ಪಿಎಂಇಂಡಿಯಾ

ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಹಿರಿಯ ನಾಯಕರಾದ ಶ್ರೀ ಶರದ್ ಪವಾರ್ ಜಿ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಜನಪ್ರಿಯ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ದೇವೇಂದ್ರ ಫಡ್ನವೀಸ್ ಜಿ, ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ. ತಾರಾ ಭಾವಲ್ಕರ್ ಜಿ, ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಡಾ. ರವೀಂದ್ರ ಶೋಭಾನೆ ಜಿ, ಎಲ್ಲಾ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಸದಸ್ಯರೆ, ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಯ ವಿದ್ವಾಂಸರೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಸಹೋದರ ಸಹೋದರಿಯರೆ.

ಈಗಷ್ಟೇ, ಡಾ. ತಾರಾ ಜಿ ತಮ್ಮ ಭಾಷಣ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು, ನಾನು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ “ಥಾರ್ಚನ್” ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಅವರು ನನಗೆ ಗುಜರಾತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು, ನನಗೆ ಗುಜರಾತಿ ಕೂಡ ಗೊತ್ತು. ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ರಾಜಧಾನಿ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ಬಂದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮರಾಠಿ ಸಾರಸ್ವತ ಲೋಕದ  ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಶುಭಾಶಯಗಳು.

ಇಂದು, ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ದೆಹಲಿಯ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಭಾಷೆ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಈ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಾರವನ್ನು, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರ್ ಮತ್ತು ತುಕಾರಾಂ ಅವರ ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಇಂದು ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಹೃದಯದಿಂದ ಗೌರವಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಸಹೋದರ ಸಹೋದರಿಯರೆ,

1878ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಿಂದ, ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನವು 147 ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಮಹಾದೇವ್ ಗೋವಿಂದ ರಾನಡೆ ಜಿ, ಹರಿ ನಾರಾಯಣ್ ಆಪ್ಟೆ ಜಿ, ಮಾಧವ್ ಶ್ರೀಹರಿ ಅನೇ ಜಿ, ಶಿವರಾಮ್ ಪರಾಂಜಪೆ ಜಿ ಮತ್ತು ವೀರ್ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಅನೇಕ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಈ ಸಮ್ಮೇಳನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು, ಶರದ್ ಜಿ ಅವರ ಆಹ್ವಾನದ ಮೇರೆಗೆ ಈ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಭಾಗವಾಗಲು ನನಗೆ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿದೆ. ಈ ಭವ್ಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ, ದೇಶ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತದ ಎಲ್ಲಾ ಮರಾಠಿ ಭಾಷಾ ಉತ್ಸಾಹಿಗಳಿಗೆ ನಾನು ನನ್ನ ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಅಭಿನಂದನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತೇನೆ. ಇಂದು, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾತೃಭಾಷಾ ದಿನವೂ ಆಗಿದೆ. ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಈ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ನೀವು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ದಿನವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೀರಿ!

ನಾನು ಮರಾಠಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವಾಗ, ಸಂತ ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರರ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಹಜ: ‘ಮಾಝಾ ಮರಾಠೀಚಿ बोलू कौतुके।’ परि अमृतातेहि पैजासी जिंकेे. – ನಿಮ್ಮ ಮೋಜಿನ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ನಿಮಗೆ ಹೇಳುತ್ತೇನೆ. ಆದರೆ ಅಮೃತತೇಹಿ ಪೈಜಾಸಿ ಯಾರು – ಇದರರ್ಥ ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ ಅಮೃತಕ್ಕಿಂತ ಸಿಹಿಯಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೇಲಿನ ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮ ವಿದ್ವಾಂಸರಂತೆ ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೀಣನಲ್ಲದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ನಾನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮರಾಠಿ ಮಾತನಾಡಲು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮರಾಠಿ ಪದಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೇನೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಈ ಮರಾಠಿ ಸಮ್ಮೇಳನವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಪಟ್ಟಾಭಿಷೇಕದಿಂದ 350 ವರ್ಷಗಳನ್ನು, ಪೂಜ್ಯ ಅಹಲ್ಯಾಬಾಯಿ ಹೋಳ್ಕರ್ ಜಿ ಅವರ ಜನ್ಮ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಿಂದ 300 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಮೂಲಕ ರೂಪುಗೊಂಡ ನಮ್ಮ ಸಂವಿಧಾನದ 75 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಸಹ ನಾವು ಆಚರಿಸಿದ್ದೇವೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಇಂದು ಮರಾಠಿ ಮಾತನಾಡುವ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವು 100 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಪವಿತ್ರ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘದ (ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್) ಬೀಜಗಳನ್ನು ಬಿತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ವಿಚಾರದಿಂದ ನಾವು ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೇವೆ. ಇಂದು, ಅದು ಒಂದು ಬಲಿಷ್ಠ ಆಲದ ಮರವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಶತಮಾನೋತ್ಸವ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ವೇದಗಳಿಂದ ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದರವರೆಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಸಂಘವು ಕಳೆದ 100 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಗಳ ಪವಿತ್ರ ಯಜ್ಞದ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ಲಕ್ಷಾಂತರ ಇತರರಂತೆ ನಾನು ಕೂಡ ಆರ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನಿಂದ ಪ್ರೇರಿತನಾಗಿ ನನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು ನನ್ನ ಅದೃಷ್ಟ. ಸಂಘದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ನಾನು ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯದೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವ ಸೌಭಾಗ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದೇನೆ. ಕೆಲವೇ ತಿಂಗಳುಗಳ ಹಿಂದೆ, ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಗೆ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ‘ಅಭಿಜತ್ ಭಾಷಾ'(ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾಷೆ) ಸ್ಥಾನಮಾನ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ 12 ಕೋಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಮರಾಠಿ ಮಾತನಾಡುವ ಜನರೊಂದಿಗೆ, ಈ ಮನ್ನಣೆ ದಶಕಗಳಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿತ್ತು. ಲಕ್ಷಾಂತರ ಮರಾಠಿ ಭಾಷಿಕರ ಈ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ನನ್ನ ಅದೃಷ್ಟ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಗೌರವಾನ್ವಿತ ವಿದ್ವಾಂಸರೆ,

