પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે નવી દિલ્હીમાં સર્વોચ્ચ અદાલતમાં બંધારણ દિવસના કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો. આ કાર્યક્રમમાં ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ શ્રી સંજીવ ખન્ના, સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધિશ ન્યાયમૂર્તિ શ્રી બી. આર. ગવાઈ અને ન્યાયમૂર્તિ શ્રી સૂર્યકાંત, કાયદા અને ન્યાય મંત્રી શ્રી અર્જુન રામ મેઘવાલ, ભારતના એટર્ની જનરલ શ્રી અર્જુન રામ મેઘવાલ અને અન્ય મહાનુભવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આ પ્રસંગે ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધતા શ્રી મોદીએ તમામ મહાનુભવો, પ્રતિનિધિઓ અને નાગરિકોને બંધારણ દિવસ પર શુભેચ્છા પાઠવી હતી. તેમણે ટિપ્પણી કરી હતી કે, ભારતીય બંધારણનાં 75મા વર્ષ માટે આ અતિ ગર્વની વાત છે. તેમણે આ પ્રસંગે બંધારણ સભા અને બંધારણના સભ્યોને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી.
પ્રધાનમંત્રીએ ટિપ્પણી કરી હતી કે, આજે જ્યારે આપણે બંધારણ દિવસની ઉજવણી કરી રહ્યાં છીએ, ત્યારે એ ભૂલી ન શકાય કે આજે મુંબઈ આતંકવાદી હુમલાની પણ વર્ષગાંઠ હતી. તેમણે આતંકી હુમલાના પીડિતોને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારત, ભારતની સુરક્ષા અને અખંડિતતા માટે જોખમ ઊભું કરનાર દરેક આતંકવાદી સંગઠનને જડબાતોડ જવાબ આપશે.
ભારતના બંધારણ સાથે સંબંધિત બંધારણ સભાની વિસ્તૃત ચર્ચાઓ અને ચર્ચાઓને યાદ કરીને શ્રી મોદીએ બાબાસાહેબ આંબેડકરને ટાંકીને કહ્યું હતું કે, “બંધારણ એ માત્ર વકીલનો દસ્તાવેજ નથી, તે એક ભાવના છે, તે હંમેશાં યુગની ભાવના છે.” આ જુસ્સો અનિવાર્ય હોવાનું જણાવતાં શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, બંધારણના ઘડવૈયાઓએ આપણને દેશ, સમય અને પરિસ્થિતિ અનુસાર યોગ્ય નિર્ણયો લઈને સમયાંતરે બંધારણનું અર્થઘટન કરવાની સ્વતંત્રતા આપી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, બંધારણનાં ઘડવૈયાઓ સારી રીતે જાણે છે કે, ભારતનાં સ્વપ્નો અને આકાંક્ષાઓ સમયની સાથે નવી ઊંચાઈઓ સર કરશે અને સ્વતંત્ર ભારતનાં લોકોની જરૂરિયાતો પણ પડકારોની સાથે–સાથે વિકસિત થશે. તેમણે કહ્યું હતું કે, એટલે બંધારણના ઘડવૈયાઓએ બંધારણને માત્ર દસ્તાવેજ તરીકે નહીં, પરંતુ જીવંત, સતત વહેતા પ્રવાહ તરીકે બનાવ્યો છે.
શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, “આપણું બંધારણ આપણા વર્તમાન અને આપણા ભવિષ્ય માટે માર્ગદર્શક છે.” તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, બંધારણે તેના અસ્તિત્વના છેલ્લા 75 વર્ષોમાં ઊભા થયેલા વિવિધ પડકારોનો સામનો કરવા માટે યોગ્ય માર્ગ ચીંધ્યો છે. તેમણે વધુમાં નોંધ્યું હતું કે બંધારણે ભારતીય લોકશાહી દ્વારા સામનો કરવામાં આવતી કટોકટીના ખતરનાક સમયનો પણ સામનો કરવો પડ્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, બંધારણે દેશની તમામ જરૂરિયાતો અને અપેક્ષાઓ પૂર્ણ કરી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, બંધારણે આપેલી સત્તાથી જ ડૉ.ભીમરાવ આંબેડકર દ્વારા ઘડવામાં આવેલું બંધારણ આજે જમ્મુ–કાશ્મીરમાં પણ અમલમાં છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, આજે સૌપ્રથમ વખત જમ્મુ–કાશ્મીરમાં બંધારણ દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
ભારત પરિવર્તનનાં મહત્ત્વપૂર્ણ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે એ બાબતનો ઉલ્લેખ કરીને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, બંધારણ આપણને માર્ગદર્શક માર્ગ બતાવી રહ્યું છે. હવે ભારતનાં ભવિષ્યનો માર્ગ મોટાં સ્વપ્નો અને મોટાં સંકલ્પો પૂર્ણ કરવાનો છે એ વાત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, અત્યારે દરેક નાગરિકનું લક્ષ્ય વિકસિત ભારતનું નિર્માણ કરવાનું છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, વિકસિત ભારતનો અર્થ એ છે કે, દરેક નાગરિકને ગુણવત્તાયુક્ત જીવન મળે અને જીવનનું ગૌરવ સુનિશ્ચિત થાય. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ સામાજિક ન્યાય સુનિશ્ચિત કરવા માટેનું શ્રેષ્ઠ માધ્યમ છે અને બંધારણની ભાવના પણ છે. એટલે પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લાં થોડાં વર્ષોમાં સામાજિક–આર્થિક ન્યાય સુનિશ્ચિત કરવા માટે ઘણાં પગલાં લેવામાં આવ્યાં છે, જેમ કે છેલ્લાં એક દાયકામાં લોકોનાં 53 કરોડથી વધારે બેંક ખાતાં ખોલવામાં આવ્યાં છે, જેમની પાસે બેંકોની પહોંચ નહોતી. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, છેલ્લાં એક દાયકામાં ચાર કરોડ લોકોને પાકા મકાનો સુનિશ્ચિત કરવામાં આવ્યાં છે, 10 કરોડ ગેસ સિલિન્ડરનાં જોડાણો ઘરની મહિલાઓને આપવામાં આવ્યાં છે. શ્રી મોદીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાં આઝાદીનાં 75 વર્ષ પછી પણ ફક્ત 3 કરોડ મકાનો જ એવાં છે, જ્યાં ઘરગથ્થું નળ જોડાણ છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, તેમને પ્રસન્નતા છે કે તેમની સરકારે છેલ્લાં 5થી 6 વર્ષમાં 12 કરોડથી વધારે ઘરગથ્થુ નળનાં પાણીનાં જોડાણો આપ્યાં છે, જેનાં પરિણામે નાગરિકો અને ખાસ કરીને મહિલાઓનાં જીવન સરળ બન્યાં છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, તેનાથી બંધારણની ભાવના મજબૂત થઈ છે.
શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, ભારતીય બંધારણની મૂળ નકલમાં ભગવાન રામ, સીતા દેવી, ભગવાન હનુમાન, ભગવાન બુદ્ધ, ભગવાન મહાવીર અને ગુરુ ગોવિંદ સિંહની તસવીરો છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ભારતીય સંસ્કૃતિનાં આ પ્રતીકોને બંધારણમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે, જેથી એ સુનિશ્ચિત થઈ શકે કે, તે આપણને માનવીય મૂલ્યો પ્રત્યે સતત જાગૃત અને જાગૃત રાખે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “માનવીય મૂલ્યો આજની ભારતીય નીતિઓ અને નિર્ણયોનો આધાર છે.” તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, નાગરિકોને ઝડપથી ન્યાય મળે તે માટે ભારતીય ન્યાય સંહિતા લાગુ કરવામાં આવી હતી. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, સજા આધારિત વ્યવસ્થા હવે ન્યાય આધારિત વ્યવસ્થામાં બદલાઇ ગઇ છે. પ્રધાનમંત્રીએ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, મહિલાઓની રાજકીય ભાગીદારી વધારવા માટે ઐતિહાસિક મહિલા અનામત ખરડો રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, દિવ્યાંગ લોકોનું જીવન સરળ બનાવવા માટે થર્ડ જેન્ડરનાં લોકોની ઓળખ અને અધિકારો સુનિશ્ચિત કરવા તથા સુવિધાઓ સુનિશ્ચિત કરવા વિવિધ પગલાં લેવામાં આવ્યાં છે.
