પીએમઇન્ડિયા

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ આજે વીડિયો કોન્ફરન્સિંગથી ‘વિકસિત ભારત વિકસિત મધ્યપ્રદેશ‘ કાર્યક્રમને સંબોધન કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમ દરમિયાન પ્રધાનમંત્રીએ સમગ્ર મધ્યપ્રદેશમાં આશરે રૂ. 17,000 કરોડનાં મૂલ્યની વિવિધ વિકાસ પરિયોજનાઓનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો અને દેશને સમર્પિત કરી હતી. આ પ્રોજેક્ટ સિંચાઈ, વીજળી, રોડ, રેલ, પાણી પુરવઠો, કોલસો અને ઉદ્યોગ સહિત ઘણાં મહત્ત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રોને પૂર્ણ કરે છે. પ્રધાનમંત્રીએ મધ્યપ્રદેશમાં સાયબર તહેસિલ પ્રોજેક્ટનો પણ શુભારંભ કરાવ્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ પોતાના સંબોધનની શરૂઆત મધ્યપ્રદેશના ડિંડોરીમાં એક માર્ગ અકસ્માતમાં થયેલી જાનહાનિ માટે શોક વ્યક્ત કરીને કરી હતી અને કહ્યું હતું કે, આ દુર્ઘટનામાં ઘાયલ થયેલા લોકો માટે તમામ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “દુઃખની આ ઘડીમાં હું મધ્યપ્રદેશનાં લોકોની સાથે ઊભો છું.”

પ્રધાનમંત્રીએ નોંધ્યું હતું કે, રાજ્યની તમામ લોકસભા અને વિધાનસભા બેઠકોનાં લાખો નાગરિકોને વિક્સિત ભારતનાં ઠરાવ સાથે આ કાર્યક્રમ સાથે જોડવામાં આવ્યાં હતાં. તેમણે તાજેતરના સમયમાં અન્ય રાજ્યો દ્વારા કરવામાં આવેલા સમાન ઠરાવોને સ્વીકાર્યા હતા અને કહ્યું હતું કે, ભારત ત્યારે જ વિકસિત બનશે જ્યારે રાજ્યો વિકસિત બનશે.

મધ્યપ્રદેશમાં આવતીકાલે 9-દિવસીય વિક્રમોત્સવની શરૂઆતની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ વર્તમાન ઘટનાક્રમોની સાથે–સાથે રાજ્યના ગૌરવશાળી વારસાની ઉજવણી પણ કરે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ઉજ્જૈનમાં મૂકવામાં આવેલી વૈદિક ઘડિયાળ સરકાર દ્વારા વારસા અને વિકાસને સાથે લેવાનો પુરાવો છે. પ્રધાનમંત્રીએ દુઃખ વ્યક્ત કરતાં કહ્યું હતું કે, “બાબા મહાકાલ શહેર એક સમયે દુનિયા માટે સમયની ગણતરીનું કેન્દ્ર હતું, પણ તેનું મહત્ત્વ ભૂલી જવામાં આવ્યું હતું.” આ ઉપેક્ષાને દૂર કરવા માટે પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, સરકારે ઉજ્જૈનમાં વિશ્વની પ્રથમ વિક્રમાદિત્ય વૈદિક ઘડિયાળને પુનઃસ્થાપિત કરી છે અને જ્યારે ભારત વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવાનાં માર્ગે અગ્રેસર છે, ત્યારે તે ‘કાલ ચક્ર‘ની સાક્ષી બનશે.

પીવાનું પાણી, સિંચાઈ, વીજળી, માર્ગો, રમતગમત સંકુલો અને કોમ્યુનિટી હોલ સાથે સંબંધિત આજનાં કાર્યક્રમ સાથે સંબંધિત રૂ. 17,000 કરોડનાં મૂલ્યનાં વિકાસ કાર્યોની નોંધ લઈને પ્રધાનમંત્રીએ મધ્યપ્રદેશનાં 30 સ્ટેશનો પર આધુનિકીકરણનાં કાર્યની શરૂઆત વિશે પણ માહિતી આપી હતી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “ડબલ એન્જિન ધરાવતી સરકાર બમણી ગતિએ વિકાસલક્ષી કામગીરી હાથ ધરી રહી છે.”

