍ ജോലി നടക്കുന്നതില്‍ അവര്‍ സന്തോഷിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് അഭിമാനത്തോടെ എല്ലാം എന്നോട് പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു. ഞങ്ങള്‍ ‘ഹര്‍ ഘര്‍ജല്‍’ എന്ന പ്രചാരണം ആരംഭിച്ചു, അതിന്റെ ഫലമായി ഇന്ന് ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ 65 ശതമാനത്തിലധികം വീടുകളും പൈപ്പ് വെള്ളമാണ്. വിതരണം. എല്ലാ പഞ്ചായത്തുകളെയും ഒപ്റ്റിക്കല്‍ ഫൈബര്‍ ഉപയോഗിച്ച് ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പദ്ധതി ഞങ്ങള്‍ ആരംഭിച്ചു, അതിന്റെ ഫലമായി ഇന്ന് ഉത്തരാഖണ്ഡിന്റെ എല്ലാ മുക്കിലും മൂലയിലും ഡിജിറ്റല്‍ കണക്റ്റിവിറ്റി എത്തിച്ചേരുന്നു. ഇവിടെയുള്ളവര്‍ ഓണ്‍ലൈനായോ ഡിജിറ്റലായോ പണം സ്വീകരിക്കുന്നത് എനിക്ക് ഇന്ന് സ്വയം കാണാന്‍ കഴിഞ്ഞു. നമ്മുടെ പാര്‍ലമെന്റിലെ ഒരു വിഭാഗം ‘ബുദ്ധിജീവികളോട്’ മന സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ വരാന്‍ ഞാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. എട്ടാം ക്ലാസ് വരെ പഠിച്ച എന്റെ അമ്മമാര്‍ എങ്ങനെ മനയില്‍ ഡിജിറ്റല്‍ പേയ്മെന്റുകള്‍ സ്വീകരിക്കുന്നുവെന്ന് വന്ന് നോക്കൂ. മുകളില്‍ പേടിഎം എന്ന് എഴുതിയിരിക്കുന്നു, അതിന് താഴെ ഒരു ക്യുആര്‍ കോഡ് ഉണ്ട്. ഇത് അവരുടെ ഉല്‍പ്പന്നങ്ങള്‍ക്ക് മുന്നില്‍ വെച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്റെ രാജ്യത്തെ മന ഗ്രാമത്തിലെ ജനങ്ങളുടെ ഈ ശക്തിക്ക് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നതില്‍ എനിക്ക് അങ്ങേയറ്റം അഭിമാനമുണ്ട്.

