પીએમઇન્ડિયા

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં ભારત મંડપમમાં વીર બાળ દિવસમાં સહભાગી થયા હતા. ત્રીજા વીર બાળ દિવસનાં પ્રસંગે એકત્ર જનમેદનીને સંબોધતા તેમણે કહ્યું હતું કે, તેમની સરકારે સાહિબઝાદાઓની અપ્રતિમ બહાદુરી અને બલિદાનની યાદમાં વીર બાળ દિવસની શરૂઆત કરી હતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ દિવસ હવે કરોડો ભારતીયો માટે રાષ્ટ્રીય પ્રેરણાનો ઉત્સવ બની ગયો છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, આ દિવસે અનેક બાળકો અને યુવાનોને અદમ્ય સાહસ સાથે પ્રેરણા આપવાનું કામ કર્યું છે. શ્રી મોદીએ આજે શૌર્ય, નવીનતા, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી, રમતગમત અને કળાના ક્ષેત્રોમાં વીર બાલ પુરસ્કારથી સન્માનિત થયેલા 17 બાળકોની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આજનું પારિતોષિક વિજેતાઓ ભારતનાં બાળકો અને યુવાનોની વિવિધ ક્ષેત્રોમાં ઉત્કૃષ્ટ દેખાવ કરવાની ક્ષમતાનું પ્રતીક છે. પ્રધાનમંત્રીએ આ પ્રસંગે ગુરુઓ અને બહાદુર સાહિબઝાદાઓને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી હતી તથા પુરસ્કૃત વિજેતાઓ અને તેમના પરિવારોને અભિનંદન પણ પાઠવ્યા હતા.

બહાદુર સાહિબઝાદાઓનાં ત્યાગને યાદ કરીને શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, આજની યુવા પેઢી માટે તેમની બહાદુરીની ગાથા વિશે જાણવું અતિ આવશ્યક છે અને એટલે જ એ ઘટનાઓને યાદ કરવી પણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ દિવસે ત્રણ સદીથી પણ વધુ સમય પહેલાં હિંમતવાન સાહિબઝાદાઓએ કોમળ ઉંમરે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, સાહિબ જોરાવર સિંહ અને સાહિબ ફતેહ સિંહની કુમળી વય છતાં તેમની હિંમતની કોઈ સીમા નહોતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે સાહિબઝાદાએ મુઘલ સલ્તનતની તમામ લાલચોને નકારી કાઢી હતી, તમામ અત્યાચારો સહન કર્યા હતા અને વઝીર ખાને આપેલી મૃત્યુદંડની સજાને અત્યંત બહાદુરીથી સ્વીકારવાનું પસંદ કર્યું હતું. શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, સાહિબઝાદાસે તેમને ગુરુ અર્જન દેવ, ગુરુ તેગ બહાદુર અને ગુરુ ગોવિંદ સિંહનાં શૌર્યની યાદ અપાવી હતી તથા આ બહાદુરી જ આપણી આસ્થાની આધ્યાત્મિક તાકાત હતી. તેમણે ઉમેર્યું કે સાહિબઝાદાએ તેમના જીવનનું બલિદાન આપવાનું પસંદ કર્યું પરંતુ ક્યારેય વિશ્વાસના માર્ગથી ડગ્યા નહીં. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, વીર બાળ દિવસ આપણને શીખવે છે કે, ગમે તેટલા મુશ્કેલ સંજોગો હોય, પણ દેશ અને રાષ્ટ્રીય હિતથી મોટું કશું જ નથી. તેમણે કહ્યું હતું કે, “દેશ માટે કરવામાં આવેલું દરેક કાર્ય બહાદુરીનું કાર્ય છે અને દેશ માટે રહેતાં દરેક બાળક અને યુવાનો વીર બાલક છે.”