ಭಾಷೆ ಕೇವಲ ಸಂವಹನ ಸಾಧನವಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನಿಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ – ನಮ್ಮ ಭಾಷೆ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಾಹಕ. ಭಾಷೆಗಳು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ನಿಜ, ಆದರೆ ಆ ಸಮಾಜವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವು ಅಷ್ಟೇ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ನಮ್ಮ ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತದ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಆಲೋಚನೆಗಳಿಗೆ ಧ್ವನಿ ನೀಡಿದೆ, ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಗುರುತನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಸಮರ್ಥ ರಾಮದಾಸ್ ಜಿ ಹೇಳಿದರು: मराठा तितुका मेळवावा महाराष्ट्र धर्म वाढवावा आहे तितके जतन करावे पुढे आणिक मेळवावे महाराष्ट्र राज्य करावे जिकडे तिकडे, ಅಂದರೆ ಮರಾಠಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾಷೆ – ಇದು ಶೌರ್ಯ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯ, ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ, ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಭಕ್ತಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾರ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕತೆಯ ಅಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮರಾಠಿ ‘ಭಕ್ತಿ’, ‘ಶಕ್ತಿ’ ಮತ್ತು ‘ಯುಕ್ತಿ’ (ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ)ಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತಕ್ಕೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗಲೆಲ್ಲಾ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮಹಾನ್ ಸಂತರು ಪ್ರಾಚೀನ ಋಷಿಗಳ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮರಾಠಿಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರವೇಶಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರ್, ತುಕಾರಾಂ, ರಾಮದಾಸ್, ನಾಮದೇವ್, ತುಕ್ಡೋಜಿ ಮಹಾರಾಜ್, ಗಡ್ಗೆ ಬಾಬಾ, ಗೋರಾ ಕುಂಭಾರ್ ಮತ್ತು ಬಹಿನಾಬಾಯಿಯಂತಹ ಸಂತರು ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು, ಮರಾಠಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಮಾಜವನ್ನು ಹೊಸ ಆದರ್ಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೆಳಗಿಸಿದರು. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ, ಗಜಾನನ ದಿಗಂಬರ ಮದ್ಗುಲ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಸುಧೀರ್ ಫಡ್ಕೆ ಅವರ ‘ಗೀತ ರಾಮಾಯಣ’ ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಶತಮಾನಗಳ ವಿದೇಶಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಯು ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಕೋರರಿಂದ ವಿಮೋಚನೆಗಾಗಿ ಯುದ್ಧವೇ ಕೂಗಾಯಿತು. ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜ್, ಸಂಭಾಜಿ ಮಹಾರಾಜ್ ಮತ್ತು ಬಾಜಿರಾವ್ ಪೇಶ್ವಾ – ಈ ಧೀರ ಮರಾಠ ಯೋಧರು ತಮ್ಮ ಶತ್ರುಗಳಲ್ಲಿ ಭಯ ತುಂಬಿ, ಅವರನ್ನು ಶರಣಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ, ವಾಸುದೇವ್ ಬಲವಂತ್ ಫಡ್ಕೆ, ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಮತ್ತು ವೀರ್ ಸಾವರ್ಕರ್ ಅವರಂತಹ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ನಾಯಕರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ನಿದ್ರೆ ಕೆಡಿಸಿದರು. ಅವರ ನಿರ್ಭೀತ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಹಿಂದೆ, ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯವು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು. ‘ಕೇಸರಿ’ ಮತ್ತು ‘ಮರಾಠ’ದಂತಹ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಗೋವಿಂದಗ್ರಜ ಅವರ ಪ್ರಬಲ ಕಾವ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಮ್ ಗಣೇಶ್ ಗಡ್ಕರಿ ಅವರ ನಾಟಕಗಳು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿದ ದೇಶಭಕ್ತಿಯ ಅಲೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿದವು. ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಅವರ ‘ಗೀತಾ ರಹಸ್ಯ’ ಕೂಡ ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆದರೆ ಅದು ಇಡೀ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಚೈತನ್ಯ ತುಂಬಿತು.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಸಮಾಜದ ದಮನಿತ ಮತ್ತು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿತ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಮೋಚನೆಯ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯುವಲ್ಲಿ ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯವು ಗಮನಾರ್ಹ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ಜ್ಯೋತಿಬಾ ಫುಲೆ, ಸಾವಿತ್ರಿಬಾಯಿ ಫುಲೆ, ಮಹರ್ಷಿ ಕರ್ವೆ ಮತ್ತು ಬಾಬಾ ಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ – ಈ ಮಹಾನ್ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕರು ಹೊಸ ಯುಗದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಬೆಳೆಸಲು ಮರಾಠಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಮರಾಠಿ ದೇಶಕ್ಕೆ ದಲಿತ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಅದರ ಪ್ರಗತಿಪರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು, ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯವು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲೂ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹಿಂದೆಯೂ ಸಹ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವು ಆಯುರ್ವೇದ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತರ್ಕಶಾಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಅಸಾಧಾರಣ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಚಾರಣೆಯ ಈ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಹೊಸ ವಿಚಾರಗಳು ಮತ್ತು ಅಸಾಧಾರಣ ಪ್ರತಿಭೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ, ನಿರಂತರ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಮನೋಭಾವದಿಂದಾಗಿಯೇ ಮುಂಬೈ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಹೆಮ್ಮೆಯಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಇಡೀ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ!

