પીએમઇન્ડિયા

ભૂતપૂર્વ પ્રધાનમંત્રી શ્રી અટલ બિહારી વાજપેયીજીની 100મી જન્મજયંતીનાં પ્રસંગે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ મધ્યપ્રદેશનાં ખજુરાહોમાં અનેકવિધ વિકાસલક્ષી પરિયોજનાઓનું ઉદઘાટન કર્યું હતું અને શિલાન્યાસ કર્યો હતો. જનમેદનીને સંબોધતા શ્રી મોદીએ ભારત અને વિશ્વના ખ્રિસ્તી સમુદાયનાં લોકોને નાતાલની શુભેચ્છા પાઠવી હતી. મુખ્યમંત્રી ડૉ. મોહન યાદવના નેતૃત્વ હેઠળની સરકારે તેની સ્થાપનાનું એક વર્ષ પૂર્ણ કર્યું છે એ બાબતને યાદ કરીને શ્રી મોદીએ આ માટે મધ્ય પ્રદેશના લોકોને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, છેલ્લા એક વર્ષમાં હજારો કરોડ રૂપિયાથી વધુના મૂલ્યના નવા માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સના અમલીકરણની સાથે વિકાસલક્ષી કાર્યોએ વેગ પકડ્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આજે કેન–બેતવા નદીને જોડતી ઐતિહાસિક પરિયોજના, દૌધન બંધ અને ઓમકારેશ્વર ફ્લોટિંગ સોલર પ્રોજેક્ટ – સાંસદનાં પ્રથમ સૌર ઊર્જા પ્લાન્ટ – માટે શિલારોપણ કરવામાં આવ્યું હતું. તેમણે આ માટે મધ્ય પ્રદેશની જનતાને અભિનંદન પાઠવ્યા હતા.

ભારતરત્ન શ્રી અટલ બિહારી વાજપેયીજીની જન્મ શતાબ્દીનાં પ્રસંગે આજના દિવસને એક નોંધપાત્ર પ્રેરક દિવસ ગણાવતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આજે આપણા સૌ માટે પ્રેરણારૂપ સુશાસન અને સુશાસનનું પર્વ છે, જે આપણા બધા માટે પ્રેરણારૂપ છે. પ્રધાનમંત્રીએ વાજપેયીજીને યાદ કરીને સ્મારક ટપાલ ટિકીટ અને સિક્કો પ્રસિદ્ધ કરતાં કહ્યું હતું કે, શ્રી વાજપેયીજીએ વર્ષોથી તેમના જેવા અનેક પાયદળ સૈનિકોને આવકાર્યા હતા અને તેમનું પોષણ કર્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, રાષ્ટ્રનાં વિકાસ માટે અટલજીની સેવા હંમેશા આપણી સ્મૃતિમાં અમિટ રહેશે. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આજથી 1100થી વધારે અટલ ગ્રામ સુશાન સદન પર કામ ચાલી રહ્યું છે અને એ માટે તેનો પ્રથમ હપ્તો પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવ્યો છે. તેમણે ટિપ્પણી કરી હતી કે, અટલ ગ્રામ સેવા સદન ગામડાઓનાં વિકાસને વેગ આપશે.