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “આ વર્ષનો વીર બાળ દિવસ વધુ વિશિષ્ટ છે, કારણ કે તે ભારતીય પ્રજાસત્તાકની સ્થાપના અને આપણાં બંધારણની 75મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી કરે છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતીય બંધારણના આ 75મા વર્ષમાં દેશનો દરેક નાગરિક રાષ્ટ્રની એકતા અને અખંડિતતા માટે કામ કરવા માટે બહાદુર સાહિબઝાદાઓ પાસેથી પ્રેરણા લઈ રહ્યો છે. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતની મજબૂત લોકશાહીને એ વાતનો ગર્વ છે કે, આ દિવસનું નિર્માણ સાહિબઝાદાનાં શૌર્ય અને બલિદાન પર થયું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આપણી લોકશાહી આપણને સમાજમાં છેવાડાનાં વ્યક્તિનાં ઉત્થાન માટે પ્રેરિત કરે છે. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, “બંધારણ આપણને શીખવે છે કે દેશમાં કોઈ નાનું કે મોટું નથી.” તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ સિદ્ધાંત આપણાં ગુરુઓનાં ઉપદેશો સાથે સુસંગત છે, જેમણે તમામનાં કલ્યાણ માટે હિમાયત કરી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સાહિબઝાદાઓનું જીવન આપણને રાષ્ટ્રની અખંડિતતા અને આદર્શો સાથે સમાધાન ન કરવાનું શીખવે છે અને તે જ રીતે, બંધારણ ભારતના સાર્વભૌમત્વ અને અખંડિતતાના સિદ્ધાંતને સમર્થન આપે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આપણી લોકશાહીની તીવ્રતા ગુરુઓનાં ઉપદેશો, સાહિબઝાદાઓનું બલિદાન અને રાષ્ટ્રીય એકતાનાં મંત્રને મૂર્તિમંત કરે છે.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, “ભૂતકાળથી અત્યાર સુધી યુવાનોની ઊર્જાએ ભારતની પ્રગતિમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આઝાદીની લડાઈથી લઈને 21મી સદીની ચળવળ સુધી, ભારતીય યુવાનોએ દરેક ક્રાંતિમાં યોગદાન આપ્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, યુવાનોની શક્તિને કારણે વિશ્વ ભારતને આશા અને અપેક્ષાઓ સાથે જુએ છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, અત્યારે સ્ટાર્ટ–અપ્સથી માંડીને વિજ્ઞાન, રમતગમતથી માંડીને ઉદ્યોગસાહસિકતા સુધી યુવાશક્તિ નવી ક્રાંતિઓ સર્જી રહી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, એટલે નીતિમાં સરકારનું સૌથી મોટું ધ્યાન યુવાનોને સશક્ત બનાવવા પર કેન્દ્રિત છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સ્ટાર્ટ–અપ ઇકોસિસ્ટમ, અંતરિક્ષ અર્થતંત્રનું ભવિષ્ય, રમતગમત અને ફિટનેસ ક્ષેત્ર, ફિનટેક અને ઉત્પાદન ઉદ્યોગ, કૌશલ્ય વિકાસ અને ઇન્ટર્નશિપ યોજનાઓ તમામ નીતિઓ યુવાનો–કેન્દ્રિત છે અને તેનો ઉદ્દેશ યુવાનોને લાભ આપવાનો છે. તેમણે વધુમાં ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, દેશનાં વિકાસ સાથે સંબંધિત દરેક ક્ષેત્રમાં યુવાનોને નવી તકો મળી રહી છે, ત્યારે તેમની પ્રતિભા અને આત્મવિશ્વાસને સરકાર તરફથી ટેકો મળી રહ્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, અત્યારે ઝડપથી બદલાતી દુનિયામાં નવી જરૂરિયાતો, અપેક્ષાઓ અને ભવિષ્યની દિશાઓ વિકસી રહી છે. તેમણે પરંપરાગત સોફ્ટવેરથી એઆઈ તરફ સ્થળાંતર અને મશીન લર્નિંગના ઉદયને ધ્યાનમાં રાખીને આપણા યુવાનોને ભવિષ્યવાદી બનાવવાના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, દેશે લાંબા સમય અગાઉ નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ સાથે આ માટેની તૈયારી શરૂ કરી હતી, જેણે શિક્ષણને આધુનિક બનાવ્યું હતું અને શિક્ષણ માટે ખુલ્લું આકાશ પૂરું પાડ્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, નાનાં બાળકોમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે 10,000થી વધારે અટલ ટિંકરિંગ લેબ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘મેરા યુવા ભારત‘ અભિયાનનો ઉદ્દેશ શિક્ષણની સાથે વ્યવહારિક તકો પ્રદાન કરવાનો, યુવાનોમાં સમાજ પ્રત્યેની ફરજની ભાવના વધારવાનો છે.