અત્યારે ભારત નાગરિકોનાં જીવનને સરળ બનાવવા પર વધારે ભાર મૂકી રહ્યું છે એ વાત પર ભાર મૂકીને શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, વરિષ્ઠ નાગરિકોને તેમનાં ઘરઆંગણે ડિજિટલ લાઇફ સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવ્યાં છે, જેનો લાભ અત્યાર સુધીમાં આશરે 1.5 કરોડ વરિષ્ઠ નાગરિકોએ લીધો છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ભારત એ દેશોમાંનો એક દેશ છે, જેણે દરેક ગરીબ પરિવારને રૂ. 5 લાખ સુધીની નિઃશુલ્ક તબીબી સારવાર આપી હતી અને ભારત એક એવો દેશ છે, જેણે 70 વર્ષથી વધુ વયના વરિષ્ઠ નાગરિકોને નિઃશુલ્ક સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓ પ્રદાન કરી હતી. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, ભારતમાં હજારો જન ઔષધિ કેન્દ્રોમાં આ દવાઓ કિંમતનાં 80 ટકાનાં ડિસ્કાઉન્ટ સાથે વેચાઈ રહી છે. શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, તેમને એ વાતની ખુશી છે કે, અત્યારે મિશન ઇન્દ્રધનુષ મારફતે બાળકોમાં રસીકરણનો વ્યાપ 100 ટકાની નજીક પહોંચી ગયો છે, જે અગાઉ 60 ટકાથી ઓછું આવરી લેવામાં આવ્યું હતું. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આજે અંતરિયાળ ગામડાઓમાં બાળકોનું રસીકરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ પ્રયાસોથી ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગનાં પરિવારોની મુશ્કેલીઓમાં ઘટાડો થયો છે.
સરકારનાં મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓનાં કાર્યક્રમને સંબોધતા શ્રી મોદીએ કહ્યું હતું કે, 100થી વધારે અતિ પછાત જિલ્લાઓની પસંદગી કરવામાં આવી છે અને વિકાસનાં દરેક માપદંડમાં ઝડપ વધારવામાં આવી છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, અત્યારે ઘણાં મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓએ અન્ય ઘણાં જિલ્લાઓની સરખામણીએ શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કર્યું છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, સરકારે હવે મહત્વાકાંક્ષી જિલ્લાઓનાં કાર્યક્રમનાં મોડલ પર આધારિત મહત્ત્વાકાંક્ષી બ્લોક કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો છે.
પ્રધાનમંત્રીએ નાગરિકોને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું કે, સરકાર નાગરિકોનાં જીવનની મુશ્કેલીઓ દૂર કરવામાં કોઈ કસર છોડશે નહીં. તેમણે નોંધ્યું હતું કે, 2.5 કરોડથી વધારે કુટુંબોને નિઃશુલ્ક વીજળી યોજના મારફતે વીજળી પહોંચાડવામાં આવી હતી, જેમાં થોડાં વર્ષ અગાઉ સુધી વીજળીનું જોડાણ નહોતું. તેમણે એમ પણ નોંધ્યું હતું કે, 4જી અને 5જી ટેકનોલોજી મારફતે લોકોને મોબાઇલ કનેક્ટિવિટી સુનિશ્ચિત કરવા માટે અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં મોબાઇલ ટાવર્સ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે, અત્યારે આંદામાન અને નિકોબાર અને લક્ષદ્વીપ ટાપુઓમાં પાણીની અંદર ઓપ્ટિકલ ફાઇબર કનેક્શન મારફતે હાઇ સ્પીડ બ્રોડબેન્ડ કનેક્શન ઉપલબ્ધ છે. પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, ભારતમાં મકાનો અને ખેતીની જમીનોની જમીનનો રેકોર્ડ સુનિશ્ચિત કરવામાં ભારતે વિકસિત દેશો કરતાં વધારે નેતૃત્વ કર્યું છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, પીએમ સ્વામીત્વ યોજના હેઠળ ગામની જમીન અને મકાનોનું ડ્રોન મેપિંગ અને તેના આધારે કાનૂની દસ્તાવેજો જારી કરવામાં આવ્યા હતા.