સુશાસન દિવસ એ એક દિવસની બાબત નથી એ વાત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, “સુશાસન આપણી સરકારોની ઓળખ છે.” કેન્દ્રમાં સતત ત્રીજી વખત સેવા કરવાની તક આપવા બદલ અને મધ્યપ્રદેશમાં સતત સેવા કરવાની તક આપવા બદલ લોકોનો આભાર માનતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આની પાછળનું સૌથી મજબૂત પરિબળ સુશાસન છે. પ્રધાનમંત્રીએ બૌદ્ધિકો, રાજકીય વિશ્લેષકો અને અન્ય પ્રસિદ્ધ શિક્ષણવિદોને વિકાસ, જન કલ્યાણ અને સુશાસનનાં માપદંડો પર આઝાદીનાં 75 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા પછી દેશનું મૂલ્યાંકન કરવા અપીલ કરી હતી. તેમણે એ બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો કે, જ્યારે પણ તેમને લોકોની સેવા કરવાની તક મળી છે, ત્યારે તેમની સરકાર જનકલ્યાણ અને વિકાસલક્ષી કાર્યો સુનિશ્ચિત કરવામાં સફળ રહી છે. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, “જો આપણું મૂલ્યાંકન ચોક્કસ માપદંડો પર કરવામાં આવે, તો દેશ જોશે કે આપણે સામાન્ય લોકો પ્રત્યે કેટલા સમર્પિત છીએ.” તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, સરકારે આપણાં સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓનાં સ્વપ્નોને સાકાર કરવા માટે અવિરતપણે કામ કર્યું છે, જેમણે આપણાં દેશ માટે લોહી વહાવ્યું હતું. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સુશાસન માટે માત્ર સારી યોજનાઓની જ નહીં, પણ તેના અસરકારક અમલીકરણની પણ જરૂર છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સુશાસનનો માપદંડ એ છે કે સરકારી યોજનાઓથી લોકોને કેટલી હદે લાભ થાય છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ જે સરકારોએ જાહેરાતો કરી હતી, તેમનાં અમલીકરણમાં ઉદ્દેશ અને ગંભીરતાનાં અભાવને કારણે તેનો લાભ લોકો સુધી પહોંચ્યો નહોતો. તેમણે પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ જેવી યોજનાઓનાં લાભ પર ભાર મૂક્યો હતો, જ્યાં મધ્યપ્રદેશનાં ખેડૂતોને રૂ. 12,000 મળે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, જન ધન બેંક ખાતાઓ ખોલવાથી આ શક્ય બન્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ મધ્યપ્રદેશમાં લાડલી બેહના યોજના પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો અને નોંધ્યું હતું કે, બેંક ખાતાઓને આધાર અને મોબાઇલ નંબરો સાથે જોડ્યા વિના તે શક્ય બન્યું ન હોત. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, અગાઉ સસ્તાં રેશનિંગની યોજનાઓ અસ્તિત્વમાં હતી, ત્યારે ગરીબોને રેશન મેળવવા માટે સંઘર્ષ કરવો પડતો હતો, ત્યારે અત્યારે ગરીબોને સંપૂર્ણ પારદર્શકતા સાથે નિઃશુલ્ક રેશન મળે છે, જે ટેકનોલોજીની શરૂઆતને આભારી છે, જેણે છેતરપિંડીને નાબૂદ કરી છે અને વન નેશન, વન રેશનકાર્ડ જેવી રાષ્ટ્રવ્યાપી સુવિધાઓ પ્રદાન કરી છે.

શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, સુશાસનનો અર્થ એ છે કે, નાગરિકોએ તેમના અધિકારો માટે સરકાર પાસે ભીખ માગવી ન જોઈએ કે સરકારી કચેરીઓની આસપાસ દોડવું ન જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની નીતિ 100 ટકા લાભાર્થીઓને 100 ટકા લાભો સાથે જોડવાની છે, જે તેમની સરકારોને અન્યોથી અલગ પાડે છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આખો દેશ આ બાબતનો સાક્ષી છે, એટલે જ તેમણે વારંવાર તેમને સેવા કરવાની તક આપી હતી.

સુશાસને વર્તમાન અને ભવિષ્યનાં એમ બંને પ્રકારનાં પડકારોનું સમાધાન કર્યું છે એ વાત પર ભાર મૂકતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોનાં ગેરવહીવટને કારણે બુંદેલખંડનાં લોકોએ દાયકાઓ સુધી ઘણું નુકસાન સહન કર્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, બુંદેલખંડમાં ખેડૂતો અને મહિલાઓની ઘણી પેઢીઓ અસરકારક વહીવટના અભાવે પાણીનાં એક–એક ટીપાં માટે સંઘર્ષ કરી રહી છે તથા અગાઉનાં વિતરણો દ્વારા જળસંકટનું કાયમી સમાધાન કરવાનો વિચાર કરે છે.