તંદુરસ્ત યુવાનો એક સક્ષમ રાષ્ટ્ર તરફ દોરી જશે એ બાબતની નોંધ લઈને ફિટ ઇન્ડિયા અને ‘ખેલો ઇન્ડિયા‘ અભિયાનો યુવા પેઢીમાં ફીટનેસ જાગરૂકતા વધારવાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, ‘ફિટ ઇન્ડિયા‘ અને ‘ખેલો ઇન્ડિયા‘ અભિયાનોનો ઉદ્દેશ યુવા પેઢીમાં ફિટનેસ પ્રત્યે જાગૃતિ વધારવાનો છે. પ્રધાનમંત્રીએ ‘સુપોષિત ગ્રામ પંચાયત અભિયાન‘ શરૂ કરવાની જાહેરાત કરી હતી, જે કુપોષણને નાબૂદ કરવા અને વિકસિત ભારતનો પાયો રચવા માટે ગ્રામ પંચાયતો વચ્ચે સ્વસ્થ સ્પર્ધાને પ્રોત્સાહન આપશે.

પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “વીર બાળ દિવસ આપણને પ્રેરણા આપે છે અને નવા સંકલ્પો માટે આપણને પ્રેરિત કરે છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, હવે આપણું ધોરણ શ્રેષ્ઠ હોવું જોઈએ. તેમણે યુવાનોને પોતપોતાનાં ક્ષેત્રોને શ્રેષ્ઠ બનાવવા કામ કરવા અપીલ કરી હતી. શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, “જો આપણે માળખાગત સુવિધા પર કામ કરીએ, તો આપણાં માર્ગો, રેલવેનું નેટવર્ક અને એરપોર્ટનું માળખું દુનિયામાં શ્રેષ્ઠ હોવું જોઈએ. જો આપણે ઉત્પાદન પર કામ કરીએ, તો આપણા સેમીકન્ડક્ટર્સ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઓટો વાહનો વૈશ્વિક સ્તરે શ્રેષ્ઠ હોવા જોઈએ. જો આપણે પર્યટનમાં કામ કરીએ, તો આપણા સ્થળો, મુસાફરીની સુવિધાઓ અને આતિથ્ય શ્રેષ્ઠ હોવું જોઈએ. જો આપણે અવકાશના ક્ષેત્રમાં કામ કરીએ, તો આપણા ઉપગ્રહો, નેવિગેશન ટેકનોલોજી અને ખગોળશાસ્ત્રમાં સંશોધન શ્રેષ્ઠ હોવું જોઈએ.” પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રકારનાં ઊંચા લક્ષ્યાંકો નક્કી કરવા માટે પ્રેરણા સાહિબઝાદાની બહાદુરીમાંથી મળે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મોટાં લક્ષ્યાંકો હવે આપણાં સંકલ્પો છે. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, દેશને પોતાનાં યુવાનોની ક્ષમતાઓમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ છે. તેમણે એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો કે, ભારતની યુવા પેઢી, જે દુનિયાની સૌથી મોટી કંપનીઓનું નેતૃત્વ કરી શકે છે, આધુનિક દુનિયાનું માર્ગદર્શન કરવા નવીનતા લાવી શકે છે તથા દરેક મુખ્ય દેશ અને ક્ષેત્રમાં પોતાની સૂક્ષ્મતા સાબિત કરી શકે છે, જ્યારે તેમને નવી તકો આપવામાં આવે છે, ત્યારે તેઓ તેમનાં દેશ માટે કંઈ પણ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. એટલે તેમણે કહ્યું હતું કે, વિકસિત ભારતનું લક્ષ્ય નિશ્ચિત છે અને ભારતની સફળતા નિશ્ચિત છે.

દરેક યુગે કોઈ પણ દેશના યુવાનોને પોતાનું ભાગ્ય બદલવાની તક આપી છે એ બાબત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, આઝાદીની લડતમાં ભારતીય યુવાનોએ વિદેશી શાસનનું ઘમંડ તોડીને પોતાનાં લક્ષ્યાંકો હાંસલ કર્યા છે, ત્યારે આજે યુવાનો વિકસિત ભારતનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ દાયકામાં આપણે આગામી 25 વર્ષમાં ઝડપી વિકાસનો પાયો નંખવો પડશે. પ્રધાનમંત્રીએ યુવાનોને આ સમયનો મહત્તમ લાભ ઉઠાવવા, દરેક ક્ષેત્રમાં આગળ વધવા અને દેશને આગળ ધપાવવા વિનંતી કરી હતી. તેમણે એક લાખ યુવાનોને રાજકારણમાં લાવવાના તેમના વિઝન પર ભાર મૂક્યો હતો, જેમના પરિવારો ક્યારેય સક્રિય રાજકારણમાં સામેલ થયા નથી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ પહેલ આગામી 25 વર્ષ માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે અને તેમણે યુવાનોને નવી પેઢીને રાજકારણમાં લાવવા આ અભિયાનનો હિસ્સો બનવા પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. શ્રી મોદીએ જાહેરાત કરી હતી કે, આગામી વર્ષની શરૂઆતમાં સ્વામી વિવેકાનંદની જન્મજયંતી પર ‘વિકસિત ભારત યુવા નેતાઓનો સંવાદ‘ યોજાશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, દેશભરમાં ગામડાઓ, નગરો અને શહેરોમાંથી લાખો યુવાનો તેમાં ભાગ લેશે અને વિકસિત ભારત માટે વિઝન અને રોડમેપની ચર્ચા કરશે.

પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આગામી દાયકામાં, ખાસ કરીને આગામી પાંચ વર્ષ અમૃત કાળનાં 25 વર્ષનાં ઠરાવોને પૂર્ણ કરવા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ બની રહેશે. તેમણે દેશની સંપૂર્ણ યુવા શક્તિનો ઉપયોગ કરવાની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, યુવાનોનો સાથસહકાર, સહકાર અને ઊર્જા ભારતને નવી ઊંચાઈએ લઈ જશે. તેમણે ગુરુઓ, વીર સાહિબઝાદા અને માતા ગુજરીજીને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરીને સમાપન કર્યું હતું.

આ કાર્યક્રમમાં કેન્દ્રીય મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રી શ્રીમતી અન્નપૂર્ણા દેવી સહિત અન્ય મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં.

પૃષ્ઠ ભૂમિ

વીર બાળ દિવસ એ ભારતના ભવિષ્યના પાયા તરીકે બાળકોને સન્માનિત કરતી દેશવ્યાપી ઉજવણી છે. પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આ કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો અને ‘સુપોષિત ગ્રામ પંચાયત અભિયાન‘ શરૂ કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમનો ઉદ્દેશ પોષણ સંબંધિત સેવાઓનાં અમલીકરણને મજબૂત કરીને અને સમુદાયની સક્રિય ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરીને પોષણ સંબંધિત પરિણામો અને સુખાકારીમાં સુધારો કરવાનો છે.

યુવાનોના માનસને જોડવા, દિવસના મહત્ત્વ વિશે જાગૃતિ લાવવા અને રાષ્ટ્ર પ્રત્યે સાહસ અને સમર્પણની સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે દેશભરમાં વિવિધ પહેલો પણ હાથ ધરવામાં આવશે. MyGov અને MyBharat પોર્ટલ મારફતે ઇન્ટરેક્ટિવ ક્વિઝ સહિત શ્રેણીબદ્ધ ઓનલાઇન સ્પર્ધાઓનું આયોજન કરવામાં આવશે. શાળાઓ, બાળ સંભાળ સંસ્થાઓ અને આંગણવાડી કેન્દ્રોમાં વાર્તા કહેવા, સર્જનાત્મક લેખન, પોસ્ટર બનાવવા જેવી રસપ્રદ પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવામાં આવશે.

આ કાર્યક્રમ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રી રાષ્ટ્રીય બાળ પુરસ્કાર (પીએમઆરબીપી)ના વિજેતાઓ પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

On Veer Baal Diwas, we recall the valour and sacrifices of the Sahibzades. We also pay tribute to Mata Gujri Ji and Sri Guru Gobind Singh Ji. Addressing a programme in Delhi. https://t.co/UhEeKzFL5G

— Narendra Modi (@narendramodi) December 26, 2024

साहिबजादा जोरावर सिंह और साहिबजादा फतेह सिंह की आयु कम थी, लेकिन उनका हौसला आसमान से भी ऊंचा था: PM @narendramodi pic.twitter.com/5dOwpknFJN

— PMO India (@PMOIndia) December 26, 2024

कितना भी विपरीत समय क्यों ना हो… देश और देशहित से बड़ा कुछ नहीं होता: PM @narendramodi pic.twitter.com/vEC89BHTG6

— PMO India (@PMOIndia) December 26, 2024

हमारे लोकतंत्र की विराटता में गुरुओं की सीख है, साहिबजादों का त्याग है और देश की एकता का मूल मंत्र है: PM @narendramodi pic.twitter.com/prtKVn7IKd

— PMO India (@PMOIndia) December 26, 2024

इतिहास से वर्तमान तक, भारत की प्रगति में हमेशा युवा ऊर्जा की बड़ी भूमिका रही है: PM @narendramodi pic.twitter.com/5TbxfdJtn0

— PMO India (@PMOIndia) December 26, 2024

अब बेस्ट ही हमारा स्टैंडर्ड होना चाहिए: PM @narendramodi pic.twitter.com/CNIIz3mXt8

— PMO India (@PMOIndia) December 26, 2024

AP/IJ/GP/JD