ಪಿಎಂಇಂಡಿಯಾ

1. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗಣರಾಜ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಘನತೆವೆತ್ತ ಯು.ಹಿಟಿನ್ ಕ್ವಾ ಅವರ ಆಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ ಭಾರತ ಗಣರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಗಣರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ 2017ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5ರಿಂದ 7ರವರೆಗೆ ಮೊದಲ ಅಧಿಕೃತ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಭೇಟಿ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಘನತೆವೆತ್ತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಯು ಹಿಟಿನ್ ಕ್ವಾ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಸಲಹೆಗಾರರಾದ ಡ್ವಾ ಆಂಗ್ ಸ್ಯಾನ್ ಸೂ ಕಿ ಅವರು ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಕೈಗೊಂಡ ಯಶಸ್ವೀ ಭಾರತ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಾಯಕರ ನಡುವಿನ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಮಾತುಕತೆಯ ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗ ಇದಾಗಿದೆ.

2. 2017ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರಿಗೆ ನೆಪೆತೋನಲ್ಲಿರುವ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸ್ವಾಗತ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರೊಂದಿಗೆ ಸೌಹಾರ್ದ ಭೇಟಿ ನಡೆಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಗೌರವಾರ್ಥ ಔತಣಕೂಟ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದರು. 2017ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 6ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ನೇತೃತ್ವದ ಭಾರತೀಯ ನಿಯೋಗವು ಆಂಗ್ ಸಾನ್ ಸ್ಯೂ ಕಿ ನೇತೃತ್ವದ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಿಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಭೆ ನಡೆಸಿತು. ಈ ಮಾತುಕತೆಯು ಆಪ್ತ, ಸೌಹಾರ್ದ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ನಡೆದು, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಸ್ನೇಹ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ದೇಶದ ಸಲಹೆಗಾರರು ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿಯವರು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಡುವೆ ಆರೋಗ್ಯ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಾಮರ್ಥ್ಯವರ್ಧನೆ, ಸಾಗರ ಭದ್ರತೆ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವಿನ ಸಹಯೋಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದರು ಮತ್ತು ಜಂಟಿ ಮಾಧ್ಯಮಗೋಷ್ಠಿ ನಡೆಸಿದರು.

3. ನೆಪೆತೋದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕೃತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರು ಭಗನ್ ಮತ್ತು ಯಾಂಗನ್ ನಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವರು. ಭಗನ್ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಪವಿತ್ರ ಆನಂದ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೂ ಭೇಟಿ ನೀಡುವರು, ಅಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ತಜ್ಞ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಪುರಾತತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಯಾಂಗನ್ ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಹುತಾತ್ಮರ ಸಮಾಧಿಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಆಂಗ್ ಸನ್ ಅವರಿಗೆ ಗೌರವ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸಲಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಬಾಗ್ ಯೋಕೆಯಲ್ಲಿ ಆಂಗ್ ಸನ್ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ತಾಣಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲಿದ್ದಾರೆ. ಯಾಂಗನ್ ನಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ವೇಳೆ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಮತ್ತು ಭಾರತದಿಂ ವಲಸೆ ಬಂದಿರುವ ಸಮುದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂವಾದ ನಡೆಸಲಿದ್ದಾರೆ.

4. ಮಾತುಕತೆಯ ವೇಳೆ ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು 2016ರ ಆಗಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಮತ್ತು ಸ್ಟೇಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವೀ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಪರಾಮರ್ಶಿಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಧಿಕೃಕ ವಿನಿಮಯ, ಆರ್ಥಿಕ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೌಹಾರ್ದವಾಗಿರುವ ಜನರೊಂದಿಗಿನ ವಿನಿಮಯ, ಸಕ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಅಲಿಪ್ತ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಪೂರ್ವದತ್ತ ಕ್ರಮ ಹಾಗೂ ನೆರೆ ಮೊದಲು ನೀತಿಯ ಪರಾಮರ್ಶೆ ನಡೆಸಿದರು. ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಜನತೆಯ ಪರಸ್ಪರ ಉಪಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಆಳಗೊಳಿಸುವ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಲೂ ಅವರು ಸಂಕಲ್ಪಿಸಿದರು. ಅವರು ಶಾಂತಿ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಪ್ರಗತಿ ಮತ್ತು ವಲಯದ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕುರಿತ ತಮ್ಮ ಸಮಾನ ಆಶೋತ್ತರಗಳನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು.

5. ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸರ್ಕಾರ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮನ್ವಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿದರು. ಮತ್ತು ಮಯನ್ಮಾರ್ ಸರ್ಕಾರದ ಹಾಲಿ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಉನ್ನತ ಆದ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಪ್ರಧಾನಿ, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗೆ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟ ಗಣರಾಜ್ಯದ ಉದಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಕ್ರೋಡೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಭಾರತ ಬೆಂಬಲ ಮುಂದುವರಿಸಲಿದೆ ಎಂದರು.

6. ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು ತಮ್ಮ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿನ ಭದ್ರತಾ ಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಗಡಿಗಳೊಳಗೆ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಮತ್ತು ವಿಧ್ವಂಸಕತೆ ಪ್ರಚೋದಿತ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ವಲಯದ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಗಣನೀಯ ಭೀತಿ ಒಡ್ಡಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ನಾಯಕರು, ಎಲ್ಲ ಸ್ವರೂಪದ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟ ಕೇವಲ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರು ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಮತ್ತು ಜಾಲಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗದೆ, ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ಮತ್ತು ಕುಮ್ಮಕ್ಕು ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಇಲ್ಲವೇ ಹಣಕಾಸು ಪೂರೈಸುತ್ತಿರುವ ಹಾಗೂ ನೆಲೆ ಒದಗಿಸುತ್ತಿರುವ ಹಾಗೂ ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊಗಳುವ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಯಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲೂ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರೆಯ ವೇಳೆ ನಡೆದ ಬರ್ಬರ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಖಂಡಿಸಿತು. ಉತ್ತರ ರಾಖೈನ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಹಾಗೂ ಹಲವು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಯೋಧರನ್ನು ಬಲಿತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಯನ್ನು ಭಾರತವೂ ಖಂಡಿಸಿತು. ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಒಪ್ಪಿ, ಹೀಗಾಗಿ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರನ್ನು ಹುತಾತ್ಮರಂತೆ ವೈಭವೀಕರಿಸಬಾರದೆಂದರು. ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹತ್ತಿಕ್ಕಲು ಭಾಗಶಃ ಮತ್ತು ಆಯ್ದ ನಿಲುವನ್ನು ಕೈಬಿಡುವಂತೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಿದ ಈ ಎರಡು ದೇಶಗಳ ನಾಯಕರು, ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಹಾಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಕುರಿತಂತೆ ಸಮಗ್ರ ಕ್ರಮ ಆಖೈರುಗೊಳಿಸಿ ಶೀಘ್ರ ಅಳವಡಿಸುವಂತೆ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಕರೆ ನೀಡಿದರು.

7. ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಸಮಾನ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುವುದು ಅಗತ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಮಗ್ರತೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನೆಲವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯಾವುದೇ ವಿಧ್ವಂಸಕ ಗುಂಪಿಗೆ ಅನುಮತಿಸದಿರುವ ನೀತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯುವುದಾಗಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದೆ. ಇದೇ ನೀತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿರುವ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವನ್ನೂ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದೆ.

