ನಮಸ್ಕಾರ ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ಇಂದು, ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರ ನಡುವೆ ನಾನು ಹೊಸ ರೀತಿಯ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. ಬಹುಶಃ ಬಹಳ ಅಪರೂಪದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಅಂತಹ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರ ಮನಸ್ಸು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಂತೋಷದಿಂದ ತುಂಬಿದಾಗ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವನು ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧನಾಗುವಾಗ ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಬಾರಿ ನನಗೂ ಅದೇ ರೀತಿಯದ್ದೊಂದು ಸಂಭವಿಸಿತು, ಮತ್ತು ನಾನು ತುಂಬಾ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧನಾಗಿದ್ದೆ. ನಾನು ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿದ್ದೆ, ಮತ್ತು ನಂತರ ಗ್ರೀಸ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ನಾನು ಅಲ್ಲಿರಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅನ್ಯಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ನನಗೆ ಅನಿಸುತ್ತದೆ. ನನ್ನ ಚಡಪಡಿಕೆ ನಿಮಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ನೀವು ಮುಂಜಾನೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರಬೇಕಾಯಿತು ಆದರೆ ನಾನು ಬಂದು ನಿಮಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಇದು ನಿಮಗೆ ಅನಾನುಕೂಲವಾಗಿರಬೇಕು, ಆದರೆ ನಾನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದಿಳಿದ ಕೂಡಲೇ ನಿಮ್ಮನ್ನು ನೋಡಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ನಮಸ್ಕರಿಸಲು, ನಿಮ್ಮ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮಕ್ಕೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಲು, ನಿಮ್ಮ ತಾಳ್ಮೆಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಲು, ನಿಮ್ಮ ಉತ್ಸಾಹಕ್ಕೆ ವಂದಿಸಲು, ನಿಮ್ಮ ಚೈತನ್ಯಕ್ಕೆ ವಂದಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸ್ಫೂರ್ತಿಗೆ ವಂದಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನೀವು ದೇಶವನ್ನು ಯಾವ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದಿದ್ದೀರಿ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಯಶಸ್ಸಲ್ಲ. ಇದು ಅನಂತ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಘೋಷಣೆಯಾಗಿದೆ.
ಭಾರತವು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಇದೆ. ನಾವು ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಮೊದಲು ಯಾರೂ ತಲುಪದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತಲುಪಿದೆವು. ಈ ಹಿಂದೆ ಯಾರೂ ಮಾಡದ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಾವು ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಇದು ಇಂದಿನ ಭಾರತ, ನಿರ್ಭೀತ ಭಾರತ, ಯೋಧ ಭಾರತ. ಈ ಭಾರತವು ಹೊಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕತ್ತಲೆ ವಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ನಂತರವೂ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನ ಕಿರಣವನ್ನು ಹರಡುತ್ತದೆ. 21 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ, ಈ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 23ರ ಆ ದಿನ ನನ್ನ ಕಣ್ಣ ಮುಂದೆ, ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮಿನುಗುತ್ತಿದೆ. ಟಚ್ಡೌನ್ (ಚಂದ್ರನ ಮೇಲಿಳಿದಾಗ) ದೃಢಪಟ್ಟಾಗ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೊ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಜನರು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಧುಮುಕಿದ ಆ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಯಾರೂ ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ! ಕೆಲವು ನೆನಪುಗಳು ಶಾಶ್ವತವಾಗುತ್ತವೆ. ಆ ಕ್ಷಣವು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿದೆ. ಆ ಕ್ಷಣವು ಈ ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನೂ ಆ ಗೆಲುವನ್ನು ತನ್ನದೆಂದು ಭಾವಿಸಿದನು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಭಾರತೀಯನೂ ತಾನು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣನಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದನು. ಇಂದಿಗೂ, ಜನರು ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸಂದೇಶಗಳು ಹರಿದು ಬರುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಇದೆಲ್ಲವೂ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ನನ್ನ ದೇಶದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇದನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಾನು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಎಷ್ಟೇ ಹೊಗಳಿದರೂ, ಅದು ಯಾವಾಗಲೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ನಮ್ಮ ಮೂನ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅಂಗದ್ ನಂತೆ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ದೃಢವಾಗಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟಿರುವ ಫೋಟೋವನ್ನು ನಾನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ಒಂದು ಕಡೆ ವಿಕ್ರಮ್ ನ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಪ್ರಜ್ಞಾನ್ ನ ಶೌರ್ಯ. ನಮ್ಮ ಪ್ರಜ್ಞಾನ್ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಿದೆ. ಈಗಷ್ಟೇ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ವಿವಿಧ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳಿಂದ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರಗಳು, ಮತ್ತು ನಾನು ನೋಡುವ ಸುಯೋಗವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದೇನೆ, ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ. ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಲಕ್ಷಾಂತರ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಮನುಷ್ಯನು ಆ ಸ್ಥಳದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳಿಂದ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಮತ್ತು ಈ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತೋರಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಭಾರತ ಮಾಡಿದೆ! ನಿಮ್ಮಂತಹ ಎಲ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇದನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಭಾರತದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವ, ನಮ್ಮ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮನೋಭಾವದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ ಮಹಾ ಅಭಿಯಾನವು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇಡೀ ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ಸಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಮಿಷನ್ ಅನ್ವೇಷಿಸುವ ಪ್ರದೇಶವು ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮಿಷನ್ ಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಂದ್ರನ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಭೂಮಿಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಈ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಎಲ್ಲಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ತಂತ್ರಜ್ಞರು, ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಚಂದ್ರಯಾನ ಮಹಾಅಭಿಯಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ.
ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೇ,
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಟಚ್ಡೌನ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಅನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ತಿಳಿದಿದೆ. ನಮ್ಮ ಚಂದ್ರಯಾನ ಇಳಿದ ಚಂದ್ರನ ಭಾಗವನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲು ಭಾರತ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ -3 ರ ಚಂದ್ರನ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಇಳಿದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಈಗ ‘ಶಿವ ಶಕ್ತಿ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವನು ಮಾನವಕುಲದ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ‘ಶಕ್ತಿ’ ಆ ಸಂಕಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಮಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರನ ‘ಶಿವ ಶಕ್ತಿ’ ಬಿಂದುವು ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿ ಮತ್ತು ಹಿಮಾಲಯದ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕದ ಅರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಋಷಿಮುನಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ –
ಯೇನ ಕರ್ಮಣ್ಯಪಸೋ ಮನೀಷಿಣೋ ಯಜ್ಞೇ ಕೃನ್ವನ್ತಿ ವಿದಥೇಷು ಧೀರಾಃ । ಯದಪೂರ್ವ ಯಕ್ಷಮಂತ್ಃ ಪ್ರಜಾನಾಂ ತನ್ಮೇ ಮನಃ ಶಿವ-ಸಂಕಲ್ಪ-ಮಸ್ತು. ಅಂದರೆ, ನಾವು ಯಾವ ಮನಸ್ಸಿನೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತೇವೆಯೋ, ಆಲೋಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಚಲನೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತೇವೆಯೋ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಇರುವ ಮನಸ್ಸು, ಆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುಭ ಮತ್ತು ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿ ನಿರ್ಣಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಬೇಕು. ಮನಸ್ಸಿನ ಈ ಶುಭ ಸಂಕಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು, ಶಕ್ತಿಯ ಆಶೀರ್ವಾದ ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಮತ್ತು ಈ ಶಕ್ತಿ ನಮ್ಮ ಮಹಿಳಾ ಶಕ್ತಿ; ನಮ್ಮ ತಾಯಂದಿರು ಮತ್ತು ಸಹೋದರಿಯರು. ಇದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ -ವಿಶ್ವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ವಿನಾಶಕಾರಿ, ಶಕ್ತಿಭೂತೇ ಸನಾತನಿ. ಅಂದರೆ, ಸೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ವಿನಾಶದವರೆಗೆ, ಇಡೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಆಧಾರವು ಮಹಿಳಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ -3 ರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಮಹಿಳಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ದೇಶದ ಮಹಿಳಾ ಶಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನೀವೆಲ್ಲರೂ ನೋಡಿದ್ದೀರಿ. ಚಂದ್ರನ ‘ಶಿವ ಶಕ್ತಿ’ ಬಿಂದು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಭಾರತದ ಈ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕ ಚಿಂತನೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಲಿದೆ. ಈ ಶಿವಶಕ್ತಿ ಪಾಯಿಂಟ್ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಮಾನವೀಯತೆಯ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾನವೀಯತೆಯ ಕಲ್ಯಾಣವು ನಮ್ಮ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಬದ್ಧತೆಯಾಗಿದೆ.
ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ಹೆಸರಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಕಾರ್ಯವು ಬಹಳ ಸಮಯದಿಂದ ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿದೆ. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಚಂದ್ರಯಾನ -2 ಚಂದ್ರನ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದಾಗ, ಅದು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಹೆಸರಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಆ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಬದಲು, ಚಂದ್ರಯಾನ -3 ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ, ನಾವು ಎರಡೂ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹೆಸರಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದೆವು. ಮತ್ತು ಇಂದು, ಪ್ರತಿ ಮನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಮನಸ್ಸನ್ನು ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದಾಗ, ಮತ್ತು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜವಿದ್ದರೆ, ಚಂದ್ರಯಾನ 2 ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ‘ತಿರಂಗಾ’ ಗಿಂತ ಉತ್ತಮ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ? ಆದ್ದರಿಂದ, ಚಂದ್ರಯಾನ 2 ತನ್ನ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಹೋದ ಚಂದ್ರನ ಬಿಂದುವನ್ನು ಈಗ ‘ತಿರಂಗಾ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ತಿರಂಗಾ ಪಾಯಿಂಟ್ ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯಾಗಲಿದೆ. ಈ ತಿರಂಗಾ ಅಂಶವು ಯಾವುದೇ ವೈಫಲ್ಯವು ಅಂತಿಮವಲ್ಲ ಎಂದು ನಮಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಬಲವಾದ ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ ಇದ್ದರೆ ಯಶಸ್ಸು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಬರುತ್ತದೆ. ನಾನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತೇನೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ 2 ರ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತುಗಳು ಇರುವ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಇಂದಿನಿಂದ ತಿರಂಗಾ ಪಾಯಿಂಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರಯಾನ 3 ರ ಚಂದ್ರನ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಇಂದಿನಿಂದ ಶಿವ-ಶಕ್ತಿ ಪಾಯಿಂಟ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ಇಂದು ಭಾರತವು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕನೇ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು ತನ್ನ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಈ ಯಶಸ್ಸು ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡದಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ಅಗತ್ಯವಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದ ಸಮಯವಿತ್ತು. ನಾವು ‘ಮೂರನೇ ವಿಶ್ವ’ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದೆವು, ‘ಮೂರನೇ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ’ ನಿಂತಿದ್ದೆವು. ಅಲ್ಲಿಂದ, ಇಂದು ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಐದನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಾಗಿದೆ. ಇಂದು, ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದವರೆಗೆ, ಭಾರತವು ಮೊದಲ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ‘ ಮೂರನೇ ಸಾಲಿನಿಂದ ‘ ‘ ಮೊದಲ ಸಾಲಿನ ‘ ವರೆಗಿನ ಈ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ, ನಮ್ಮ ‘ಇಸ್ರೊ’ ದಂತಹ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿವೆ. ಇಂದು ನೀವು ‘ಮೇಕ್ ಇನ್ ಇಂಡಿಯಾ’ವನ್ನು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದಿದ್ದೀರಿ.
ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೇ,
ಇಂದು, ನಿಮ್ಮ ನಡುವೆ ನನ್ನ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆ, ನಿಮ್ಮ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ನಾನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನಾನು ನಿಮಗೆ ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ನಿಮಗೆ ಹೊಸತಲ್ಲ. ಆದರೆ ನೀವು ಏನು ಮಾಡಿದ್ದೀರಿ ಮತ್ತು ಸಾಧಿಸಿದ್ದೀರಿ ಎಂಬುದನ್ನು ದೇಶವಾಸಿಗಳು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಿಂದ ಚಂದ್ರನ ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಕ್ಕೆ ಚಂದ್ರಯಾನದ ಪ್ರಯಾಣವು ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಚಂದ್ರನ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ನ ಮೃದುವಾದ ಲ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ನಮ್ಮ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಇಸ್ರೊದ ಸಂಶೋಧನಾ ಸೌಲಭ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೃತಕ ಚಂದ್ರನನ್ನು ಸಹ ರಚಿಸಿದರು.
ವಿಕ್ರಮ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅನ್ನು ಈ ಕೃತಕ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ವಿವಿಧ ಮೇಲ್ಮೈಗಳಲ್ಲಿ ಇಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪರೀಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು. ಈಗ ನಮ್ಮ ಮೂನ್ ಲ್ಯಾಂಡರ್ ಅನೇಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ನಂತರ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತಲುಪಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುವುದು ಖಚಿತವಾಗಿತ್ತು.
ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ಇಂದು, ಭಾರತದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯು ವಿಜ್ಞಾನ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದೆ ಎಂದು ನಾನು ನೋಡಿದಾಗ, ಅದಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಯಶಸ್ಸು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಮಂಗಳಯಾನದ ಯಶಸ್ಸು, ಚಂದ್ರಯಾನದ ಯಶಸ್ಸು, ಗಗನಯಾನದ ಸಿದ್ಧತೆ ದೇಶದ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಹೊಸ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇಂದು, ಚಂದ್ರಯಾನದ ಹೆಸರು ಭಾರತದ ಸಣ್ಣ ಮಕ್ಕಳ ತುಟಿಗಳಲ್ಲಿದೆ. ಇಂದು ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಗುವೂ ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಿಮ್ಮ ಸಾಧನೆ ಕೇವಲ ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನೀವು ಮತ್ತೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೀರಿ. ಮತ್ತು ಆ ಸಾಧನೆಯು ಭಾರತದ ಇಡೀ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದು. ನಿಮ್ಮ ಯಶಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ನೀವು ಇಡೀ ಪೀಳಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದೀರಿ. ಇಂದಿನಿಂದ, ಯಾವುದೇ ಮಗುವು ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ, ತನ್ನ ದೇಶವು ಚಂದ್ರನನ್ನು ತಲುಪಿದ ಅದೇ ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಚೈತನ್ಯವು ತನ್ನೊಳಗೆ ಇದೆ ಎಂಬ ದೃಢನಿಶ್ಚಯವನ್ನು ಅವನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಇಂದು ನೀವು ಭಾರತದ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತಿದ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳ ಬೀಜಗಳು ನಾಳೆ ಆಲದ ಮರಗಳಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಭಾರತದ ಅಡಿಪಾಯವಾಗುತ್ತವೆ.