પ્રધાનમંત્રીએ મોદીની ગેરન્ટીમાં રાષ્ટ્રના વિશ્વાસ બદલ આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. વિકાસ માટે સરકારની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ સરકારના ત્રીજા કાર્યકાળમાં ભારતને ત્રીજું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર બનાવવાનો પોતાનો સંકલ્પ રજૂ કર્યો હતો.

પ્રધાનમંત્રીએ ડબલ એન્જિન ધરાવતી સરકારનાં કૃષિ, ઉદ્યોગ અને પ્રવાસન પર ભાર મૂકવાની બાબત પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો તથા મા નર્મદા નદી પર ત્રણ મુખ્ય જળ પરિયોજનાઓનો શિલાન્યાસ કરવાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે તે માત્ર આદિજાતિ પ્રદેશોમાં સિંચાઇના પ્રશ્નોનું નિરાકરણ લાવશે નહીં, પરંતુ પીવાના પાણીના પુરવઠાના મુદ્દાને પણ હલ કરશે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “અમે મધ્યપ્રદેશમાં સિંચાઈ ક્ષેત્રમાં નવી ક્રાંતિનાં સાક્ષી બની રહ્યાં છીએ.” પ્રધાનમંત્રીએ ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે, કેન–બેતવા નદીને જોડતી પરિયોજના બુંદેલખંડ વિસ્તારમાં લાખો પરિવારોનાં જીવનમાં પરિવર્તન લાવશે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, ખેડૂતોની સૌથી મોટી સેવા એ છે કે તેઓ તેમના ખેતરોમાં પાણી લઈ જાય છે. અત્યારે સિંચાઈ ક્ષેત્રમાં વર્ષ 2014 અગાઉનાં 10 વર્ષનાં સમયગાળા સાથે સરખામણી કરતાં પ્રધાનમંત્રીએ જાણકારી આપી હતી કે, દેશમાં સૂક્ષ્મ સિંચાઈની પ્રક્રિયા 40 લાખ હેક્ટરમાં વિસ્તારવામાં આવી છે, જે અત્યારે 90 લાખ હેક્ટરમાં છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, “આ વર્તમાન સરકારની પ્રાથમિકતાઓ અને તેની પ્રગતિનું પ્રમાણ દર્શાવે છે.”

નાના ખેડૂતોની અન્ય એક ગંભીર સમસ્યા એટલે કે સંગ્રહની અછત અંગે વાત કરતા પ્રધાનમંત્રીએ તાજેતરમાં શરૂ થયેલા ‘વિશ્વના સૌથી મોટો સ્ટોરેજ પ્રોજેક્ટ‘ વિશે વાત કરી હતી. આગામી દિવસોમાં હજારો મોટા ગોડાઉનોનું નિર્માણ થશે અને દેશમાં 700 લાખ મેટ્રિક ટનની નવી સ્ટોરેજ ક્ષમતા હશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે, “સરકાર આના પર રૂ. 1.25 કરોડનું રોકાણ કરશે.”

પ્રધાનમંત્રીએ સહકારી મંડળીઓ મારફતે ગામડાઓને અમીર બનાવવાની સરકારની કટિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો. તેમણે દૂધ અને શેરડીના વિસ્તારોથી માંડીને અનાજ, ફળફળાદિ અને શાકભાજી તથા મત્સ્યપાલન જેવા ક્ષેત્રો સુધી કેવી રીતે સહકારી લાભો વિસ્તરી રહ્યા છે તે સમજાવ્યું હતું. ગ્રામીણ આવક વધારવાના હેતુથી લાખો ગામોમાં સહકારી સંસ્થાઓ બનાવવામાં આવી રહી છે.

પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, પ્રધાનમંત્રી સ્વમિત્વ યોજના મારફતે ગ્રામીણ સંપત્તિનાં વિવાદોનું સમાધાન કાયમી ધોરણે મળી રહ્યું છે. તેમણે યોજનાનાં સારાં અમલીકરણ માટે મધ્યપ્રદેશની પ્રશંસા કરી હતી, કારણ કે અત્યાર સુધીમાં 100 ટકા ગામડાંઓનો ડ્રોન દ્વારા સર્વે કરવામાં આવ્યો છે અને અત્યાર સુધીમાં 20 લાખથી વધારે સ્વામિત્વ કાર્ડ ઇશ્યૂ કરવામાં આવ્યાં છે, એમ તેમણે માહિતી આપી હતી.

મધ્યપ્રદેશના 55 જિલ્લાઓમાં સાયબર તહેસિલ પ્રોજેક્ટ શરૂ કરવાના સંદર્ભમાં પ્રધાનમંત્રીએ માહિતી આપી હતી કે, તે નામ ટ્રાન્સફર કરવા અને રજિસ્ટ્રી સાથે સંબંધિત સમસ્યાઓનું ડિજિટલ સમાધાન પ્રદાન કરશે, જેથી લોકો માટે સમય અને ખર્ચની બચત થશે.

મધ્યપ્રદેશને ઉદ્યોગોમાં અગ્રણી રાજ્યોમાંનું એક બનાવવાની યુવાનોની ઇચ્છા સાથે સંમત થતાં પ્રધાનમંત્રીએ રાજ્યમાં પ્રથમ વખત મતદાન કરનારને પુષ્ટિ આપી હતી કે, વર્તમાન સરકાર નવી તકો ઊભી કરવામાં કોઈ કસર છોડતી નથી. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, “યુવાનોનાં સ્વપ્નો એ મોદીનો સંકલ્પ છે.” તેમણે નોંધ્યું હતું કે, મધ્યપ્રદેશ અખંડ ભારત અને મેક ઇન ઇન્ડિયામાં મહત્ત્વપૂર્ણ આધારસ્તંભ બનશે. તેમણે સીતાપુર, મુરેનામાં મેગા ચર્મ અને ફૂટવેર ક્લસ્ટર, ઇન્દોરનાં રેડીમેડ ગારમેન્ટ ઉદ્યોગ માટે ટેક્સટાઇલ પાર્ક, મંદસૌરમાં ઔદ્યોગિક પાર્કનું વિસ્તરણ અને ધાર ઔદ્યોગિક પાર્કનાં વિકાસનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. ભારતમાં રમકડાંના ઉત્પાદનને વેગ આપવા માટે સરકારનાં પ્રયાસો પર પ્રકાશ પાડતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, આ વિસ્તારમાં આજની વિકાસ યોજનાઓને કારણે બુધનીમાં રમકડાંની બનાવટ ધરાવતાં સમુદાય માટે અનેક તકો ઊભી થશે.

સમાજનાં ઉપેક્ષિત વર્ગોની સારસંભાળ લેવાની પોતાની કટિબદ્ધતાને અનુરૂપ પ્રધાનમંત્રીએ પરંપરાગત કારીગરોને પ્રસિદ્ધિ પ્રદાન કરવા વિશે જાણકારી આપી હતી. તેમણે દરેક ઉપલબ્ધ પ્લેટફોર્મ પરથી આ કલાકારોને નિયમિત પ્રોત્સાહન આપવાનો અને કેવી રીતે વિદેશી મહાનુભાવોને તેમની ભેટમાં હંમેશા કુટિર ઉદ્યોગના ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે તેનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ‘વોકલ સે લોકલ‘ ની તેમની બઢતી પણ સ્થાનિક કારીગરોના ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન આપે છે.

