પીએમઇન્ડિયા

ભારત માતા કી જય!

ભારત માતા કી જય!

કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળના મારા સાથીદારો, અન્નપૂર્ણા દેવીજી, સાવિત્રી ઠાકુરજી, સુકાંત મજમુદારજી, અન્ય મહાનુભાવો, દેશના ખૂણે ખૂણેથી અહીં આવેલા તમામ મહેમાનો અને તમામ પ્રિય બાળકો.

આજે આપણે ત્રીજા ‘વીર બાળ દિવસ’ કાર્યક્રમનો હિસ્સો બની રહ્યા છીએ. ત્રણ વર્ષ પહેલા અમારી સરકારે વીર સાહિબઝાદાઓના બલિદાનની અમર સ્મૃતિમાં વીર બાળ દિવસ ઉજવવાનું શરૂ કર્યું હતું. હવે આ દિવસ કરોડો દેશવાસીઓ અને સમગ્ર દેશ માટે રાષ્ટ્રીય પ્રેરણાનો તહેવાર બની ગયો છે. આ દિવસએ ભારતના ઘણા બાળકો અને યુવાનોને અદમ્ય હિંમતથી ભરી દીધા છે! આજે દેશના 17 બાળકોનું બહાદુરી, નવીનતા, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી, રમતગમત અને કલા જેવા ક્ષેત્રોમાં સન્માન કરવામાં આવ્યું છે. આ બધાએ બતાવ્યું છે કે ભારતના બાળકો, ભારતના યુવાનો શું કરવા સક્ષમ છે. આ અવસર પર હું અમારા ગુરુઓ અને બહાદુર સજ્જનોના ચરણોમાં આદરપૂર્વક પ્રણામ કરું છું. હું એવોર્ડ જીતનાર તમામ બાળકોને પણ અભિનંદન આપું છું, તેમના પરિવારને પણ અભિનંદન આપું છું અને તેમને દેશ તરફથી શુભેચ્છા પાઠવું છું.

મિત્રો,

આજે તમારી સાથે વાત કરતી વખતે મને એ સંજોગો પણ યાદ આવશે જ્યારે બહાદુર સાહિબઝાદાઓએ પોતાના પ્રાણની આહુતિ આપી હતી. આજની યુવા પેઢી માટે આ જાણવું પણ એટલું જ જરૂરી છે. અને તેથી તે ઘટનાઓને વારંવાર યાદ રાખવી જરૂરી છે. 325 વર્ષ પહેલાંની એ સ્થિતિ, 26મી ડિસેમ્બરના એ દિવસે જ્યારે આપણા સાહિબઝાદાઓએ નાની ઉંમરમાં જ બલિદાન આપ્યું હતું. સાહિબઝાદા જોરાવર સિંહ અને સાહિબઝાદા ફતેહ સિંહ યુવાન હતા, તેમની ઉંમર ટૂંકી હતી પરંતુ તેમની હિંમત આસમાન કરતા ઉંચી હતી. સાહિબઝાદાઓએ મુઘલ સલ્તનતના દરેક લોભને નકારી કાઢ્યા, દરેક અત્યાચાર સહન કર્યા, જ્યારે વઝીર ખાને તેમને દિવાલમાં ચણી દેવાનો આદેશ આપ્યો, ત્યારે સાહિબઝાદાઓએ સંપૂર્ણ બહાદુરી સાથે તેનો સ્વીકાર કર્યો. સાહિબઝાદાઓએ તેમને ગુરુ અર્જન દેવ, ગુરુ તેગ બહાદુર અને ગુરુ ગોવિંદ સિંહની બહાદુરીની યાદ અપાવી. આ બહાદુરી આપણી શ્રદ્ધાની તાકાત હતી. સાહિબઝાદાઓએ તેમના જીવનનું બલિદાન આપવાનું સ્વીકાર્યું, પરંતુ તેઓ ક્યારેય વિશ્વાસના માર્ગથી ભટક્યા નહીં. બહાદુર બાળ દિવસનો આ દિવસ આપણને શીખવે છે કે પરિસ્થિતિ ગમે તેટલી મુશ્કેલ હોય. સમય ગમે તેટલો પ્રતિકૂળ હોય, દેશ અને રાષ્ટ્રહિતથી મોટું કંઈ નથી. તેથી, દેશ માટે કરવામાં આવેલ દરેક કાર્ય બહાદુરી છે, દરેક બાળક, દરેક યુવા જે દેશ માટે જીવે છે તે બહાદુર બાળક છે.