ಸಹೋದರ ಸಹೋದರಿಯರೆ,

ನಾವು ಮುಂಬೈ ಅನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಾಗ, ಚಲನಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸದೆ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದು ಅಸಾಧ್ಯ! ಮರಾಠಿ ಸಿನಿಮಾ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾವನ್ನು ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದಿರುವುದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಮುಂಬೈ. ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ‘ಛಾವಾ’ ಸುತ್ತಲೂ ಅಪಾರ ಉತ್ಸಾಹವಿದೆ! ಶಿವಾಜಿ ಸಾವಂತ್ ಅವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮರಾಠಿ ಕಾದಂಬರಿಯ ಮೂಲಕ ನಮಗೆ ಮೊದಲು ಪರಿಚಯಿಸಲಾದ ಸಂಭಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಜಗತ್ತು ಮರುಶೋಧಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಕವಿ ಕೇಶವಸುತ್ ಒಮ್ಮೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ: “जुनें जाऊं द्या, मरणालागुनि जाळुनि किंवा, पुरुनि टाकासडत न एक्या ठायी ठाका. ಇದರರ್ಥ ನಾವು ಹಳೆಯ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಳ್ಳಬಾರದು. ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆ, ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಾಷೆಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಇಂದು, ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಆದರೆ ಜೀವಂತ ನಾಗರಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ನಿಂತಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ನಾವು ನಿರಂತರವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿದ್ದೇವೆ, ಹೊಸ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನಮ್ಮ ವಿಶಾಲ ಭಾಷಾ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ಇದಕ್ಕೆ ಪುರಾವೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯೇ ನಮ್ಮ ಏಕತೆಯ ಬುನಾದಿ. ಮರಾಠಿಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಭಾಷೆ ತಾಯಿಯಂತೆ – ಅದು ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಜ್ಞಾನ ನೀಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ತಾಯಿಯಂತೆ, ಭಾಷೆ ತಾರತಮ್ಯ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ – ಅದು ಎಲ್ಲಾ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿರುವಂತೆ, ಮರಾಠಿ ಸಂಸ್ಕೃತದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಾಕೃತದಿಂದ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿದೆ. ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ, ಇದು ವಿಕಸನಗೊಂಡು ಮಾನವ ಚಿಂತನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿದೆ. ನಾನು ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕರ ‘ಗೀತಾ ರಹಸ್ಯ’ವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದೇನೆ – ಇದು ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಗವದ್ಗೀತೆಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ತಿಲಕರು ಮರಾಠಿಯ ಸಾರವನ್ನು ತುಂಬಿದರು, ಗೀತೆಯನ್ನು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರವೇಶಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಅದೇ ರೀತಿ, ‘ಜ್ಞಾನೇಶ್ವರಿ ಗೀತೆ’ ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ಸಂಸ್ಕೃತ ಪಠ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇಂದು, ಇದನ್ನು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಮತ್ತು ಸಂತರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಪಠ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮರಾಠಿ ಇತರೆ ಭಾಷೆಗಳಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದಿದೆ, ಇತರೆ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮರಾಠಿ ಬರಹಗಾರ ಭಾರ್ಗವ್ ರಾಮ್ ವಿಠ್ಠಲ್ ವಾರೆಕರ್ ‘ಆನಂದಮಠ’ವನ್ನು ಮರಾಠಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿಂದಾ ಕರಂಡಿಕರ್ ಅವರ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಬಹು ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಪನ್ನಾ ಧಾಯ್, ರಾಣಿ ದುರ್ಗಾವತಿ ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಪದ್ಮಾವತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳು ಎಂದಿಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಅವು ಯಾವಾಗಲೂ ಪರಸ್ಪರ ಅಪ್ಪಿಕೊಂಡು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಿವೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಅನೇಕ ಬಾರಿ, ಭಾಷೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ, ನಮ್ಮ ಹಂಚಿಕೆಯ ಭಾಷಾ ಪರಂಪರೆಯೇ ಅಂತಹ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಬಲವಾದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಬೀಳುವ ಬದಲು, ಎಲ್ಲಾ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ನಮ್ಮ ಸಾಮೂಹಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಂದು ನಾವು ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಭಾಷೆಗಳಾಗಿ ಗುರುತಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಮರಾಠಿ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಈಗ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಯುವಕರು ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ, ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು. ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ತಿಳಿದಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವ ಹಳೆಯ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಾವು ಬದಲಾಯಿಸಿದ್ದೇವೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೆ,