ഗ്രാമങ്ങളില്‍ ആരോഗ്യ, പരിരക്ഷാ കേന്ദ്രങ്ങള്‍ തുറക്കുന്നതിനായി ഞങ്ങള്‍ ഒരു പരിപാടി ആരംഭിച്ചു, അത് കാരണം ഇന്ന് ഗ്രാമത്തിലേക്ക് മെഡിക്കല്‍ സൗകര്യങ്ങള്‍ എത്തുന്നു. നമ്മുടെ അമ്മമാര്‍ക്കും സഹോദരിമാര്‍ക്കും പെണ്‍മക്കള്‍ക്കും ഇതില്‍ നിന്ന് വളരെയധികം പ്രയോജനം ലഭിച്ചു. ഒരു കാര്യബോധമുള്ള ഗവണ്‍മെന്റ് അല്ലെങ്കില്‍ പാവപ്പെട്ടവന്റെ ദുരവസ്ഥ മനസ്സിലാക്കുന്ന ഒരു ഗവണ്‍മെന്റ് യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ എങ്ങനെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നുവെന്ന് ഇന്ന് രാജ്യത്തിന്റെ ഓരോ കോണിലുമുള്ള ജനങ്ങള്‍ അനുഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. മുന്‍ ഗവണ്‍മെന്റുകള്‍ അധികാരത്തിലിരുന്നെങ്കില്‍ കൊറോണ കാലത്ത് ഇവിടെ വാക്സിനുകള്‍ എത്തുമായിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ ഇത് മോദി ഗവണ്‍മെന്റാണ്. കൊറോണ പടരുന്ന വേഗത്തേക്കാള്‍ വേഗത്തില്‍ വാക്‌സിനുകള്‍ മലകളിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകേണ്ടതുണ്ടെന്ന് ഞാന്‍ പറഞ്ഞു. ഒപ്പം ഗവണ്‍മെന്‍ിനെയും എന്റെ ഉത്തരാഖണ്ഡിനെയും ഹിമാചലിനെയും ഞാന്‍ അഭിനന്ദിക്കുന്നു. ഈ രണ്ട് സംസ്ഥാനങ്ങളും പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പു ജോലികള്‍ ആദ്യം പൂര്‍ത്തിയാക്കി. ഈ മഹാമാരിയുടെ കാലത്ത് ജനങ്ങള്‍ക്ക് പട്ടിണി കിടക്കേണ്ടി വരാതിരിക്കാനും കുട്ടികള്‍ പോഷകാഹാരക്കുറവ് അനുഭവിക്കേണ്ടി വരാതിരിക്കാനുമാണ് ഞങ്ങള്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ഗരീബ് കല്യാണ്‍ അന്ന യോജന ആരംഭിച്ചത്. ഈ പദ്ധതി കാരണം, ഉത്തരാഖണ്ഡില്‍ നിന്നുള്ള ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ക്ക് സൗജന്യ ഭക്ഷ്യധാന്യങ്ങള്‍ ലഭിച്ചു, പാചകം നിര്‍ത്തിയിട്ടില്ലെന്നും ഒരു കുട്ടിയും പട്ടിണി കിടക്കാന്‍ പോയിട്ടില്ലെന്നും ഞങ്ങള്‍ ഉറപ്പാക്കി. അതിനാല്‍, ഈ ലക്ഷ്യം വിജയകരമായി കൈവരിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് കഴിഞ്ഞു, സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ.

ഈ ഉത്സവ ദിവസങ്ങളില്‍ നമ്മുടെ പാവപ്പെട്ട കുടുംബങ്ങള്‍ക്ക് ഒരു പ്രശ്നവും ഉണ്ടാകാതിരിക്കാന്‍ കുറച്ചുമുമ്പ് ഞങ്ങളുടെ ഗവണ്‍മെന്റ് പദ്ധതിയുടെ കാലാവധി മൂന്ന് മാസത്തേക്ക് കൂടി നീട്ടിയിട്ടുണ്ട്. ഇരട്ട എന്‍ജിന്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ ശ്രമഫലമായി, ഇപ്പോള്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡില്‍ വികസന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ വീണ്ടും ത്വരിതഗതിയിലാകുന്നു. ഇവിടെ നിന്ന് കുടിയേറിയവര്‍ ഇപ്പോള്‍ പഴയ വീടുകളിലേക്ക് മടങ്ങുകയാണ്. ഹോംസ്റ്റേകള്‍, ഗസ്റ്റ് ഹൗസുകള്‍, ധാബകള്‍, ചെറുകിട കടകള്‍ എന്നിവയുടെ എണ്ണം വര്‍ദ്ധിച്ചു തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഈ സൗകര്യങ്ങളും ഫലമായുണ്ടായ ടൂറിസം വികസനവും ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ വികസനത്തിന് ഊര്‍ജം പകരും. യുവാക്കളുടെ നൈപുണ്യ വികസനത്തിനും ഹോം-സ്റ്റേ സൗകര്യങ്ങള്‍ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും അവരെ സഹായിക്കുന്നതിന് ഇരട്ട എഞ്ചിന്‍ ഗവണ്‍മെന്റ് തുടര്‍ച്ചയായി സാമ്പത്തിക സഹായം നല്‍കുന്നതില്‍ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. അതിര്‍ത്തി പ്രദേശങ്ങളിലെ യുവാക്കളെ എന്‍സിസിയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രചാരണവും യുവാക്കളെ ശോഭനമായ ഭാവിക്കായി ഒരുക്കുന്നുണ്ട്. രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള അതിര്‍ത്തി പ്രദേശങ്ങളിലെ നല്ല സ്‌കൂളുകള്‍ അവിടെയും എന്‍സിസി പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കും. പ്രധാനമായും അഹമ്മദാബാദ്, മുംബൈ, ചെന്നൈ എന്നിവിടങ്ങളിലാണ് 75 വര്‍ഷമായി എന്‍സിസി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. ഇനി ഈ ഗ്രാമങ്ങളില്‍ എന്‍സിസി തുടങ്ങും. എന്റെ ഗ്രാമങ്ങളിലെ കുട്ടികള്‍ക്ക് വലിയ ആനുകൂല്യങ്ങള്‍ ലഭിക്കും.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