ನಮ್ಮ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯು ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಮತ್ತೊಂದು ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 23 ರಂದು ಭಾರತವು ಚಂದ್ರನ ಮೇಲೆ ತ್ರಿವರ್ಣ ಧ್ವಜವನ್ನು ಹಾರಿಸಿದಾಗ, ಭಾರತವು ಈಗ ಆ ದಿನವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಿದೆ. ಈಗ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ದೇಶವು ವಿಜ್ಞಾನ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ನಾವೀನ್ಯತೆಯ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಅದು ನಮಗೆ ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೇ,
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಕೇವಲ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡುವ ಅಥವಾ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶವನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ನಾನು ನೋಡುತ್ತಿರುವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದ ದೊಡ್ಡ ಶಕ್ತಿಯೆಂದರೆ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು. ಆಡಳಿತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಶದೊಂದಿಗೆ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನನಗೆ ವಹಿಸಿದಾಗ, ನಾನು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಜಂಟಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಾಗಾರವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದೆ. ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗರಿಷ್ಠವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ತರುವುದು ಅದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಹುಶಃ ಕಿರಣ್ ಜೀ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ದೇಶವು ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಶೌಚಾಲಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ಕೋಟಿ ಮನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನವು ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.
ಇಂದು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರವು ದೇಶದ ದೂರದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ‘ ಆಜಾದಿ ಕಾ ಅಮೃತ ಮಹೋತ್ಸವ’ ಕ್ಕಾಗಿ, ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲೂ ಅಮೃತ ಸರೋವರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಟ್ಯಾಗಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಿಲ್ಲದೆ, ನಾವು ಟೆಲಿ-ಮೆಡಿಸಿನ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿ-ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಸಹ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ದೇಶದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಗರಿಷ್ಠ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಿಜ್ಞಾನವು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಹವಾಮಾನವನ್ನು ಮುನ್ಸೂಚಿಸಲು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ದೇಶದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ರೈತನಿಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಇಂದು ರೈತರು ಮುಂದಿನ ವಾರ ಹವಾಮಾನದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ನಲ್ಲಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು. ದೇಶದ ಕೋಟ್ಯಂತರ ಮೀನುಗಾರರು ಇಂದು ‘ ನಾವಿಕ್ ‘ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ನಿಖರ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನಿಮ್ಮ ಕೊಡುಗೆಯೇ ಕಾರಣ. ಇಂದು, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಹ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತು, ಭೂಕಂಪ ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಗಂಭೀರತೆಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುವವರಲ್ಲಿ ನೀವು ಮೊದಲಿಗರು. ಚಂಡಮಾರುತ ಅಪ್ಪಳಿಸಿದಾಗ, ನಮ್ಮ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಅದರ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾರ್ಗ, ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಜನರ ಜೀವಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಸಹ ಉಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚಂಡಮಾರುತಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಉಳಿಸಲಾದ ಆಸ್ತಿಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ನಾವು ಸೇರಿಸಿದರೆ, ಅದು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ ಹಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ನಮ್ಮ ಪಿಎಂ ಗತಿಶಕ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಸ್ಟರ್ ಪ್ಲಾನ್ ನ ಆಧಾರವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ಇಂದು ಜಗತ್ತು ಭಾರತದ ಈ ಗತಿ ಶಕ್ತಿ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ, ಇದು ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಇದು ಯೋಜನೆಗಳ ಯೋಜನೆ, ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸಮಯದೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ನ ಈ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ನಮ್ಮ ಯುವಕರಿಗೆ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಂದು ನಾನು ಒಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿವೃತ್ತ ಜನರು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ನಾನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ. ಈಗ ದಯವಿಟ್ಟು ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಮುಂಜಾನೆ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು ನಮಗೆ ಕೆಲವು ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ವಹಿಸಿದ ನಂತರ ಹೊರಟು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ದೂರಬೇಡಿ.
ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ವಿವಿಧ ಸಚಿವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಇಸ್ರೊ ‘ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ‘ ಕುರಿತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹ್ಯಾಕಥಾನ್ ಆಯೋಜಿಸಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಈ ಹ್ಯಾಕಥಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಯುವಕರು ಭಾಗವಹಿಸಬೇಕು. ಈ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹ್ಯಾಕಥಾನ್ ನಮ್ಮ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೇಶವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನನಗೆ ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ.
ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ನಿಮ್ಮನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ನಮ್ಮ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಮನೆಕೆಲಸವಿಲ್ಲದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಆನಂದಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಭೂಮಿಯ ಆಚೆಗೆ ನೋಡಲು ಮತ್ತು ಅನಂತ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ದೇಶ ಭಾರತ ಎಂದು ನಿಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಶತಮಾನಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಆರ್ಯಭಟ್ಟ, ಬ್ರಹ್ಮಗುಪ್ತ, ವರಾಹಮಿಹಿರ ಮತ್ತು ಭಾಸ್ಕರಾಚಾರ್ಯರನ್ನು ನಾವು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಭೂಮಿಯ ಆಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಗೊಂದಲವಿದ್ದಾಗ, ಆರ್ಯಭಟ ತನ್ನ ಮಹಾನ್ ಗ್ರಂಥ ಆರ್ಯಭಟಿಯದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಗೋಳಾಕಾರದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ. ಅಕ್ಷದ ಮೇಲೆ ಭೂಮಿಯ ತಿರುಗುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಳತೆಯ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಅವರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಅಂತೆಯೇ, ಸೂರ್ಯ ಸಿದ್ಧಾಂತದಂತಹ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇದನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ –
ಸರ್ವತ್ರೈವ ಮಹಿಗೋಳೇ, ಸ್ವಸ್ಥಾನಂ ಉಪರಿ ಸ್ಥಿತಮ್ । ಮನ್ಯನ್ತೇ ಖೇ ಯತೋ ಗೋಲಸ್, ತಸ್ಯ ಕು ಊರ್ಧ್ವಂ ಕ್ಯು ವಾದ್.
ಅಂದರೆ, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಕೆಲವು ಜನರು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಗ್ರಸ್ಥಾನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಈ ಗೋಳಾಕಾರದ ಭೂಮಿಯು ಆಕಾಶದಲ್ಲಿದೆ, ಅದರ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಕೆಳಗೆ ಏನು ಇರಬಹುದು? ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿತ್ತು. ನಾನು ಕೇವಲ ಒಂದು ಪದ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಇಂತಹ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ರಚನೆಗಳನ್ನು ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಜೋಡಣೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಗ್ರಹಣದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನಮ್ಮ ಅನೇಕ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯ ಗಾತ್ರದ ಹೊರತಾಗಿ, ಇತರ ಗ್ರಹಗಳ ಗಾತ್ರಗಳ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳು, ಅವುಗಳ ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಸಹ ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಂತಹ ನಿಖರವಾದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಾವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಗಳನ್ನು ನೂರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ನಾನು ನಮ್ಮ ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆ, ಶಾಲಾ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಭಾರತದ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿನ ಖಗೋಳ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು, ಅವುಗಳನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಹೊಸ ಪೀಳಿಗೆ ಮುಂದೆ ಬರಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ ಎರಡಕ್ಕೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಇಂದು, ಶಾಲೆಗಳು, ಕಾಲೇಜುಗಳು, ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಎರಡು ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳಿವೆ. ಭಾರತವು ಹೊಂದಿರುವ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜ್ಞಾನದ ನಿಧಿಯನ್ನು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮರೆಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ‘ ಆಜಾದಿ ಕಾ ಅಮೃತಕಾಲ ‘ ದಲ್ಲಿ, ನಾವು ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಬೇಕು, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಎರಡನೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೆಂದರೆ, ನಮ್ಮ ಯುವ ಪೀಳಿಗೆಯು ಇಂದಿನ ಆಧುನಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳಿಗೆ, ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ, ಸಾಗರದ ಆಳದಿಂದ ಆಕಾಶದ ಎತ್ತರದವರೆಗೆ, ಆಕಾಶದ ಎತ್ತರದಿಂದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದ ಆಳದವರೆಗೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾಗಿದೆ; ನಿಮಗಾಗಿ ಮಾಡಲು ಬಹಳಷ್ಟು ಇದೆ. ನೀವು ಆಳವಾದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಆಳ ಸಮುದ್ರ ಎರಡನ್ನೂ ಅನ್ವೇಷಿಸಬೇಕು. ನೀವು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಜೆನೆಟಿಕ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಿಮಗೆ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿರುವ ದೇಶವು ಉಳಿದ ದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಮುಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಸ್ನೇಹಿತರೇ,