મિત્રો,

વીર બાળ દિવસનું આ વર્ષ વધુ વિશેષ છે. આ વર્ષ ભારતીય પ્રજાસત્તાક અને આપણા બંધારણની સ્થાપનાનું 75મું વર્ષ છે. આ 75મા વર્ષમાં દેશનો દરેક નાગરિક રાષ્ટ્રની એકતા અને અખંડિતતા માટે કામ કરવા માટે બહાદુર સજ્જનો પાસેથી પ્રેરણા લઈ રહ્યો છે. આજે ભારતને જે મજબૂત લોકશાહીનું ગર્વ છે તેનો પાયો સાહિબઝાદાઓની બહાદુરી અને બલિદાન છે. આપણી લોકશાહી આપણને અંત્યોદય માટે પ્રેરણા આપે છે. બંધારણ આપણને શીખવે છે કે દેશમાં કોઈ મોટું કે નાનું નથી. અને આ નીતિ, આ પ્રેરણા સરબત દા ભલાના આપણા ગુરુઓનો મંત્ર પણ શીખવે છે, જેમાં સર્વના સમાન કલ્યાણની વાત કરવામાં આવી છે. ગુરુ પરંપરાએ આપણને દરેકને સમાન રીતે જોવાનું શીખવ્યું છે અને બંધારણ પણ આપણને આ વિચાર માટે પ્રેરિત કરે છે. બહાદુર સાહિબઝાદાઓનું જીવન આપણને દેશની અખંડિતતા અને વિચારો સાથે સમાધાન ન કરવાનું શીખવે છે. અને બંધારણ પણ આપણને ભારતની સાર્વભૌમત્વ અને અખંડિતતાને સર્વોપરી રાખવાનો સિદ્ધાંત આપે છે. એક રીતે જોઈએ તો આપણી લોકશાહીની વિશાળતામાં ગુરુઓના ઉપદેશો, સાહિબઝાદાઓના બલિદાન છે અને તે દેશની એકતાનો મૂળ મંત્ર છે.

મિત્રો,

ઈતિહાસએ બતાવ્યું છે અને ઈતિહાસથી લઈને અત્યાર સુધી ભારતની પ્રગતિમાં યુવા શક્તિએ હંમેશા મોટી ભૂમિકા ભજવી છે. સ્વતંત્રતા સંગ્રામથી લઈને 21મી સદીના જન આંદોલનો સુધી દરેક ક્રાંતિમાં ભારતના યુવાનોએ યોગદાન આપ્યું છે. તમારા જેવા યુવાનોની શક્તિને કારણે જ આજે સમગ્ર વિશ્વ ભારત તરફ આશા અને અપેક્ષાઓથી જોઈ રહ્યું છે. આજે ભારતમાં સ્ટાર્ટઅપ્સથી લઈને સાયન્સ સુધી, સ્પોર્ટ્સથી લઈને એન્ટરપ્રિન્યોરશિપ સુધી, યુવાશક્તિ નવી ક્રાંતિ સર્જી રહી છે. અને તેથી અમારી નીતિમાં પણ, યુવાનોને સશક્ત બનાવવા પર સરકારનું સૌથી મોટું ધ્યાન છે. સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમ હોય, સ્પેસ ઇકોનોમીનું ભવિષ્ય હોય, સ્પોર્ટ્સ અને ફિટનેસ સેક્ટર હોય, ફિનટેક અને મેન્યુફેક્ચરિંગ ઉદ્યોગ હોય, કૌશલ્ય વિકાસ અને ઇન્ટર્નશિપ સ્કીમ હોય, તમામ નીતિઓ યુવા કેન્દ્રિત, યુવા કેન્દ્રિત, યુવાનોના હિત સાથે જોડાયેલી છે. આજે દેશના વિકાસ સાથે જોડાયેલા દરેક ક્ષેત્રમાં યુવાનોને નવી તકો મળી રહી છે. તેમની પ્રતિભા અને તેમના આત્મવિશ્વાસને સરકારનું સમર્થન મળી રહ્યું છે.