നമ്മുടെ മലയോര മേഖലയിലെ ജനങ്ങളുടെ ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി കണക്ടിവിറ്റിയാണ്. കണക്റ്റിവിറ്റി ഇല്ലെങ്കില്‍ മലമുകളിലെ ജനജീവിതം സ്തംഭിക്കും. നമ്മുടെ ഇരട്ട എഞ്ചിന്‍ ഗവണ്‍മെന്റ് ഈ വെല്ലുവിളിയും അഭിമുഖീകരിക്കുകയാണ്. ഇന്ന് ഉത്തരാഖണ്ഡിലേക്ക് ബഹുമാതൃകാ കണക്റ്റിവിറ്റി നല്‍കുന്നതിന് എല്ലാ മാര്‍ഗങ്ങളും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ഹിമാലയത്തിലെ പച്ചപ്പ് നിറഞ്ഞ മലനിരകളിലെ തീവണ്ടിയുടെ ശബ്ദം ഉത്തരാഖണ്ഡിന്റെ വികസനത്തിന്റെ പുതിയ കഥയെഴുതും. ഡെറാഡൂണ്‍ എയര്‍പോര്‍ട്ടും ഇപ്പോള്‍ പുതിയ അവതാരത്തില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ഞാന്‍ ഹിമാചല്‍ പ്രദേശിലേക്ക് പോയി അവിടെ വന്ദേ ഭാരത് ട്രെയിന്‍ ആരംഭിച്ചു. ഗ്രാമങ്ങളില്‍ ട്രെയിന്‍ കണ്ടിട്ടില്ലാത്ത പഴയ തലമുറയില്‍പ്പെട്ട ചിലരുണ്ടെന്ന് പലരും എന്നോട് പറഞ്ഞു. എന്നാല്‍ ഇപ്പോള്‍ ഹിമാചലില്‍ വന്ദേ ഭാരത് ട്രെയിന്‍ ആരംഭിച്ചു. ഹിമാചലിലെ ഒരു സ്റ്റേഷനില്‍ മാത്രമേ വന്ദേ ഭാരത് ട്രെയിന്‍ നിര്‍ത്തുകയുള്ളൂവെങ്കിലും, ഹിമാചലിലെയും മലനിരകളിലെയും ആളുകള്‍ക്ക് ഇത് ഒരു അത്ഭുതകരമായ സമ്മാനമാണ്. ഹിമാചലിനും ഉത്തരാഖണ്ഡിനും ഇടയില്‍ യാത്ര ചെയ്യാന്‍ നിങ്ങളെ സഹായിക്കുന്ന നാലുവരി ഹൈവേകളും എക്‌സ്പ്രസ് വേകളും ഉടന്‍ വരാന്‍ പോകുന്നു. ഡല്‍ഹിയില്‍ നിന്നും യുപിയില്‍ നിന്നും ഉത്തരാഖണ്ഡിലേക്കുള്ള യാത്രക്കാര്‍ക്കും ഇതിന്റെ പ്രയോജനം ലഭിക്കും.

ചാര്‍ധാം ഓള്‍ വെതര്‍ റോഡ് ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ജനങ്ങള്‍ക്കും വിനോദസഞ്ചാരികള്‍ക്കും ഭക്തര്‍ക്കും ഒരു പുതിയ പ്രതീക്ഷ നല്‍കുന്നു. ഇപ്പോള്‍ മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങളില്‍ നിന്ന് ഉത്തരാഖണ്ഡിലേക്ക് വരുന്ന ഓരോ വിനോദസഞ്ചാരിക്കും അവനോടൊപ്പം ഒരു മനോഹരമായ യാത്രാനുഭവം കൊണ്ടുപോകാം. ഡല്‍ഹി-ഡെറാഡൂണ്‍ സാമ്പത്തിക ഇടനാഴി ഡല്‍ഹിയും ഡെറാഡൂണും തമ്മിലുള്ള ദൂരം കുറയ്ക്കുക മാത്രമല്ല, ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ വ്യവസായങ്ങള്‍ക്ക് ഉത്തേജനം നല്‍കുകയും ചെയ്യും.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