છેલ્લાં 10 વર્ષમાં ભારતની વધતી પ્રોફાઇલ પર ટિપ્પણી કરીને પ્રધાનમંત્રીએ રોકાણ અને પ્રવાસનનાં પ્રત્યક્ષ લાભ પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે મધ્યપ્રદેશમાં તાજેતરમાં પ્રવાસન ક્ષેત્રે થયેલી હરણફાળની નોંધ લીધી હતી અને ઓમકારેશ્વર અને મામલેશ્વરની મુલાકાત લેનારા શ્રદ્ધાળુઓની વધતી જતી સંખ્યાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે ૨૦૨૮માં આદિ ગુરુ શંકરાચાર્ય અને ઉજ્જૈન સિંહસ્થની યાદમાં ઓમકારેશ્વરમાં આગામી એકાત્મ ધામ એ પર્યટન વૃદ્ધિનો ઉત્પ્રેરક છે. તેમણે કહ્યું, “ઈન્દોરના ઇચ્છાપુરથી ઓમકારેશ્વર સુધી 4 લેનનો રસ્તો બનવાથી શ્રદ્ધાળુઓને વધુ સુવિધા મળશે. આજે જે રેલવે પરિયોજનાઓનું ઉદઘાટન કરવામાં આવ્યું છે, તેનાથી મધ્ય પ્રદેશની કનેક્ટિવિટી વધુ મજબૂત થશે. જ્યારે કનેક્ટિવિટી સુધરે છે, પછી તે કૃષિ હોય, પર્યટન હોય કે ઉદ્યોગ હોય, આ ત્રણેયને લાભ થાય છે.”

પ્રધાનમંત્રીએ છેલ્લાં 10 વર્ષમાં મહિલાઓનાં વિકાસને અવરોધતા તમામ મુદ્દાઓનું સમાધાન કરવાનાં સરકારનાં પ્રયાસો તરફ ધ્યાન દોર્યું હતું અને ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે, આગામી પાંચ વર્ષમાં આપણી બહેનો અને પુત્રીઓનું અભૂતપૂર્વ સશક્તિકરણ જોવા મળશે. તેમણે દરેક ગામમાં લખપતિ દીદીઓ અને નવી કૃષિ ક્રાંતિ લાવવા માટે ડ્રોન દીદીઓનું નિર્માણ કરવા પર ભાર મૂક્યો હતો. તેમણે આગામી 5 વર્ષમાં મહિલાઓની આર્થિક સ્થિતિમાં સુધારો કરવાની વાત પણ કરી હતી અને એક અહેવાલને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા 10 વર્ષમાં ગામડાઓના પરિવારોની આવકમાં તેમના કલ્યાણ માટે કરવામાં આવેલા કાર્યોને કારણે વધારો થયો છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, “અહેવાલ મુજબ, શહેરો કરતાં ગામડાઓમાં આવક ઝડપથી વધી રહી છે.” સંબોધનના સમાપનમાં પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લાં 10 વર્ષમાં 25 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યાં છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે, મધ્યપ્રદેશ એ જ રીતે નવી ઊંચાઈઓ સર કરવાનું ચાલુ રાખશે.