ಇಂದು, ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಉದ್ಯಮವು 8 ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ನಿಂದ 16 ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಮಹಾನ್ ತಜ್ಞರು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವಿಷಯದ ಗಂಭೀರತೆಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡ ಸರ್ಕಾರವು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ನಮ್ಮ ಯುವಕರು ಸಹ ಸಜ್ಜಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 4 ರಿಂದ 150 ಕ್ಕೆ ಏರಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದರೆ ನಿಮಗೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಅಂತ್ಯವಿಲ್ಲದ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ಅಂತ್ಯವಿಲ್ಲದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ನಾವು ಊಹಿಸಬಹುದು. ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1 ರಿಂದ, ಮೈಗೌ ನಮ್ಮ ಚಂದ್ರಯಾನ ಮಿಷನ್ ಕುರಿತು ಬೃಹತ್ ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಅಲ್ಲಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬಹುದು. ದೇಶಾದ್ಯಂತದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತೇನೆ.
ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೇ,
ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯದ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ನಿಮ್ಮ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಅತ್ಯಂತ ಅವಶ್ಯಕ. ನೀವು ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೀರಿ; ಮತ್ತು ಮುಂಬರುವ ಪೀಳಿಗೆಯು ಈ ಮಿಷನ್ ಗಳನ್ನು ಮುಂದೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ನೀವು ಅವರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದೀರಿ. ನಿಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ವರ್ಷಗಳ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮವು ನೀವು ಏನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತೀರೋ ಅದನ್ನು ನೀವು ಮಾಡುತ್ತೀರಿ ಎಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದೆ. ದೇಶದ ಜನರು ನಿಮ್ಮ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಗಳಿಸುವುದು ಸಣ್ಣ ವಿಷಯವಲ್ಲ, ಸ್ನೇಹಿತರೇ. ನಿಮ್ಮ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದಿಂದ ನೀವು ಈ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದೀರಿ. ದೇಶದ ಜನರ ಆಶೀರ್ವಾದ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗಿದೆ. ಈ ಆಶೀರ್ವಾದಗಳ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ, ದೇಶದ ಬಗೆಗಿನ ಈ ಸಮರ್ಪಣೆಯೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತವು ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನಾಗಲಿದೆ. ಮತ್ತು ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಅದೇ ನಾವೀನ್ಯತೆಯ ಮನೋಭಾವವು 2047 ರಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಭಾರತದ ಕನಸನ್ನು ನನಸಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ನಿಮಗೆ ಬಹಳ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಹೇಳಬಲ್ಲೆ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ, ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಭೇಟಿಯಾಗಲು ನಾನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆಶೀರ್ವದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ದೇಶವಾಸಿಗಳು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ತುಂಬಿದ್ದಾರೆ. ಕನಸುಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಸಂಕಲ್ಪಗಳಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮವು ಆ ಸಂಕಲ್ಪಗಳನ್ನು ಫಲಪ್ರದಗೊಳಿಸಲು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ನನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ಮತ್ತು ಕೋಟ್ಯಂತರ ದೇಶವಾಸಿಗಳ ಪರವಾಗಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮುದಾಯದ ಪರವಾಗಿ ನನ್ನ ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕ ಧನ್ಯವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಶುಭಾಶಯಗಳು.
ಭಾರತ್ ಮಾತಾ ಜೀ ಜೈ,
ಭಾರತ್ ಮಾತಾ ಜೀ ಜೈ
ಭಾರತ್ ಮಾತಾ ಜೀ ಜೈ,
ಧನ್ಯವಾದಗಳು!