શ્રી મોદીએ નોંધ્યું હતું કે, આધુનિક માળખાગત સુવિધાઓનો ઝડપી વિકાસ એ દેશનાં વિકાસ માટે અતિ આવશ્યક જરૂરિયાત છે. તેમણે ઉમેર્યું કે, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પ્રોજેક્ટ્સ સમયસર પૂર્ણ થવાથી નાણાંની બચતની સાથે સાથે પ્રોજેક્ટની ઉપયોગિતા પણ સુનિશ્ચિત થાય છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, ખુદ પ્રધાનમંત્રીની અધ્યક્ષતામાં પ્રગતિ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરીને માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સની નિયમિત સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી અને રૂ. 18 લાખ કરોડથી વધારે મૂલ્યનાં પ્રોજેક્ટની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી અને તેમની સામેનાં અવરોધો દૂર કરવામાં આવ્યાં હતાં. શ્રી મોદીએ જણાવ્યું હતું કે, માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સને સમયસર પૂર્ણ કરવાથી લોકોનાં જીવન પર અનેક પ્રકારની સકારાત્મક અસરો થઈ છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, આ પ્રયાસો દેશની પ્રગતિ સુનિશ્ચિત કરવાની સાથે સાથે બંધારણની મૂળભૂત ભાવનાને મજબૂત કરી રહ્યાં છે.
સંબોધનના સમાપનમાં શ્રી મોદીએ 26મી નવેમ્બર, 1949ના રોજ ડૉ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદના ભાષણમાંથી કેટલીક પંક્તિઓને ટાંકીને કહ્યું હતું કે, “ભારતને આજે જેની જરૂર છે તે પ્રામાણિક લોકોના જૂથથી વિશેષ કશું જ નથી, જેઓ દેશના હિતોને તેમના પોતાનાથી આગળ રાખશે.” તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, પ્રથમ રાષ્ટ્રનો આ જુસ્સો ભારતનાં બંધારણને સદીઓ સુધી જીવંત રાખશે.
પૃષ્ઠભૂમિ
ભારતનાં બંધારણને અપનાવ્યાનાં 75 વર્ષ પૂર્ણ થવાનાં મહત્ત્વપૂર્ણ પ્રસંગે પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સુપ્રીમ કોર્ટનાં વહીવટી ભવન સંકુલનાં ઓડિટોરિયમમાં બંધારણ દિવસની ઉજવણીમાં ભાગ લીધો હતો. આ કાર્યક્રમનું આયોજન ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતે કર્યું હતું. ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ અને સુપ્રીમ કોર્ટના અન્ય ન્યાયાધીશો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
Addressing a programme marking #75YearsOfConstitution at Supreme Court. https://t.co/l8orUdZV7Q
— Narendra Modi (@narendramodi) November 26, 2024
संविधान – एक जीवंत, निरंतर प्रवाहमान धारा। pic.twitter.com/zyaOfOMRXE
— PMO India (@PMOIndia) November 26, 2024
हमारा संविधान, हमारे वर्तमान और हमारे भविष्य का मार्गदर्शक है। pic.twitter.com/mN8jjDBHWp
— PMO India (@PMOIndia) November 26, 2024
आज हर देशवासी का एक ही ध्येय है- विकसित भारत का निर्माण। pic.twitter.com/TUby4sPpd9
— PMO India (@PMOIndia) November 26, 2024
भारतीयों को त्वरित न्याय मिले, इसके लिए नई न्याय संहिता लागू की गई है। pic.twitter.com/pJgtYj3XyI
— PMO India (@PMOIndia) November 26, 2024
AP/GP/JD