ડૉ. બી. આર. આંબેડકર ભારત માટે નદીના પાણીના મહત્ત્વને સમજનારા સૌપ્રથમ લોકોમાંના એક હતા એ બાબત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાં મુખ્ય નદી ખીણ યોજનાઓ ડૉ. આંબેડકરના વિઝન પર આધારિત છે અને કેન્દ્રીય જળ પંચની પણ તેમના પ્રયાસોને કારણે સ્થાપના કરવામાં આવી છે. પ્રધાનમંત્રીએ દુઃખ વ્યક્ત કર્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ ડૉ.આંબેડકરને જળ સંરક્ષણ અને મોટી ડેમ પરિયોજનાઓમાં તેમના યોગદાનનો શ્રેય ક્યારેય આપ્યો નહોતો અને તેઓ આ પ્રયાસો પ્રત્યે ક્યારેય ગંભીર નહોતાં. સાત દાયકા પછી પણ ભારતનાં ઘણાં રાજ્યોમાં જળ વિવાદો છે એ વાત પર ભાર મૂકતાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોમાં ઇરાદાનો અભાવ અને ગેરવહીવટને કારણે કોઈ નક્કર પ્રયાસો થતાં અટક્યા છે.

ભૂતકાળમાં શ્રી વાજપેયીની સરકારે પાણી સાથે સંબંધિત પડકારોનું ગંભીરતાપૂર્વક સમાધાન કરવાનું શરૂ કર્યું હતું, પણ વર્ષ 2004 પછી તેમને બાજુએ મૂકી દેવામાં આવ્યાં હતાં એ બાબત પર ભાર મૂકીને પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, તેમની સરકાર હવે સમગ્ર દેશમાં નદીઓને જોડવાની ઝુંબેશને વેગ આપી રહી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, કેન–બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટ વાસ્તવિક સ્વરૂપ ધારણ કરવા જઈ રહ્યો છે, જે બુંદેલખંડ વિસ્તારમાં સમૃદ્ધિ અને ખુશીઓનાં નવા દ્વાર ખોલશે. કેન–બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટના લાભ પર ભાર મૂકતા શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રોજેક્ટથી મધ્યપ્રદેશના છત્તરપુર, ટીકમગઢ, નિવારી, પન્ના, દમોહ અને સાગર સહિત 10 જિલ્લાઓને સિંચાઈની સુવિધા મળશે. શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, આ પ્રોજેક્ટથી બાંદા, મહોબા, લલિતપુર અને ઝાંસી જિલ્લાઓ સહિત ઉત્તરપ્રદેશનાં બુંદેલખંડ ક્ષેત્રને પણ લાભ થશે.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, “નદીઓને જોડવાના ભવ્ય અભિયાન હેઠળ બે પ્રોજેક્ટ શરૂ કરનાર મધ્યપ્રદેશ દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે.” તેમણે જણાવ્યું હતું કે, તેમની તાજેતરની રાજસ્થાનની મુલાકાત દરમિયાન પરબતી–કાલિસિંધ–ચંબલ અને કેન–બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટ મારફતે કેટલીક નદીઓને જોડવાની પુષ્ટિ થઈ હતી. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, આ સમજૂતીથી મધ્યપ્રદેશને પણ નોંધપાત્ર લાભ થશે.

શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, “જળ સુરક્ષા 21મી સદીનો સૌથી મોટો પડકાર છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પર્યાપ્ત પાણી ધરાવતા દેશો અને પ્રદેશો જ પ્રગતિ કરશે અને સમૃદ્ધ ક્ષેત્રો અને સમૃદ્ધ ઉદ્યોગો માટે પાણી આવશ્યક છે. પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ગુજરાતમાંથી આવીને, જ્યાં મોટા ભાગનાં વિસ્તારોમાં વર્ષ દરમિયાન દુષ્કાળનો અનુભવ થાય છે, તેમણે પાણીનાં મહત્ત્વને સમજીને કહ્યું હતું કે, મધ્યપ્રદેશથી નર્મદા નદીનાં આશીર્વાદે ગુજરાતનું ભાગ્ય બદલી નાંખ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મધ્યપ્રદેશના દુષ્કાળગ્રસ્ત વિસ્તારોને જળસંકટમાંથી મુક્ત કરાવવાની જવાબદારી તેમની છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, તેમણે બુંદેલખંડનાં લોકોને, ખાસ કરીને ખેડૂતો અને મહિલાઓને, તેમની મુશ્કેલીઓ ઓછી કરવા માટે નિષ્ઠાપૂર્વક કામ કરવાનું વચન આપ્યું હતું. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ વિઝન હેઠળ બુંદેલખંડ માટે રૂ. 45,000 કરોડની પાણી સંબંધિત યોજના બનાવવામાં આવી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મધ્ય પ્રદેશ અને ઉત્તરપ્રદેશમાં તેમની સરકારોને સતત પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું, જેના પગલે કેન–બેતવા લિન્ક પ્રોજેક્ટ હેઠળ દૌધન ડેમનો શિલાન્યાસ થયો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ ડેમમાં સેંકડો કિલોમીટર સુધી ફેલાયેલી નહેર હશે, જે અંદાજે 11 લાખ હેક્ટર જમીનને પાણી પ્રદાન કરશે.

શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, “વીતેલા દાયકાને ભારતનાં ઇતિહાસમાં જળ સુરક્ષા અને સંરક્ષણનાં અભૂતપૂર્વ દાયકા તરીકે યાદ કરવામાં આવશે.” તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, અગાઉની સરકારોએ પાણી સાથે સંબંધિત જવાબદારીઓ વિવિધ વિભાગોમાં વહેંચી હતી, પણ તેમની સરકારે જ આ સમસ્યાનું સમાધાન કરવા માટે જલ શક્તિ મંત્રાલયની રચના કરી હતી. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, સૌપ્રથમ વખત દરેક ઘરને નળથી પાણી પહોંચાડવાનું રાષ્ટ્રીય અભિયાન શરૂ થયું છે. આઝાદી પછીનાં સાત દાયકા દરમિયાન માત્ર 3 કરોડ ગ્રામીણ પરિવારો પાસે જ નળનું જોડાણ હોવાનું જણાવતાં શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં તેમણે 12 કરોડ નવા પરિવારોને નળથી પાણી પ્રદાન કર્યું છે અને આ યોજના પર રૂ. 3.5 લાખ કરોડથી વધારેનો ખર્ચ કર્યો છે. પ્રધાનમંત્રીએ જલ જીવન મિશનના અન્ય એક પાસા પર પાણી ગુણવત્તા પરીક્ષણ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેના પર એટલું ધ્યાન આપવામાં આવ્યું નથી અને કહ્યું હતું કે, દેશભરમાં 2,100 જળ ગુણવત્તા પ્રયોગશાળાઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે અને 25 લાખ મહિલાઓને ગામડાઓમાં પીવાના પાણીની ચકાસણી માટે તાલીમ આપવામાં આવી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ પહેલથી હજારો ગામડાઓને દૂષિત પાણી પીવાની, બાળકો અને લોકોને રોગોથી બચાવવાની મજબૂરીમાંથી મુક્તિ મળી છે.