ಹಕ್ಕು ನಿರಾಕರಣೆ: ಇದು ಪ್ರಧಾನಿ ಅವರ ಭಾಷಣದ ಅಂದಾಜು ಅನುವಾದವಾಗಿದೆ. ಮೂಲ ಭಾಷಣವನ್ನು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ
****
Interacting with our @isro scientists in Bengaluru. The success of Chandrayaan-3 mission is an extraordinary moment in the history of India's space programme. https://t.co/PHUY3DQuzb
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
India is on the moon!
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
We have our national pride placed on the moon! pic.twitter.com/yzwlEWqOwo
Unforgettable moments as the Chandrayaan-3 touchdown was confirmed on the Moon, the way our space scientists rejoiced at the @isro centre, the way people celebrated all over the country: PM @narendramodi pic.twitter.com/QFfT5mzIYZ
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
Our 'Moon Lander' has firmly set its foot on the Moon like 'Angad'. pic.twitter.com/IykRwSzgdc
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
Today, the entire world is witnessing and accepting the strength of India's scientific spirit, our technology and our scientific temperament. pic.twitter.com/glYABIMc1K
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
The point where the moon lander of Chandrayaan-3 landed will now be known as 'Shiv Shakti'. pic.twitter.com/C4KAxLDk22
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
In the success of Chandrayaan-3 lunar mission, our women scientists, the country's Nari Shakti have played a big role. pic.twitter.com/iTD82erd9s
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
The point on the Moon where Chandrayaan 2 left its imprints will now be called 'Tiranga'. pic.twitter.com/lQENujwiyk
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
Today, from trade to technology, India is being counted among the countries standing in the first row.
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
In the journey from 'third row' to 'first row', institutions like our 'ISRO' have played a huge role. pic.twitter.com/9w7PHxyQhV
Today, the name of Chandrayaan is resonating among children of India. Every child is seeing his or her future in the scientists. pic.twitter.com/R42SIXIMRM
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
Now onwards, every year, 23rd August will be celebrated as the National Space Day. pic.twitter.com/R2sR56bvst
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
A task for the youngsters... pic.twitter.com/T27UkHzdoB
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
In this period of the 21st century, the country which takes the lead in science and technology, will move ahead. pic.twitter.com/IwOcBOPilP
— PMO India (@PMOIndia) August 26, 2023
Grateful for the warm welcome in Delhi. https://t.co/o9LUiDcojf
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
India is on the moon!
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
We have our national pride placed on the moon! pic.twitter.com/lQXBybPMNo
The world has taken note of India’s scientific spirit, technological prowess and scientific temperament. pic.twitter.com/mUVibe1keL
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
चंद्रमा के जिस हिस्से पर चंद्रयान-3 का मून लैंडर उतरा है, अब उस Point को ‘शिवशक्ति’ के नाम से जाना जाएगा। इसके साथ ही चंद्रमा के जिस स्थान पर चंद्रयान-2 ने अपने पदचिन्ह छोड़े हैं, वो Point अब ‘तिरंगा’ कहलाएगा। pic.twitter.com/AvtPhsxXez
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
23 अगस्त को जब भारत ने चंद्रमा पर तिरंगा फहराया, उस दिन को अब National Space Day के रूप में मनाया जाएगा। अब हर वर्ष यह दिन साइंस, टेक्नोलॉजी और इनोवेशन की स्पिरिट को सेलिब्रेट करने के साथ ही देशवासियों को प्रेरित करता रहेगा। pic.twitter.com/WDKol3mORd
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
The space sector plays a key role in boosting ‘Ease of Living’ and ‘Ease of Governance.’ pic.twitter.com/B2Sx7AyfOR
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023
मैं चाहता हूं कि भारत के शास्त्रों में जो खगोलीय सूत्र हैं, उन्हें साइंटिफिकली प्रूव करने और नए सिरे से उनके अध्ययन के लिए हमारी युवा पीढ़ी आगे आए। pic.twitter.com/cFD5JiUOua
— Narendra Modi (@narendramodi) August 26, 2023