8. ಈಗಾಗಲೇ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಗುರುತು ಮಾಡಲಾಗಿರುವ ಗಡಿಗೆ ಪರಸ್ಪರ ಗೌರವ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಬಾಕಿ ಇರುವ ಗಡಿ ಗುರುತು ಮಾಡುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಎಷ್ಟು ಬೇಗ ಸಾಧ್ಯವೋ ಅಷ್ಟು ಬೇಗ ಹಾಲಿ ಇರುವ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆಯಿಂದ ಪರಿಹರಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

9. ಎರಡೂ ಕಡೆ ತಮ್ಮ ನೆರೆಹೊರೆಯ ಭದ್ರತೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ ಮತ್ತು ಸಾಗರ ಭದ್ರತೆಗೆ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡವು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಪರಸ್ಪರ ಉಪಯುಕ್ತ ಮತ್ತು ಆಳವಾದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಬೆಳೆಸಲು ಅವರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ರಕ್ಷಣಾ ಪಡೆಯ ಕಮಾಂಡರ್ ಇನ್ ಚೀಫ್ ಅವರ ಯಶಸ್ವೀ ಭಾರತ ಭೇಟಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ನಿಯಮಿತ ಸಂಯೋಜಿತ ಕಾವಲು ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಂಸ್ಥೀಕರಣಗೊಂಡ ಸಹಕಾರದ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಲ್ಲದ ಭದ್ರತೆಯ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಾಗರ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಅಂದರೆ, ಮಾನವೀಯ ನೆರವು ಮತ್ತು ವಿಕೋಪ ಪರಿಹಾರಕ್ಕೂ ಗಮನ ಹರಿಸಲೂ ಅವರು ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಇವು ಜಾಗತಿಕ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಮಹಾಸಾಗರದ ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿವೆ.

10. ಮಯನ್ಮಾರ್ ಮತ್ತು ಭಾರತ ದೇಶಗಳು ಈಗಾಗಲೇ ಸಾಧಿಸಿರುವ ಪರಸ್ಪರ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ಜನರ ಮತ್ತು ವಲಯದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂಬರುವ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ನೆರೆಯವರಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ ಎಂದು ಎರಡೂಕಡೆಯವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

11. ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿರುವ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವಿಷಯಗಳ ಪರಸ್ಪರ ತಿಳಿವನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವದನ್ನು ತೃಪ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ಉನ್ನತ ರಾಜಕೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಸರಣೆಗಾಗಿ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ, ಇಂಧನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು,ಗಡಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ಇತ್ಯಾದಿ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಹೊಂದುವುದನ್ನು ಅವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸಂಸದೀಯಪಟುಗಳ ನಡುವೆ ಅದ್ಭುತ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಅವರು, ಇಂಥ ಸಂವಾದವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿದರು.

12. ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವಾಗಿ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗೆ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಎಲ್ಲ ನೆರವಿಗೆ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕಡೆಯವರು ಹೃತ್ಫೂರ್ವಕವಾದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಜನತೆಗೆ ಉಪಯುಕ್ತವಾದಂಥ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯನ್ನೂ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಮಾಡಿದರು, ಮತ್ತು ಇವು ಜಾರಿಯಾಗಲೇಬೇಕೆಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮೋದಿ ಅವರು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವರ್ಧನೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುವ ಭಾರತದ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು.

13. ಪಾಕುಕ್ಕು ಮತ್ತು ಮಿಂಗ್ಯಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ಕೈಗಾರಿಕಾ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಅನುಭವವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಮಯನ್ಮಾರ್ ಕಡೆಯವರು, ಮನಿವಾ ಮತ್ತು ಥಾಟನ್ ನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಇಂಥ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮುಂದಾಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮಿಂಗ್ಯಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಐಟಿಸಿಯ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಸಮಗ್ರ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದರು. ಯಾಂಗನ್ ನಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ – ಭಾರತ ಉದ್ಯಮಶೀಲತಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷಾ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸಲು ಭಾರತ ಬೆಂಬಲ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿರುವುದಕ್ಕೂ ಅವರು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ಪೋಷಿಸುವ ಒಂದು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮನಗಂಡು, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ತಾರಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು.