ಸಾಹಿತ್ಯವು ಸಮಾಜದ ಕನ್ನಡಿ ಎಂದು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ, ಆದರೆ ಅದು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯೂ ಆಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಗೋವಿಂದ ರಾನಡೆ ಜಿ, ಹರಿ ನಾರಾಯಣ್ ಆಪ್ಟೆ ಜಿ, ಆಚಾರ್ಯ ಅತ್ರೆ ಜಿ ಮತ್ತು ವೀರ್ ಸಾವರ್ಕರ್ ಜಿ ಅವರಂತಹ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಗುಣಮಟ್ಟ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಅಖಿಲ ಭಾರತೀಯ ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮಹಾಮಂಡಲವು ಈ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ. 2027ರಲ್ಲಿ, ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನವು 150 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ, ಇದು 100ನೇ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಸಹ ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಒಂದು ಭವ್ಯ ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣೀಯ ಸಂದರ್ಭವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲು ನಾನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತೇನೆ, ಈಗಲೇ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ತಯಾರಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ. ಇಂದು ಅನೇಕ ಯುವಕರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದ ಮೂಲಕ ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ನೀವು ಅವರಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಬಹುದು, ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರನ್ನು ಮರಾಠಿ ಕಲಿಯಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಬಹುದು. ‘ಭಾಷಿಣಿ’ಯಂತಹ ಆನ್‌ಲೈನ್ ವೇದಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆಸಲು ನೀವು ಯುವಕರಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಆಯೋಜಿಸಬಹುದು.

ಈ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು – ಮರಾಠಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಪರಂಪರೆಯೊಂದಿಗೆ – 140 ಕೋಟಿ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ‘ವಿಕಸಿತ ಭಾರತ'(ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಭಾರತ) ನಿರ್ಮಿಸುವಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿ, ಹೊಸ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಪ್ರೇರಣೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ವಿಶ್ವಾಸ ನನಗಿದೆ. ಈ ಆಶಯದೊಂದಿಗೆ – ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಮಹಾದೇವ್ ಗೋವಿಂದ ರಾನಡೆ ಜಿ, ಹರಿ ನಾರಾಯಣ್ ಆಪ್ಟೆ ಜಿ, ಮಾಧವ್ ಶ್ರೀಹರಿ ಅನೇ ಜಿ ಮತ್ತು ಶಿವರಾಮ್ ಪರಾಂಜಪೆ ಜಿ ಅವರಂತಹ ದಿಗ್ಗಜರ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು – ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ನನ್ನ ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಧನ್ಯವಾದಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತೇನೆ!

ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆ: ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಅವರ ಭಾಷಣದ ಅಂದಾಜು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಅನುವಾದದ ಕನ್ನಡ ರೂಪಾಂತರ ಇದಾಗಿದೆ. ಅವರು ಮೂಲತಃ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.

*****