પાશ્વ ભાગ

પ્રધાનમંત્રીએ મધ્યપ્રદેશમાં રૂ. 5500 કરોડથી વધારેની કિંમતની સિંચાઈ યોજનાઓનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. આ યોજનાઓમાં ઉપલી નર્મદા યોજના, રાઘવપુર બહુહેતુક પરિયોજના અને બસણીયા બહુહેતુક પરિયોજના સામેલ છે. આ યોજનાઓથી ડિંડોરી, અનુપપુર અને મંડલા જિલ્લાઓમાં 75,000 હેક્ટર ખેતીની જમીનને સિંચાઈ મળશે તથા આ વિસ્તારમાં વીજ પુરવઠો અને પીવાના પાણીની સુવિધામાં વધારો થશે. પ્રધાનમંત્રીએ રાજ્યમાં 800 કરોડથી વધારે મૂલ્યની બે સૂક્ષ્મ–સિંચાઈ પરિયોજનાઓનું લોકાર્પણ પણ કર્યું હતું. જેમાં પારસડોહ માઇક્રો ઇરિગેશન પ્રોજેક્ટ અને ઔલિયા માઇક્રો ઇરિગેશન પ્રોજેક્ટ સામેલ છે. આ સૂક્ષ્મ–સિંચાઈ યોજનાઓ બેતુલ અને ખંડવા જિલ્લાઓની 26,000 હેક્ટરથી વધુ જમીનની જરૂરિયાતો પૂર્ણ કરશે.

પ્રધાનમંત્રીએ રૂ. 2200 કરોડથી વધારેનાં ખર્ચે નિર્મિત ત્રણ રેલવે પ્રોજેક્ટનું લોકાર્પણ કર્યું હતું. તેમાં વિરાંગના લક્ષ્મીબાઈ ઝાંસી – જખલૌન અને ધૌરા – અગાસોદ રુટમાં ત્રીજી લાઇન માટેનાં વિવિધ પ્રોજેક્ટ સામેલ છે. ન્યૂ સુમાઓલી–જોરા અલાપુર રેલવે લાઇન પર ગેજ કન્વર્ઝન પ્રોજેક્ટ; અને પોવારખેડા–જુઝારપુર રેલવે લાઇન ફ્લાયઓવર માટેનો પ્રોજેક્ટ. આ વિવિધ પ્રોજેક્ટ રેલવે કનેક્ટિવિટીમાં સુધારો કરશે અને આ વિસ્તારનાં સામાજિક–આર્થિક વિકાસમાં પ્રદાન કરશે.

રાજ્યમાં ઔદ્યોગિક વિકાસને વેગ આપવા માટે પ્રધાનમંત્રીએ સમગ્ર મધ્યપ્રદેશમાં આશરે રૂ. 1000 કરોડનાં મૂલ્યની વિવિધ ઔદ્યોગિક પરિયોજનાઓનો શિલાન્યાસ પણ કર્યો હતો. આ પ્રોજેક્ટ્સમાં મુરેના જિલ્લામાં સીતાપુરમાં મેગા ચર્મ, ફૂટવેર અને સહાયક સામગ્રી ક્લસ્ટર સામેલ છે. ઇન્દોરમાં ગારમેન્ટ ઉદ્યોગ માટે પ્લગ એન્ડ પ્લે પાર્ક; ઔદ્યોગિક ઉદ્યાન મંદસૌર (જગ્ગખેડી તબક્કો-2); અને ધાર જિલ્લામાં ઔદ્યોગિક ઉદ્યાન પીથમપુરનું અપગ્રેડેશન કરશે.

પ્રધાનમંત્રીએ જયંત ઓસીપી સીએચપી સાઇલો, એનસીએલ સિંગરૌલી સહિત 1000 કરોડથી વધારે મૂલ્યની કોલસા ક્ષેત્રની પરિયોજનાઓ દેશને સમર્પિત કરી હતી. અને દુધીચુઆ ઓસીપી સીએચપી–સાઇલોનો સમાવેશ થાય છે.

મધ્યપ્રદેશમાં વીજ ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવતાં પ્રધાનમંત્રીએ પન્ના, રાયસેન, છિંદવાડા અને નર્મદાપુરમ જિલ્લાઓમાં સ્થિત છ સબસ્ટેશનો માટે શિલારોપણ કર્યું હતું. આ સબસ્ટેશનોથી રાજ્યના અગિયાર જિલ્લાઓ ભોપાલ, પન્ના, રાયસેન, છિંદવાડા, નર્મદાપુરમ, વિદિશા, સાગર, દમોહ, છતરપુર, હરદા અને સિહોરમાં પ્રદેશના લોકોને લાભ થશે. સબસ્ટેશનોથી મંડીદીપ ઔદ્યોગિક વિસ્તારના ઉદ્યોગોને પણ ફાયદો થશે.