મારા યુવાન મિત્રો,

આજે ઝડપથી બદલાતી દુનિયામાં જરૂરિયાતો પણ નવી છે, અપેક્ષાઓ પણ નવી છે અને ભવિષ્યની દિશાઓ પણ નવી છે. આ યુગ હવે મશીનોથી આગળ વધીને મશીન લર્નિંગ તરફ આગળ વધી ગયો છે. સામાન્ય સોફ્ટવેરની જગ્યાએ AIનો ઉપયોગ વધી રહ્યો છે. આપણે દરેક ક્ષેત્રમાં નવા ફેરફારો અને પડકારો અનુભવી શકીએ છીએ. તેથી, આપણે આપણા યુવાનોને ભવિષ્યવાદી બનાવવું પડશે. તમે જુઓ, દેશે આ માટે કેટલા સમય પહેલા તૈયારીઓ શરૂ કરી દીધી છે. અમે નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ લાવ્યા છીએ. અમે શિક્ષણને આધુનિક શૈલીમાં ઘડ્યું અને તેને ખુલ્લું આકાશ બનાવ્યું. આપણા યુવાનો માત્ર પુસ્તકીયું જ્ઞાન પૂરતું મર્યાદિત ન રહે તે માટે ઘણા પ્રયત્નો કરવામાં આવી રહ્યા છે. નાના બાળકોને નવીન બનાવવા માટે દેશમાં 10 હજારથી વધુ અટલ ટિંકરિંગ લેબ શરૂ કરવામાં આવી છે. ‘મેરા યુવા ભારત‘ અભિયાનની શરૂઆત આપણા યુવાનોને અભ્યાસની સાથે સાથે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વ્યવહારિક તકો પૂરી પાડવા અને સમાજ પ્રત્યેની તેમની જવાબદારીઓ નિભાવવાની ભાવના વધારવા માટે શરૂ કરવામાં આવી છે.

ભાઈઓ બહેનો,

આજે દેશની બીજી મોટી પ્રાથમિકતા છે ફિટ રહેવાની! દેશના યુવાનો સ્વસ્થ રહેશે, ત્યારે જ દેશ સક્ષમ બનશે. એટલા માટે અમે ફિટ ઈન્ડિયા અને ખેલો ઈન્ડિયા જેવા અભિયાનો ચલાવી રહ્યા છીએ. આ બધાને કારણે દેશની યુવા પેઢીમાં ફિટનેસ પ્રત્યે જાગૃતિ વધી રહી છે. સ્વસ્થ યુવા પેઢી જ સ્વસ્થ ભારતનું નિર્માણ કરશે. આ વિચારને ધ્યાનમાં રાખીને આજથી સુપોષિત ગ્રામ પંચાયત અભિયાન શરૂ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ અભિયાન સંપૂર્ણ રીતે જનભાગીદારીથી આગળ વધશે. કુપોષણ મુક્ત ભારત માટે ગ્રામ પંચાયતો વચ્ચે તંદુરસ્ત સ્પર્ધા હોવી જોઈએ;

મિત્રો,

વીર બાળ દિવસ આપણને પ્રેરણાઓથી ભરી દે છે અને નવા સંકલ્પો માટે પ્રેરણા આપે છે. મેં લાલ કિલ્લા પરથી કહ્યું છે – હવે શ્રેષ્ઠ એ અમારું ધોરણ હોવું જોઈએ, હું અમારા યુવાનોને કહીશ કે તેઓ જે ક્ષેત્રમાં છે તેને શ્રેષ્ઠ બનાવવા માટે કામ કરો. જો આપણે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર કામ કરીએ છીએ, તો આપણે તે એવી રીતે કરવું જોઈએ કે આપણા રસ્તાઓ, આપણું રેલ નેટવર્ક, આપણું એરપોર્ટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ છે. જો આપણે મેન્યુફેક્ચરિંગ પર કામ કરીએ છીએ તો આપણે તે એવી રીતે કરવું જોઈએ કે આપણા સેમિકન્ડક્ટર, આપણા ઈલેક્ટ્રોનિક્સ, આપણા ઓટો વાહનો વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ છે. જો આપણે પ્રવાસન ક્ષેત્રે કામ કરીએ છીએ, તો આપણે તે એવી રીતે કરવું જોઈએ કે આપણા પ્રવાસન સ્થળો, આપણી મુસાફરીની સુવિધાઓ, આપણી હોસ્પિટાલિટી વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ હોય. જો આપણે અવકાશ ક્ષેત્રમાં કામ કરીએ છીએ, તો આપણે તે એવી રીતે કરવું જોઈએ કે આપણા ઉપગ્રહો, આપણી નેવિગેશન ટેક્નોલોજી, આપણું ખગોળશાસ્ત્ર સંશોધન વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ છે. આવા મોટા લક્ષ્યો નક્કી કરવા માટે જરૂરી મનોબળની પ્રેરણા આપણને બહાદુર સાહિબઝાદાઓ પાસેથી જ મળે છે. હવે મોટા લક્ષ્યો અમારા સંકલ્પો છે. દેશને તમારી ક્ષમતા પર પૂરો વિશ્વાસ છે. હું જાણું છું કે ભારતના યુવાનો વિશ્વની સૌથી મોટી કંપનીઓની કમાન સંભાળી શકે છે, ભારતના યુવાનો તેમની નવીનતાઓ વડે આધુનિક વિશ્વને દિશા આપી શકે છે, એવા યુવાનો જે વિશ્વના દરેક મોટા દેશમાં અને દરેક જગ્યાએ પોતાની ક્ષમતા સાબિત કરી શકે છે. હા, તે યુવક, જ્યારે તેને આજે નવી તકો મળી રહી છે, ત્યારે તે પોતાના દેશ માટે શું નથી કરી શકતો! તેથી, વિકસિત ભારતનું લક્ષ્ય નિશ્ચિત છે. આત્મનિર્ભર ભારતની સફળતા નિશ્ચિત છે.