વર્ષ 2014 અગાઉ દેશમાં આશરે 100 મોટી સિંચાઈ પરિયોજનાઓ હતી, જે દાયકાઓથી અધૂરી હતી એ બાબત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, તેમની સરકારે આ જૂની સિંચાઈ યોજનાઓ પૂર્ણ કરવા હજારો કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કર્યો છે અને આધુનિક સિંચાઈ તકનીકોનો ઉપયોગ વધાર્યો છે. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, છેલ્લાં 10 વર્ષમાં આશરે એક કરોડ હેક્ટર જમીનને સૂક્ષ્મ સિંચાઈ સુવિધાઓ મારફતે જોડવામાં આવી છે, જેમાં મધ્ય પ્રદેશની આશરે 5 લાખ હેક્ટર જમીન સામેલ છે. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પાણીનાં એક–એક ટીપાનો અસરકારક રીતે ઉપયોગ કરવા સતત પ્રયાસો થઈ રહ્યાં છે તથા તેમણે આઝાદીનાં 75 વર્ષ પૂર્ણ થવાનાં પ્રસંગે દરેક જિલ્લામાં 75 અમૃત સરોવરોનું નિર્માણ કરવાની ઝુંબેશ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો, જેના પરિણામે સમગ્ર દેશમાં 60,000 અમૃત સરોવરોનું નિર્માણ થયું છે. પ્રધાનમંત્રીએ જલ શક્તિ અભિયાન અને કેચ ધ રેઇન અભિયાન શરૂ કરવાની નોંધ લીધી હતી, જેમાં દેશભરમાં ત્રણ લાખથી વધારે રિચાર્જ કૂવાઓનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આ અભિયાનોનું નેતૃત્વ લોકો દ્વારા લેવામાં આવી રહ્યું છે, જેમાં શહેરી અને ગ્રામીણ બંને વિસ્તારોમાંથી સક્રિય ભાગીદારી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, અટલ ભૂજલ યોજના મધ્યપ્રદેશ સહિત ભૂગર્ભજળનું સૌથી નીચું સ્તર ધરાવતાં રાજ્યોમાં લાગુ કરવામાં આવી રહી છે.

શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, “મધ્યપ્રદેશ પ્રવાસનમાં હંમેશા અગ્રેસર રહ્યું છે.” તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, પ્રવાસન એક એવું ક્ષેત્ર છે, જે યુવાનોને રોજગારી પૂરી પાડે છે અને દેશના અર્થતંત્રને મજબૂત કરે છે. ભારત વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી આર્થિક શક્તિ બનવા જઈ રહ્યું છે એમ જણાવતાં તેમણે કહ્યું હતું કે ભારત વિશે વૈશ્વિક જિજ્ઞાસા વધી રહી છે અને દુનિયા ભારતને જાણવા અને સમજવા માગે છે, જેનો મધ્ય પ્રદેશને મોટો ફાયદો થશે. વડા પ્રધાને અમેરિકન અખબારના તાજેતરના અહેવાલ પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો જેમાં મધ્યપ્રદેશને વિશ્વના ટોચના દસ સૌથી આકર્ષક પર્યટન સ્થળોમાંનું એક નામ આપવામાં આવ્યું છે.

કેન્દ્ર સરકાર સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય એમ બંને પ્રકારના પ્રવાસીઓ માટે સુવિધાઓ વધારવા સતત કામ કરી રહી છે, જેથી પ્રવાસને વધુ સરળ બનાવી શકાય. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સરકારે વિદેશી પ્રવાસીઓ માટે ઇ–વિઝા યોજનાઓ શરૂ કરી છે તેમજ ભારતમાં હેરિટેજ અને વાઇલ્ડલાઇફ ટૂરિઝમને વિસ્તૃત કરવા માટે પગલાં લીધાં છે. મધ્યપ્રદેશમાં પ્રવાસન માટે અસાધારણ સંભવિતતા પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, ખજુરાહો પ્રદેશ ઐતિહાસિક અને આધ્યાત્મિક વારસાથી સમૃદ્ધ છે, જેમાં કંદરિયા મહાદેવ, લક્ષ્મણ મંદિર અને ચૌસથ યોગિની મંદિર જેવા સ્થળો છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ભારતમાં પર્યટનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સમગ્ર દેશમાં જી-20 બેઠકો યોજાઇ હતી, જેમાં ખજુરાહોમાં એક બેઠક યોજાઇ હતી, જેમાં ખજુરાહોમાં આ માટે અત્યાધુનિક આંતરરાષ્ટ્રીય કન્વેન્શન સેન્ટરનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું.