પ્રધાનમંત્રીએ અમૃત 2.0 અંતર્ગત આશરે 880 કરોડ રૂપિયાની વિવિધ યોજનાઓ અને રાજ્યભરના કેટલાક જિલ્લાઓમાં પાણી પુરવઠા વ્યવસ્થાને વધારવા અને મજબૂત કરવા માટેની અન્ય યોજનાઓનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. પ્રધાનમંત્રીએ ખરગોનમાં પાણીનો પુરવઠો વધારવા માટેની યોજના રાષ્ટ્રને પણ સમર્પિત કરી હતી.

સરકારી સેવાઓની ડિલિવરીમાં સુધારો કરવાની દિશામાં એક પગલું ભરીને, મધ્યપ્રદેશમાં સાયબર તહેસિલ પ્રોજેક્ટ પેપરલેસ, ફેસલેસ, એન્ડ–ટુ–એન્ડ ઓનલાઇન નિકાલને સંપૂર્ણ ખસરાની વેચાણ–ખરીદીના પરિવર્તનના અંત સુધી ઓનલાઇન નિકાલની ખાતરી આપશે અને આવકના રેકોર્ડમાં રેકોર્ડ સુધારો કરશે. રાજ્યના તમામ 55 જિલ્લાઓમાં અમલમાં મુકાયેલા આ પ્રોજેક્ટમાં સમગ્ર એમ.પી. તે અરજદારને અંતિમ આદેશની પ્રમાણિત નકલની જાણ કરવા માટે ઇમેઇલ / વોટ્સએપનો ઉપયોગ પણ કરે છે.

પ્રધાનમંત્રીએ અન્ય પરિયોજનાઓની સાથે સાથે મધ્ય પ્રદેશમાં કેટલીક મહત્વપૂર્ણ રોડ પરિયોજનાઓનો શિલાન્યાસ પણ કર્યો હતો. આ યોજનાઓનો શુભારંભ મધ્યપ્રદેશમાં માળખાગત સુવિધા, સામાજિક–આર્થિક વિકાસ અને જીવનની સરળતાને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રધાનમંત્રીના વિઝનને રેખાંકિત કરે છે.

मध्य प्रदेश की डबल इंजन सरकार जन-जन के कल्याण के लिए प्रतिबद्ध है। ‘विकसित भारत, विकसित मध्य प्रदेश’ कार्यक्रम को संबोधित कर रहा हूं।https://t.co/TbD7wntwAG

— Narendra Modi (@narendramodi) February 29, 2024

भारत तभी विकसित होगा, जब राज्य विकसित होंगे: PM @narendramodi pic.twitter.com/aATqnCojP6

— PMO India (@PMOIndia) February 29, 2024

हमारी सरकार गांव को आत्मनिर्भर बनाने पर बहुत बल दे रही है।

इसके लिए सहकारिता का विस्तार किया जा रहा है: PM @narendramodi pic.twitter.com/xjEHj0Tbgx

— PMO India (@PMOIndia) February 29, 2024

हमने देश में खिलौना बनाने वाले अपने पारंपरिक साथियों को, विश्वकर्मा परिवारों को मदद दी।

आज विदेशों से खिलौनों का आयात बहुत कम हो गया है: PM @narendramodi pic.twitter.com/l7looIOr9b

— PMO India (@PMOIndia) February 29, 2024

बीते 10 वर्षों में पूरे विश्व में भारत की साख बहुत अधिक बढ़ी है: PM @narendramodi pic.twitter.com/gahEiwAWyE

— PMO India (@PMOIndia) February 29, 2024

YP/AP/GP/JT

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964@gmail.com