ആധുനിക ഗതാഗതം ദേശീയ സുരക്ഷയുടെ ഉറപ്പ് കൂടിയാണ്. അതിനാല്‍, കഴിഞ്ഞ 8 വര്‍ഷമായി, ഞങ്ങള്‍ ഈ ദിശയില്‍ നിരവധി നടപടികള്‍ കൈക്കൊള്ളുന്നു. കുറച്ച് വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് ഞങ്ങള്‍ 2 പ്രധാന ഗതാഗത പദ്ധതികള്‍ ആരംഭിച്ചിരുന്നു. ഒന്ന് ഭാരത്മാല, മറ്റൊന്ന് സാഗര്‍മാല. ഭാരത്മാലയ്ക്ക് കീഴില്‍, രാജ്യത്തിന്റെ അതിര്‍ത്തി പ്രദേശങ്ങള്‍ ഏറ്റവും മികച്ചതും വീതിയേറിയതുമായ ഹൈവേകളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. സാഗര്‍മലയ്ക്ക് കീഴിലായിരിക്കുമ്പോള്‍, അതിന്റെ തീരങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുകയാണ്. കഴിഞ്ഞ 8 വര്‍ഷത്തിനിടെ ജമ്മു കശ്മീരില്‍ നിന്ന് അരുണാചല്‍ പ്രദേശിലേക്കുള്ള അതിര്‍ത്തി ഗതാഗത സൗകര്യത്തിന്റെ അഭൂതപൂര്‍വമായ വിപുലീകരണവും ഞങ്ങള്‍ നടത്തി. 2014 മുതല്‍, ബോര്‍ഡര്‍ റോഡ്‌സ് ഓര്‍ഗനൈസേഷന്‍ ഏകദേശം 7,000 കിലോമീറ്റര്‍ പുതിയ റോഡുകളും നൂറുകണക്കിന് പുതിയ പാലങ്ങളും നിര്‍മ്മിച്ചു. പ്രധാനപ്പെട്ട പല തുരങ്കങ്ങളും പൂര്‍ത്തിയായി. അതിര്‍ത്തിയിലെ റോഡുകളുടെ നിര്‍മാണത്തിന് പോലും കേന്ദ്രത്തില്‍ നിന്ന് അനുമതി വാങ്ങേണ്ട കാലമുണ്ടായിരുന്നു. ഞങ്ങള്‍ ഈ നിര്‍ബന്ധം അവസാനിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, അതിര്‍ത്തിയിലും വേഗത്തിലും നല്ല റോഡുകള്‍ നിര്‍മ്മിക്കുന്നതിന് ഊന്നല്‍ നല്‍കുകയും ചെയ്തു. ഇപ്പോള്‍ മലയോര സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ കണക്റ്റിവിറ്റി കൂടുതല്‍ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി, ഭാരത്മാലയും സാഗര്‍മാലയും പോലെ പര്‍വ്വത്മലയുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുമായി ഞങ്ങള്‍ മുന്നോട്ട് പോകുന്നു. ഇതിന് കീഴില്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിലും ഹിമാചലിലും റോപ്പ് വേകളുടെ ഒരു വലിയ ശൃംഖല നിര്‍മിക്കുന്നുണ്ട്. ഇവിടുത്തെ അതിര്‍ത്തികളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കുമ്പോള്‍, ആളുകള്‍ ഇവിടെ സൈനിക സുഹൃത്തുക്കളെയും സൈനികരെയും മാത്രം സങ്കല്‍പ്പിക്കുന്നു, ബാക്കിയെല്ലാം വിജനമാകുമെന്ന് അനുമാനിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഈ സങ്കല്പവും മാറ്റണം, മണ്ണിലും മാറ്റണം. അതിര് ത്തി ഗ്രാമങ്ങള് തിരക്കും തിരക്കും നിറഞ്ഞതായിരിക്കണം. ഇവിടുത്തെ വികസനം ആഘോഷിക്കപ്പെടണം. ഗ്രാമം വിട്ടുപോയവര്‍ക്ക് അവരുടെ ഗ്രാമങ്ങളിലേക്ക് മടങ്ങാന്‍ തോന്നുന്നതിനാണ് ഞങ്ങള്‍ ശ്രമിക്കുന്നത്. അങ്ങനെയാണ് ഊര്‍ജസ്വലമായ ഗ്രാമങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കാന്‍ ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്. പിന്നെ ഞാന്‍ വെറുതെ പറയുന്നതല്ല. ഞാന്‍ അത് ചെയ്തു! ഉദാഹരണത്തിന്, പാക്കിസ്ഥാന്റെയും ഗുജറാത്തിന്റെയും അതിര്‍ത്തിയിലുള്ള അവസാന ഗ്രാമമാണ് ധോര്‍ഡോ. കച്ചിലെ മരുഭൂമിയിലാണ് ധോര്‍ദോ. ഇന്ന് ധോര്‍ദോ ഒരു വലിയ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ഓരോ വര്‍ഷവും ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ അവിടെ പോകുന്നു. കോടിക്കണക്കിന് രൂപയുടെ കച്ചവടമാണ് അവിടെ നടക്കുന്നത്. ഞങ്ങള്‍ അവസാന ഗ്രാമത്തെ വീണ്ടും സജീവമാക്കി! അതുകാരണം പ്രദേശമാകെ പ്രസന്നമായി.