પ્રવાસન ક્ષેત્ર પર વધુ વિચાર–વિમર્શ કરતાં શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, કેન્દ્ર સરકારની સ્વદેશ દર્શન યોજના હેઠળ પ્રવાસીઓ માટે ઇકો–ટૂરિઝમ સુવિધાઓ અને નવી સુવિધાઓ વિકસાવવા માટે મધ્ય પ્રદેશને સેંકડો કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, સાંચી અને અન્ય બૌદ્ધ સ્થળોને બૌદ્ધ સર્કિટ મારફતે જોડવામાં આવ્યાં છે, ત્યારે ગાંધી સાગર, ઓમકારેશ્વર ડેમ, ઇન્દિરા સાગર ડેમ, ભેડાઘાટ અને બાણસાગર ડેમ ઇકો સર્કિટનો ભાગ છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, હેરિટેજ સર્કિટના ભાગરૂપે ખજુરાહો, ગ્વાલિયર, ઓરછા, ચંદેરી અને માંડુ જેવી સાઇટ્સને જોડવામાં આવી રહી છે. પ્રધાનમંત્રીએ પન્ના રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનને પણ વાઇલ્ડલાઇફ સર્કિટમાં સામેલ કરવાની બાબતનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને નોંધ્યું હતું કે, ગયા વર્ષે આશરે 2.5 લાખ પ્રવાસીઓએ પન્ના ટાઇગર રિઝર્વની મુલાકાત લીધી હતી. તેમણે ખુશી વ્યક્ત કરી હતી કે, જે લિન્ક કેનાલનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે, તેમાં પન્ના ટાઇગર રિઝર્વમાં વન્યજીવનને ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે.

પ્રવાસનને વેગ આપવાના પ્રયાસોથી સ્થાનિક અર્થતંત્ર નોંધપાત્ર રીતે મજબૂત બને છે તેની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ સમજાવ્યું હતું કે, પ્રવાસીઓ સ્થાનિક ચીજવસ્તુઓની ખરીદી કરશે, ઓટો અને ટેક્સી સેવાઓ, હોટેલ્સ, ધાબા, હોમસ્ટેઝ અને ગેસ્ટ હાઉસ જેવી સુવિધાઓનો ઉપયોગ કરશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, દૂધ, દહીં, ફળફળાદિ અને શાકભાજી જેવા ઉત્પાદનોની સારી કિંમતો મળવાથી ખેડૂતોને પણ લાભ થશે.

છેલ્લાં બે દાયકામાં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરવા બદલ મધ્યપ્રદેશની પ્રશંસા કરતાં શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, આગામી દાયકાઓમાં મધ્યપ્રદેશ દેશનાં ટોચનાં અર્થતંત્રોમાંનું એક બની જશે, જેમાં બુંદેલખંડ મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે. પોતાના વક્તવ્યના સમાપનમાં શ્રી મોદીએ ખાતરી આપી હતી કે, કેન્દ્ર અને રાજ્યની સરકારો મધ્યપ્રદેશને વિકસિત ભારતનું વિકસિત રાજ્ય બનાવવાની દિશામાં સતત કામ કરશે.

મધ્યપ્રદેશના રાજ્યપાલ શ્રી મંગુભાઈ સી. પટેલ, મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી ડૉ. મોહન યાદવ, કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી શ્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ, સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા મંત્રી શ્રી વીરેન્દ્ર કુમાર, કેન્દ્રીય જલ શક્તિ મંત્રી શ્રી સી.આર. પાટીલ સહિત અન્ય મહાનુભાવો આ કાર્યક્રમમાં ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