મિત્રો,

સમય દરેક દેશના યુવાનોને પોતાના દેશનું ભાગ્ય બદલવાની તક આપે છે. એવો સમયગાળો જ્યારે દેશના યુવાનો પોતાની હિંમત અને પોતાની તાકાતથી દેશને નવજીવન આપી શકે. આઝાદીની લડત દરમિયાન દેશે આ જોયું છે. ત્યારે ભારતના યુવાનોએ વિદેશી શક્તિનું અભિમાન તોડી નાખ્યું હતું. તે સમયના યુવાનોએ જે પણ લક્ષ્ય નક્કી કર્યું હતું, તેઓ તેને હાંસલ કરવામાં સફળ રહ્યા. હવે આજના યુવાનો પાસે પણ વિકસિત ભારતનું લક્ષ્ય છે. આ દાયકામાં આપણે આગામી 25 વર્ષ માટે ઝડપી વિકાસનો પાયો નાખવાનો છે. આથી ભારતના યુવાનોએ આ સમયનો મહત્તમ લાભ ઉઠાવીને દરેક ક્ષેત્રમાં આગળ વધવું પડશે અને દેશને પણ આગળ લઈ જવો પડશે. મેં આ વર્ષે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી કહ્યું છે કે, હું દેશના એક લાખ એવા યુવાનોને રાજકારણમાં લાવવા માંગુ છું, જેમના પરિવારમાંથી કોઈ સક્રિય રાજકારણમાં ન હોય. આ શરૂઆત આગામી 25 વર્ષ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. હું આપણા યુવાનોને આ અભિયાનનો હિસ્સો બનવા માટે કહીશ જેથી દેશની રાજનીતિમાં નવી પેઢી ઉભરી શકે. આ જ વિચાર સાથે, આગામી વર્ષની શરૂઆતમાં એટલે કે 2025માં સ્વામી વિવેકાનંદની જન્મજયંતી નિમિત્તે ‘વિકસિત ભારત યંગ લીડર્સ ડાયલોગ‘નું પણ આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. દેશભરમાંથી, ગામડાઓ, શહેરો અને નગરોમાંથી લાખો યુવાનો તેનો ભાગ બની રહ્યા છે. જેમાં વિકસિત ભારતના વિઝનની ચર્ચા કરવામાં આવશે અને તેના રોડમેપ પર ચર્ચા કરવામાં આવશે.

મિત્રો,

અમૃતકાળના 25 વર્ષના સંકલ્પોને પૂરા કરવા માટે આ દાયકા અને આગામી 5 વર્ષ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ બનવાના છે. આમાં આપણે દેશની સમગ્ર યુવા શક્તિનો ઉપયોગ કરવાનો છે. મને વિશ્વાસ છે કે તમારા બધા મિત્રોનું સમર્થન, તમારો સહકાર અને તમારી ઉર્જા ભારતને અપાર ઉંચાઈઓ પર લઈ જશે. આ સંકલ્પ સાથે, હું ફરી એકવાર આપણા ગુરુઓ, અમારા બહાદુર સાહેબો અને માતા ગુજરીને મારા આદરપૂર્વક નમસ્કાર કરું છું.

આપ સૌનો ખૂબ ખૂબ આભાર!