ഗുജറാത്തില്‍ പാകിസ്ഥാന്‍ അതിര്‍ത്തിയോട് ചേര്‍ന്ന് ഒരു മരുഭൂമിയുണ്ട്. ആ സ്ഥലത്ത് പണ്ട് ഒരു ചെറിയ ആരാധനാലയം ഉണ്ടായിരുന്നു. ആ ചെറിയ സ്ഥലം ഇപ്പോള്‍ ഒരു വലിയ തീര്‍ത്ഥാടന കേന്ദ്രമായി പുനര്‍വികസിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. മനയിലും പരിസരത്തും ഇത്തരം കാര്യങ്ങള്‍ വികസിപ്പിക്കാന്‍ കഴിയുമോ എന്ന് വിലയിരുത്താന്‍ ഞാന്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരെ അവിടേക്ക് അയച്ചിരുന്നു. അതിര്‍ത്തിക്കടുത്തുള്ള ഗ്രാമങ്ങളില്‍ ഇത്തരം കാര്യങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകണമെന്ന് ഞാന്‍ ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് ഞാന്‍ ഇന്ന് ഇവിടെ വന്നത്. അതിന്റെ സൂക്ഷ്മത മനസ്സിലാക്കാന്‍ ഞാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. മനയില്‍ നിന്ന് മന ചുരത്തിലേക്ക് നിര്‍മ്മിക്കുന്ന റോഡ് വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകര്‍ഷിക്കുമെന്നും ഒരു പുതിയ യുഗത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തുമെന്നും ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. ബദരീനാഥ് സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ വരുന്നവര്‍ മന പാസ് കാണുന്നതുവരെ മടങ്ങിപ്പോകാത്ത സാഹചര്യം ഞാന്‍ സൃഷ്ടിക്കും. അതുപോലെ ജോഷിമഠം മുതല്‍ മലരി വരെ റോഡ് വീതികൂട്ടുന്നത് പൊതുജനങ്ങള്‍ക്ക് മാത്രമല്ല, നമ്മുടെ സൈനികര്‍ക്ക് അതിര്‍ത്തിയില്‍ എളുപ്പത്തില്‍ എത്തിച്ചേരാനും സഹായിക്കും.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