14. ರಾಖೈನ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಾಮರ್ಶಿಸಿದ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು, ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಆಯಾಮವನ್ನು ಅದು ಹೊಂದಿದೆಯೆಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಯೋಜನೆಗಳು ಅದರಲ್ಲೂ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರೋಗ್ಯ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಪೂರಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ಸಮುದಾಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಸಣ್ಣ ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಾಣ, ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸುವುದು, ಕಿರು ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಗಳು, ಜೀವನಾಧಾರ ಚಟುವಟಿಕೆ, ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ, ಮನೆಬಳಕೆ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತು ಉತ್ತೇಜನ, ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಕಾರ್ಯ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ದಿಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಇಬ್ಬರೂ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ರಾಕೈನ್ ರಾಜ್ಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೆರವು ನೀಡಲು ಮುಂದಾಗಿರುವ ಭಾರತದ ನಿಲುವನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಕೆಲವೇ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳ ಜಾರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿದರು.

15. ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯೆಜಿನ್ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಸುಧಾರಿತ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸುವಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತ ಪ್ರಗತಿಯ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಅಕ್ಕಿ ಜೈವಿಕ ಪಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಸಹಕಾರಕ್ಕೆ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಮತ್ತು ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಒದಗಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ನೆರವಿಗೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಯಿತು.

16. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಸೇನಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವರ್ಧನೆಗೆ ನಡೆದಿರುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಸಂತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಭಾರತ-ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಐಟಿ ಕೌಶಲ ವರ್ಧನೆ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಭಾರತ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ವಿಸ್ತರಿತ ಅವಧಿಯ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ನವದೆಹಲಿಯ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸೇವೆಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರಿಗೆ ಭಾರತದ ವತಿಯಿಂದ ನಿರಂತರ ತರಬೇತಿ ಮುಂದುವರಿಸಲೂ ಒಪ್ಪಿಗೆಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು. ಕೇಂದ್ರೀಯ ಹಿಂದಿ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಇಬ್ಬರು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರ ನೋಂದಣಿಗೆ ಮತ್ತು 150 ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಾಗರಿಕ ಸೇವಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಭಾರತೀಯ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ 5 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಯ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯಲು ಭಾರತದ ನೆರವನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು.

17. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಪೊಲೀಸ್ ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವರ್ಧನೆಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು, ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಯಮೇತಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಪೊಲೀಸ್ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸುವ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಅಂಕಿತ ಹಾಕಿದ್ದನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಯಾಂಗನ್ ನಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗಾಗಿ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಭಾರತದ ಆಶಯವನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಈ ಸಂಬಂಧ ವಿಧಿ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

18. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಅಂದರೆ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಅನುದಾನ ಯೋಜನೆಗಳಾದ ಕಾಲಾಧನ್ ಬಹು ಮಾದರಿ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ಇತರ ರಸ್ತೆ ಹಾಗೂ ಸೇತುವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಯೋಜನೆಯಂಥ ವಿವಿಧ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿತು. ಸಿತ್ವೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಪಲೇತ್ವಾ ದ್ವೀಪದ ಜಲ ಸಾರಿಗೆ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಮತ್ತು ಆರು ಸರಕು ಬಾರ್ಜ್ ಗಳ ಹಾಗೂ ಒಳನಾಡು ಜಲ ಸಾರಿಗೆಯ ಕಾಮಗಾರಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ಕಾಲಾದನ್ ಬಹು ಮಾದರಿ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿನ ಗಣನೀಯ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಶ್ಲಾಘಿಸಿತು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಇತರ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಂದರುಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿರುವಂತೆ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಹೊಣೆಯಾಗುವ ರೀತಿ ಪೋರ್ಟ್ ಆಪರೇಟರ್ ನೇಮಕಕ್ಕೆ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿದರು. ಇದು ಬಂದರು ಮತ್ತು ಐಡಬ್ಯುಟಿ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಯೋಜನೆಯ ಅಂತಿಮ ಅಂಶವಾದ ಪೆಲೆತ್ವಾದಿಂದ ಜೋರಿನ್ ಪುಯ್ ವರೆಗಿನ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ. ರಸ್ತೆಯ ಕಾಮಗಾರಿ ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಜೋರಿನ್ ಪುಯ್ ಮತ್ತು ಪಲೆತ್ವಾ ಯೋಜನೆಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, ಕಾಮಗಾರಿ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸಾಧನಗಳ ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲೂ ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು. ತಮು –ಕ್ವಿಗೋನೆ-ಕಲೇವಾ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ತ್ರಿಪಥ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಕಲೇವಾ –ಯಾರಗೈ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ ಸೇತುವೆಗಳ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಶೀಘ್ರವೇ ಆರಂಭವಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದರು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಿಂದ ಡಿಪಿಆರ್ ದೊರೆತ ಬಳಿಕ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಎಲ್.ಓ.ಸಿ.ಯಡಿಯಲ್ಲಿ ರಿಹ್ – ಟೆಡಿಮ್ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಡಿಪಿಆರ್ ಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಪುಟಾವೋ – ಮೈಟಕಿಯಾನಾ ಮತ್ತು ಅಲೇತನ್ ಕ್ವಾ – ಅಹುಂಗ್ಮ್ವಾ ರಸ್ತೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಭಾರತವು, ರಿಖಖ್ಡಾರ್-ಝೌಖತಾರ್ ಸೇತುವೆ ಮತ್ತು ಬೇವೆನು ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿದೆ.

19. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಯೋಜನೆಗಳ ಪರಾಮರ್ಶೆ ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಯಾಂಗನ್ ಮಕ್ಕಳ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಸಿತ್ವೆ ಜನರಲ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮಾನ್ಯ್ವಾ ಜನರಲ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಪೂರ್ಣವಾಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ನೆಪೆತೋನಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರರು ವಿಧಿ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒಪ್ಪುವ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಸಮೂಹದ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಾಗಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭಿಸಲೂ ಅವರು ಒಪ್ಪಿಗೆಸೂಚಿಸಿದರು.

20. 2012ರಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಒದಗಿಸಿದ ರಿಯಾಯಿತಿಯ ಲೈನ್ ಆಫ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ನ 500 ದಶಲಕ್ಷ ಅಮೆರಿಕನ್ ಡಾಲರ್ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿದರು. ಲೈನ್ ಆಫ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾಗುವ ಯೋಜನೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಕ್ಷೇತ್ರಗಲಲ್ಲಿ ಬೌತಿಕ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗುತ್ತವಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಅವು ಕೃಷಿ ಮತ್ತುಸಾರಿಗೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪರಸ್ಪರರ ಒಪ್ಪಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಇಬ್ಬರೂ ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು.

21. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಈ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳ ಪೂರ್ಣ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಆದ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಸಂಪರ್ಕ ಅಗತ್ಯದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಅವರು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಗುರಿತಿಸುದರು, ಇದು ಪ್ರಯಾಣಿಕರ ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆಗೆ ಮೋಟಾರು ವಾಹನಗಳು ಗಡಿ ದಾಟಿ ಸಂಚಾರವನ್ನು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.

22. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಡುವಿನ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಸರಬರಾಜು ಜಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ತರುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದವು. ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಶೋಧದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಕೆಮಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಎಲ್ಪಿಜಿ ಟರ್ಮಿನಲ ಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಟೆಂಡರ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಭಾರತೀಯ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಕಂಪನಿಗಳು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಚೇರಿ ತೆರೆಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಭಾರತವು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗೆತಿಳಿಸಿತು. ಭಾರತದ ನುಮಲಿಂಗರ್ ತೈಲಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಪರಾಮಿ ಇಂಧನ ಸಮೂಹ ನೆಲ ಗಡಿಯ ಮೂಲಕ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗೆ ಡೀಸೆಲ್ ಪೂರೈಸುವ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು, ಉತ್ತರ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಜನರಿಗೆ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಅಗ್ಗದ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾಗಿ ತಲುಪಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಮ್ಯನ್ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಕಡೆ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ. 2017ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 4ರಂದು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗೆ ಮೊದಲ ಹೈಸ್ಪೀಡ್ ಡಿಸೆಲ್ ತಲುಪಿದೆ.

23. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸರ್ಕಾರವು ಗುರುತಿಸಿದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ-ಆಧಾರಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಯೋಜನಾ-ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಹಾಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಭಾರತವು ಸಿದ್ಧ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿತು. ಜೊತೆಗೆ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿನಸೌರ ಉದ್ಯಾನಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆಯ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲು, ಭಾರತ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಲ್ಲಿನ ಸೌರ ವಿಕಿರಣ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ನಡೆಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿನ ಸಹಕಾರದ ಮಾರ್ಗೋಪಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದರು. ಭಾರತದ ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆ ಸೇವಾ ನಿಯಮಿತದ ಮೂಲಕ ಎಲ್.ಇ.ಡಿ. ಆಧಾರಿತ ಇಂಧನ ಕ್ಷಮತೆ ದೀಪಗಳನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಗುರುತಿಸಿರುವ ನೆಪೆತೋ, ಬಾಗೋ ವಲಯ ಮತ್ತು ರಾಖೈನ್ ರಾಜ್ಯಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸುವ ಭಾರತದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪ್ರದರ್ಶನ ಯೋಜನೆಗೆ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಧನ್ಯವಾದ ಅರ್ಪಿಸಿತು. ವಿದ್ಯುತ್ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಅನುಭವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಭಾರತ, ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸಾಧ್ಯ ಸಹಕಾರ ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿತು. ವಿದ್ಯುತ್ ಮತ್ತು ಇತರ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಂಟಿ ಪರಿಶೀಲನಾ ಸಮಿತಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಇದು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಚೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿತು. ಭಾಗವಹಿಸುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಅಪಾರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೌರ ಸಹಯೋಗ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಚೌಕಟ್ಟು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಭಾರತದ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನೀಡಿತು.

24. ಎರಡು ಕಡೆಯವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಇದು ಸದೃಢ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ವಾಣಿಜ್ಯ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನೂ ನಿವಾರಿಸಲು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶ ಸುಧಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದರು. ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ 2017ರ ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ – ಭಾರತ ಜಂಟಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಮಿತಿಯ 6ನೇ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಂಡ ತೀರ್ಮಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಅವರು, ಗಡಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಮಿತಿ ಮತ್ತು ಗಡಿ ಹಟ್ಸ್ ಸಮಿತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು.

25. ಗುಣಮಟ್ಟ, ಪರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮಟ್ಟ ಶಿಫಾರಸು, ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಮಾನವ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವರ್ಧನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಜವಳಿ ವಲಯದ ಸುಧಾರಣೆ ಕುರಿತಂತೆ ತನ್ನ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕೋರಿರುವುದನ್ನು ಭಾರತ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದೆ.

26. ತಮ್ಮ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಮಹತ್ವನ್ನು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಗುರುತಿಸಿದ್ದು, ಈ ವಾಣಿಜ್ಯದಿಂದ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ರೈತರಿಗೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಲಿದೆ ಎಂದರು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ವರ್ಗದ ಬೇಳೆಕಾಳುಗಳ ಆಮದು ಪ್ರಮಾಣದ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಬಂಧ ವಿಧಿಸಿ, ಭಾರತ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊರಡಿಸಿರುವ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕೌನ್ಸಿಲರ್, ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ಜನರ ಮತ್ತು ದೇಶಗಳ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಈ ಎಲ್ಲ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನೂ ತೆರವು ಮಾಡುವಂತೆ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯವರಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿದ ಪ್ರಧಾನಿ, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಜನರ ಹಿತವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವ ಕುರಿತಂತೆ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಮಹತ್ವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.

27. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಭೂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಮತ್ತು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುವ ಹಾಗೂ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಗಡಿ ದಾಟುವ ಕುರಿತಂತೆ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಯಶಸ್ವಿ ಮಾತುಕತೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ, ಆಖೈರುಗೊಳಿಸಿರುವುದನ್ನು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಅಂಕಿತ ಹಾಕಲು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಂತೆ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದರು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಾಯಕರು, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಅಂದರೆ ಭಾರತದ ಇಂಫಾಲ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಮಂಡಲೇ ನಡುವೆ ಸಂಯೋಜಿತ ಬಸ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವ ಕುರಿತಂತೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿ ಒಪ್ಪಂದ ಆಖೈರುಗೊಳಿಸಲು ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದರು.

28. ಜನರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಪರ್ಕ, ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯ ಹರಿವು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ವಾಯು ಯಾನ ಸಂಪರ್ಕ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಕುರಿತಂತೆಯೂ ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು ವಿಚಾರ ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಭಾರತದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಕಲೇ ಅಥವಾ ಪಕೊಕ್ಕು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಇಲಾಖೆ (ಡಿಸಿಎ)ಜೊತೆಗೆ ಆಪ್ತ ಸಹಕಾರದ ಮೂಲಕ ಡಿಪಿಆರ್ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲೂ ನಾಯಕರು ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ವಾಯು ಸಂಚಾರ ನಿಯಂತ್ರಕರುಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಒದಗಿಸುವ ಭಾರತದ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅವರೂ ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಮ್ಯಾಂಡಲೇ ಮತ್ತು ತಮು ನಡುವೆ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಶೋಧನೆಗೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾಂಡಲೇ ಮತ್ತು ತಮು ನಡುವೆ ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕುರಿತಂತೆ ಭಾರತದ ತಂಡವೊಂದು ಆಗಮಿಸಿ, ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿ ಡಿಪಿಆರ್ ಸಲ್ಲಿಸಲೂ ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು ಸಮ್ಮತಿ ಸೂಚಿಸಿದರು.

29. ಮಾನವ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆಯ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗಾಗಿ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ ಕಲ್ಪಿಸಲು ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಿತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಗುರುತಿಸಿದರು. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಕಳ್ಳಸಾಗಣೆ ತಡೆಯಲು ಸಹಕಾರ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಆಖೈರುಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು.

30. ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಜನತೆಯ ನಡುವಿನ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಲು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು ಮತ್ತು 2017-20ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಅಂಕಿತ ಹಾಕಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂತೃಪ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಸಿಇಪಿ ಕೂಡ ಭಾರತದ ಈಶಾನ್ಯ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿನಿಮಯ ಉತ್ತೇಜಿಸಲಿದೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ನವದೆಹಲಿಯ ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಗಾಗಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ಪುರಾತತ್ತ್ವಜ್ಞರಿಗೆ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 2 ಸ್ಥಾನ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಭಾರತ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.

31. ಬೋಧ ಗಯಾದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ದೊರೆ ಮಿಂಡನ್ ಮತ್ತು ಕಿಂಗ್ ಬ್ಯಾಗ್ಡಿಡಾನ ಶಿಲಾ ಶಾಸನಗಳು ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಾಪಾಡಲು ಭಾರತದ ಪುರಾತತ್ತ್ವಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಇದು 2017 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ ವೇಳೆಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲಿದೆ ಎಂದು ಭಾರತ ತಿಳಿಸಿತು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕಡೆಯವರು ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಈ ದೇವಾಲಯಗಳು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

32. ಭಗನ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆಯ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಭಾರತದ ನೆರವನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ 92 ಪುರಾತನ ಪಗೋಡಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಯೋಜನೆ ಸೇರಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದ ಆಖೈರುಗೊಳಿಸಿರುವುದನ್ನು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು.

33. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಕರಕುಶಲ ಕೇಂದ್ರ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಎಲ್ಇಡಿ ಆಧಾರಿತ ಬೀದಿ ದೀಪಗಳು, ಸಮರ್ಥ ಜಲ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಮಳೆನೀರು ಕೊಯ್ಲು, “ಬಗಾನ್ ಹಟ್” ಸ್ಥಾಪನೆ, ಭಗಾನ್ ಜನರಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯ ಆದಾಯದ ತರಲು ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶಾಲೆಗಳ ಉನ್ನತೀಕರಣ ಯೋಜನೆಗಳು ಕೂಡ ಭಾರತ-ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸಹಕಾರ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ.

34. ಇ-ವೀಸಾ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ವೀಸಾ ನೀಡಲು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಕೃತಜ್ಞತೆ ಅರ್ಪಿಸಿತು. ವಿವಿಧ ಅಪರಾಧಗಳಿಗಾಗಿ ಭಾರತದ ಕಾರಾಗೃಹಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷೆ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವ 40 ಮಂದಿ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಕ್ಷಮೆ ನೀಡುವ ಭಾರತದ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೂ ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಧನ್ಯವಾದ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ಈ ಔದಾರ್ಯವನ್ನು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸರ್ಕಾರ, ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಜನತೆ ಅದರಲ್ಲೂ ಭಾರತೀಯ ಕಾರಾಗೃಹದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕುಟುಂಬದವರು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು.

35. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪಾತ್ರದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು, ಭಾರತೀಯ ಪತ್ರಿಕಾ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಪತ್ರಿಕಾ ಮಂಡಳಿಗಳ ನಡುವಿನ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಈ ಚೌಕಟ್ಟಿನಡಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಅರಿಯಲು ಪತ್ರಕರ್ತರಿಗೆ ಅನುವಾಗಲಿದೆ. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳ ಪರಸ್ಪರತ್ವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ, ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಲಾಭಗಳ ಸಮನಾದ ಪಾಲನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಗಾಢಗೊಳಿಸಲು ತಮ್ಮ ಎರಡೂ ಹಂಚಿಕೆಯ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿದವು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲ ಜನರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಜೀವನೋಪಾಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ವಿವಿಧ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ / ಉಪ-ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಹಕಾರ ಉಪಕ್ರಮಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಅವರು ಗುರುತಿಸಿದರು.

36. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಎರಡೂ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮತ್ತು ಇತರ ಬಹು ಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಪ್ತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ತಮ್ಮ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪುನರುಚ್ಚಿರಿಸಿದರು. ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಸಕ್ತಿಯ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅವರು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದರು. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿ, ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಸುಧಾರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದವು. ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿಯ ಸಮಗ್ರ ಸುಧಾರಣೆಗಾಗಿ ಅಂತರಸರ್ಕಾರದ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ತಮ್ಮ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಅವರು ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು, 2030ರ ಎಸ್.ಡಿ.ಜಿ.ಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುವ ಅನುಷ್ಠಾನದ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದವು.

37. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬಲವರ್ಧನೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದವು ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ನಿರ್ಣಯ ರೂಪಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಅಗತ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದವು.

38. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಎರಡೂ ಉತ್ತಮ ನೆರೆಹೊರೆಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸುವ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು, ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಜನರ ಹಂಚಿಕೆಯ ಆಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸೌಹಾರ್ದಯುತ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರರಿಗೆ ಲಾಭವಾಗುವ ಅಂತರ ಅವಲಂಬಿತ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು.

39. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತಮಗೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ನಿಯೋಗಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಆತ್ಮೀಯ ಆತಿಥ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಅರ್ಪಿಸಿದರು.

40. ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ಮೋದಿ ಅವರು ದೇಶದ ಸಲಹೆಗಾರರಾದ ಡ್ವಾ ಆಂಗ್ ಸಾನ್ ಸ್ಯೂಚಿ ಅವರಿಗೆ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಅನುಕೂಲಕರವಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವಂತೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಕೌನ್ಸಿಲರ್ ಈ ಆಹ್ವಾನಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಆಳವಾದ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.