પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતો પર મંત્રિમંડળીય સમિતિ (સીસીઈએ)ને બીપીએલ પરિવારોની મહિલાઓને નિશુલ્ક એલપીજી કનેક્શન પ્રદાન કરવાવાળી પ્રધાનમંત્રી ઉજ્જવલા યોજનાને પોતાની મંજૂરી આપી દીધી છે. યોજના અંતર્ગત બીપીએલ પરિવારોને 5 કરોડ એળપીજી કનેક્શન પૂરા પાડવા માટે 8 હજાર કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ કરાઈ છે. પ્રત્યેક બીપીએલ પરિવારોને એલપીજી કનેક્શન માટે 1600 રૂપિયાની નાણાકીય સહાયતા અપાશે. યોગ્ય બીપીએલ પરિવારોની ઓળખ રાજ્ય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સાથે વિચાર-વિમર્શ દ્વારા કરાશે. યોજનાનું અમલીકરણ નાણાકીય વર્ષ 2016-17, 2017-18 અને 2018-2019માં કરવામાં આવશે.
દેશના ઈતિહાસમાં પહેલી વખત પેટ્રોલિયમ અને પ્રાકૃતિક ગેસ મંત્રાલય ગરીબ પરિવારોની કરોડો મહિલાઓને લાભ પહોંચાડનારી યોજનાને અમલી બનાવશે.
દેશમાં ગરીબને હજુ સુધી રસોઈ બનાવવાનો ગેસ (એલપીજી) સુધી મર્યાદિત પહોંચ છે. એલપીજી સિલેન્ડરની પહોંચ મુખ્ય રૂપથી શહેર અને અર્ધ-શહેરી ક્ષેત્રો સુધી છે અને એમાંથી પણ મોટાભાગના મધ્યમ અને સમૃદ્ધ વર્ગના છે. કોલસાના ઈંધણ પર આધારિત રસોઈ બનાવવાથી સ્વાસ્થ્યથી જોડાયેલ ગંભીર સમસ્યાઓ જોવા મળી છે. વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠનના એક અનુમાન મુજબ ભારતમાં 5 લાખ લોકોના મૃત્યુ ગંદા કોલસા ઈંધણના કારણે થયા છે. આમાંથી મોટાભાગે મૃત્યુનું કારણ બીનચેપી રોગ જેવા હૃદય રોગ, આઘાત, લાંબા પ્રતિરોધક ફેફસા સંબંધી રોગ અને ફેફસાના કેન્સરનો પણ સમાવેશ છે. ઘરેલૂ વાયુ પ્રદૂષણ બાળકોને થનારા શ્વાસ સંબંધી રોગો માટે મોટી સંખ્યામાં જવાબદાર છે. વિશેષજ્ઞો અનુસાર રસોઈમાં ખુલ્લી આગ સળગાવવી પ્રતિ કલાકે 400 સિગારેટ સળગાવવા સમાન છે.
બીપીએલ પરિવારોને મફત એલપીજી કનેક્શન પૂરું પાડવાથી દેશમાં રસોઈ બનાવવાની ગેસની પહોંચ તમામ લોકો સુધી સંભવ થશે. આનાથી મહિલાઓનું સશક્તિકરણ થશે અને તેમના સ્વાસ્થ્યની રક્ષા થશે.
આનાથી રસોઈ બનાવવામાં લાગતો સમય અને કઠોર પરિશ્રમને ઓછો કરવામાં પણ સહાયતા મળશે. યોજનાથી રસોઈ બનાવવાના ગેસના વિતરણમાં કાર્યરત ગ્રામીણ યુવાઓને રોજગાર પણ પ્રાપ્ત થશે.
આ દિશામાં નાણા મંત્રીએ 29-02-2016ના બજેટ ભાષણમાં ગરીબી રેખાથી નીચેના પરિવારોની 1.5 કરોડ મહિલાઓને મફત એલપીજી કનેક્શન આપવા માટે 2000 કરોડ રૂપિયાના બજેટની જોગવાઈ કરી હતી. આની સાથે જ બજેટમાં 5 કરોડ પરિવારો સુધી યોજનાનો લાભ પહોંચાડવા માટે યોજનાને બે બીજા વર્ષ સુધી લાગુ કરવાની જાહેરાત પણ થઈ.
J.Khunt/GP
The Cabinet approved Pradhan Mantri Ujjwala Yojana - Scheme for Providing Free LPG connections to Women from BPL Households.
— PMO India (@PMOIndia) March 10, 2016
Under the scheme, Rs 8000 crore has been earmarked for providing five crore LPG connections to BPL households.
— PMO India (@PMOIndia) March 10, 2016
The Scheme provides a financial support of Rs 1600 for each LPG connection to the BPL households.
— PMO India (@PMOIndia) March 10, 2016
This is first time that Petroleum Ministry would implement a welfare scheme benefitting crores of women belonging to poorest households.
— PMO India (@PMOIndia) March 10, 2016
Providing LPG connections to BPL households will ensure universal coverage of cooking gas. This will empower women & protect their health.
— PMO India (@PMOIndia) March 10, 2016