നമ്മുടെ മലയോര സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന വെല്ലുവിളികള്‍ സമാനമാണ്. വികസനത്തിനായുള്ള അവരുടെ അഭിലാഷങ്ങളും വളരെ വലുതാണ്. ഉത്തരാഖണ്ഡും ഹിമാചലും ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായും പരമ്പരാഗതമായും പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇതാണ് ഗര്‍വാള്‍. ഉത്തരകാശിയുടെയും ഡെറാഡൂണിന്റെയും മറുവശത്ത് ഷിംലയും സിര്‍മൗറും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ജൗന്‍സാര്‍, സിര്‍മൗര്‍ കുന്നുകള്‍ തമ്മില്‍ വേര്‍തിരിച്ചറിയാന്‍ വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. ഞാന്‍ അടുത്തിടെ ഹിമാചലിലെ പല സ്ഥലങ്ങളും സന്ദര്‍ശിച്ചു. അവിടെ ആളുകള്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിനെക്കുറിച്ച് ധാരാളം സംസാരിക്കുന്നു. ആരാധനാലയങ്ങളുടെയും പൈതൃകങ്ങളുടെയും ദ്രുതഗതിയിലുള്ള വികസനത്തിനും അതിര്‍ത്തിയിലും മലയോര മേഖലകളിലും സൗകര്യങ്ങള്‍ വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതിനുമായി ഉത്തരാഖണ്ഡ് ഇരട്ട എന്‍ജിന്‍ സര്‍ക്കാരിനെ തിരികെ കൊണ്ടുവന്നതായി ഹിമാചലിലെ ജനങ്ങള്‍ പറയുന്നു. ഈ മന്ത്രം ഹിമാചലിനെയും പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു. നിങ്ങളുടെ അഭിലാഷങ്ങള്‍ നിറവേറ്റാന്‍ ഞാന്‍ ഒരു കല്ലും ഉപേക്ഷിക്കില്ലെന്ന് ഞാന്‍ ഉത്തരാഖണ്ഡിന് ഉറപ്പ് നല്‍കുന്നു. കേദാര്‍ ബാബയുടെയും ബദ്രി വിശാലിന്റെയും അനുഗ്രഹം തേടിയാണ് ഞാന്‍ വന്നത്, അതിനാല്‍ ജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസം നേടിയെടുക്കുന്നതില്‍ ഞാന്‍ വിജയിക്കുന്നു. വിവിധ വികസന പദ്ധതികള്‍ക്ക് ഒരിക്കല്‍ കൂടി ഞാന്‍ നിങ്ങളെ എല്ലാവരെയും അഭിനന്ദിക്കുന്നു. ഇത്രയധികം ആളുകള്‍ ഇവിടെ വന്ന് അനുഗ്രഹം ചൊരിഞ്ഞതിന് നിങ്ങള്‍ക്കെല്ലാവര്‍ക്കും എന്റെ അമ്മമാര്‍ക്കും സഹോദരിമാര്‍ക്കും നന്ദി. ഒരുപക്ഷേ ഇന്ന് വീട്ടില്‍ ആരും ഇല്ലായിരിക്കാം. മന ഗ്രാമം ഇവിടുത്തെ സാഹചര്യം ആകെ മാറ്റിമറിച്ചു. അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും എന്നെ അനുഗ്രഹിച്ചതില്‍ ഞാന്‍ വളരെ നന്ദിയുള്ളവനാണ്. നിങ്ങള്‍ക്ക് എല്ലാവര്‍ക്കും എന്റെ ദീപാവലി ആശംസകള്‍ മുന്‍കൂട്ടി അറിയിക്കുന്നു! നിങ്ങളുടെ നല്ല ആരോഗ്യത്തിനും നിങ്ങളുടെ കുട്ടികളുടെ വിജയത്തിനും വേണ്ടി ബദ്രി വിശാലിനോട് പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചുകൊണ്ടാണ് ഞാന്‍ എന്റെ പ്രസംഗം അവസാനിപ്പിക്കുന്നത്!

എല്ലാ ശക്തിയോടെയും ഏറ്റു പറയൂ- ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്, ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്, ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്.

ജയ് ബദ്രി വിശാല്‍, ജയ് ബദ്രി വിശാല്‍, ജയ് ബദ്രി വിശാല്‍.

ജയ് ബാബ കേദാര്‍, ജയ് ബാബ കേദാര്‍, ജയ് ബാബ കേദാര്‍.

***