પૃષ્ઠ ભૂમિ

પ્રધાનમંત્રીએ રાષ્ટ્રીય પરિપ્રેક્ષ્ય યોજના હેઠળ નદીઓને જોડવાની દેશની સૌપ્રથમ પરિયોજના કેન–બેતવા નદીને જોડતી રાષ્ટ્રીય પરિયોજનાનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. આ યોજનાથી મધ્ય પ્રદેશ અને ઉત્તરપ્રદેશમાં વિવિધ જિલ્લાઓને સિંચાઈની સુવિધા ઉપલબ્ધ થશે, જેનાથી લાખો ખેડૂત પરિવારોને લાભ થશે. આ યોજનાથી પ્રદેશના લોકોને પીવાના પાણીની સુવિધા પણ મળશે. આ સાથે જ હાઇડ્રોપાવર પ્રોજેક્ટ્સ ગ્રીન એનર્જીમાં 100 મેગાવોટથી વધુનું યોગદાન આપશે. આ પ્રોજેક્ટ રોજગારીની ઘણી તકોનું સર્જન કરવાની સાથે સાથે ગ્રામીણ અર્થતંત્રને પણ મજબૂત બનાવશે.

પ્રધાનમંત્રીએ અટલ ગ્રામ સુશાસનની 1153 ઇમારતોનો શિલાન્યાસ પણ કર્યો હતો. આ ઇમારતો ગ્રામ પંચાયતોના કાર્ય અને જવાબદારીઓના વ્યવહારિક સંચાલનમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવશે, જે સ્થાનિક સ્તરે સુશાસન તરફ દોરી જશે.

ઊર્જા પર્યાપ્તતા અને હરિયાળી ઊર્જાને પ્રોત્સાહન આપવાની પોતાની પ્રતિબદ્ધતાને અનુરૂપ પ્રધાનમંત્રીએ મધ્ય પ્રદેશના ખંડવા જિલ્લામાં ઓમકારેશ્વરમાં સ્થાપિત ઓમકારેશ્વર ફ્લોટિંગ સોલર પ્રોજેક્ટનું ઉદઘાટન કર્યું હતું. આ પ્રોજેક્ટથી કાર્બનનું ઉત્સર્જન ઘટશે અને વર્ષ 2070 સુધીમાં સરકારનાં ચોખ્ખાં શૂન્ય કાર્બન ઉત્સર્જનનાં મિશનમાં યોગદાન મળશે. તે પાણીના બાષ્પીભવનને ઘટાડીને જળ સંરક્ષણમાં પણ મદદ કરશે.

केन-बेतवा नदी जोड़ो राष्ट्रीय परियोजना से बुंदेलखंड की तस्वीर बदलने वाली है। आज मध्य प्रदेश के खजुराहो में कई विकास कार्यों के लोकार्पण और शिलान्यास कार्यक्रम का हिस्सा बनकर अत्यंत प्रसन्नता हो रही है। https://t.co/X2GrcCBKKF

— Narendra Modi (@narendramodi) December 25, 2024

आज हम सभी के लिए बहुत ही प्रेरणादायी दिन है…आज श्रद्धेय अटल जी की जन्मजयंती है: PM @narendramodi pic.twitter.com/lnIMRUKZcb

— PMO India (@PMOIndia) December 25, 2024

केन-बेतवा लिंक प्रोजेक्ट से बुंदेलखंड क्षेत्र में समृद्धि और खुशहाली के नए द्वार खुलेंगे: PM @narendramodi pic.twitter.com/hDkKfFGtkF

— PMO India (@PMOIndia) December 25, 2024

बीता दशक, भारत के इतिहास में जल-सुरक्षा और जल संरक्षण के अभूतपूर्व दशक के रूप में याद किया जाएगा: PM pic.twitter.com/FgFe3ZrAx8

— PMO India (@PMOIndia) December 25, 2024

केंद्र सरकार भी लगातार प्रयास कर रही है कि देश और विदेश के सभी पर्यटकों के लिए सुविधाएं बढ़ें: PM pic.twitter.com/FS2MyjofSF

— PMO India (@PMOIndia) December 25, 2024

AP/IJ/GP/JD