પીએમઇન્ડિયા

મહાનુભાવો,

મહિલાઓ અને સજ્જનો

નમસ્કાર!

વનક્કમ!

ઈતિહાસ અને સંસ્કૃતિથી સમૃદ્ધ શહેર ચેન્નઈમાં હું આપ સૌનું સ્વાગત કરું છું. હું આશા રાખું છું કે તમને મમલ્લપુરમની યુનેસ્કોની વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટનું અન્વેષણ કરવા માટે થોડો સમય મળશે. તેની પ્રેરણાદાયી પથ્થરની કોતરણી અને મહાન સુંદરતા સાથે, તે “મુલાકાત લેવી જ જોઇએ એવું સ્થળ છે.

મિત્રો,

બે હજાર વર્ષ પહેલાં લખાયેલું થિરુકુરલમાંથી અવતરણ ટાંકીને હું શરૂઆત કરું છું. મહાન સંત થિરુવલ્લુવર કહે છે: “नेडुंकडलुम तन्नीर मै कुंडृम तडिन्तेडिली तान नल्गा तागि विडिन“. તેનો અર્થ એ છે કે, “મહાસાગરો પણ સંકોચાઈ જશે, જો વાદળ જેણે તેના પાણીને ઉપર ખેંચ્યું છે, તે તેને વરસાદના રૂપમાં પાછું નહીં આપે“. ભારતમાં પ્રકૃતિ અને તેની રીતભાત એ શિક્ષણના નિયમિત સ્ત્રોતો રહ્યા છે. આ અનેક શાસ્ત્રો તેમજ મૌખિક પરંપરાઓમાં જોવા મળે છે. આપણે શીખ્યા છીએ,पिबन्ति नद्य: स्वयमेव नाम्भ:, स्वयं न खादन्ति फलानि वृक्षा:। नादन्ति सस्यं खलु वारिवाहा:, परोपकाराय सतां विभूतय:।।

એટલે કે, “ન તો નદીઓ પોતાનું પાણી પીવે છે અને ન તો વૃક્ષો તેમના પોતાના ફળ ખાય છે. વાદળો પણ તેમના પાણી દ્વારા ઉત્પાદિત અનાજનો વપરાશ કરતા નથી. કુદરત આપણને પૂરી પાડે છે. આપણે પ્રકૃતિની પણ જોગવાઈ કરવી જોઈએ. ધરતી માતાનું રક્ષણ કરવું અને તેની સંભાળ રાખવી એ આપણી મૂળભૂત જવાબદારી છે. આજે, તેણે “ક્લાઇમેટ એક્શન” નો આકાર લીધો છે કારણ કે આ ફરજને ઘણા લાંબા સમય સુધી ઘણા લોકો દ્વારા અવગણવામાં આવી હતી. ભારતના પરંપરાગત જ્ઞાનના આધારે, હું ભારપૂર્વક કહીશ કે આબોહવા ક્રિયાએ “અંત્યોદય” ને અનુસરવું આવશ્યક છે. એટલે કે, આપણે સમાજમાં છેવાડાના માનવીના ઉદય અને વિકાસની ખાતરી કરવી જોઈએ. ગ્લોબલ સાઉથના દેશો ખાસ કરીને આબોહવા પરિવર્તન અને પર્યાવરણીય મુદ્દાઓથી પ્રભાવિત છે. આપણે “સંયુક્ત રાષ્ટ્ર આબોહવા સંમેલન” અને “પેરિસ સમજૂતી” હેઠળની પ્રતિબદ્ધતાઓ પર વિસ્તૃત પગલાં લેવાની જરૂર છે. ગ્લોબલ સાઉથને આબોહવાને અનુકૂળ રીતે તેની વિકાસલક્ષી આકાંક્ષાઓ પૂર્ણ કરવામાં મદદ કરવા માટે આ મહત્ત્વપૂર્ણ બની રહેશે.

મિત્રો,

મને એ કહેતા ગર્વ થાય છે કે ભારતે તેના મહત્વાકાંક્ષી “રાષ્ટ્રીય સ્તરે નિર્ધારિત યોગદાન” મારફતે માર્ગનું નેતૃત્વ કર્યું છે. ભારતે વર્ષ 2030ના લક્ષ્યાંકથી નવ વર્ષ અગાઉ બિન–અશ્મિભૂત ઇંધણ સ્ત્રોતોમાંથી તેની સ્થાપિત ઇલેક્ટ્રિક ક્ષમતા હાંસલ કરી હતી. અને, અમે અમારા અપડેટ કરેલા લક્ષ્યો દ્વારા લક્ષ્યને વધુ ઊંચો સેટ કર્યો છે. અત્યારે ભારત સ્થાપિત પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જા ક્ષમતાની દ્રષ્ટિએ વિશ્વના ટોચના 5 દેશોમાં સ્થાન ધરાવે છે. અમે 2070 સુધીમાં “નેટ ઝીરો” હાંસલ કરવાનો લક્ષ્યાંક પણ નિર્ધારિત કર્યો છે. અમે આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધન, સીડીઆરઆઈ અને “ઉદ્યોગ પરિવર્તન માટે નેતૃત્વ જૂથ” સહિત જોડાણ મારફતે અમારા ભાગીદારો સાથે જોડાણ કરવાનું જાળવી રાખ્યું છે.

મિત્રો,

ભારત એક વિશાળ વિવિધતા ધરાવતો દેશ છે. જૈવવિવિધતાના સંરક્ષણ, સુરક્ષા, પુનઃસ્થાપન અને સંવર્ધન પર પગલાં લેવામાં આપણે સતત મોખરે રહ્યા છીએ. મને ખુશી છે કે “ગાંધીનગર અમલીકરણ રોડમેપ એન્ડ પ્લેટફોર્મ“ના માધ્યમથી તમે જંગલોમાં લાગેલી આગ અને ખાણકામથી પ્રભાવિત પ્રાથમિકતા ધરાવતા લેન્ડસ્કેપમાં જીર્ણોદ્ધારને માન્યતા આપી રહ્યા છો. ભારતે તાજેતરમાં જ આપણી પૃથ્વીની સાત મોટી બિલાડીઓના સંરક્ષણ માટે “આંતરરાષ્ટ્રીય બિગ કેટ એલાયન્સ” શરૂ કર્યું છે. તે સંરક્ષણની અગ્રણી પહેલ પ્રોજેક્ટ ટાઇગર પાસેથી અમારા શિક્ષણ પર આધારિત છે. પ્રોજેક્ટ ટાઈગરના પરિણામે આજે વિશ્વમાં 70 ટકા વાઘ ભારતમાં જોવા મળે છે. અમે પ્રોજેક્ટ લાયન અને પ્રોજેક્ટ ડોલ્ફિન પર પણ કામ કરી રહ્યા છીએ.

મિત્રો,

ભારતની પહેલો જનભાગીદારીથી પ્રેરિત છે. “મિશન અમૃત સરોવર” જળ સંચયની એક અનોખી પહેલ છે. આ મિશન અંતર્ગત માત્ર એક જ વર્ષમાં 63 હજારથી વધુ જળસ્ત્રોતોનો વિકાસ કરવામાં આવ્યો છે. આ મિશન સંપૂર્ણપણે સમુદાયની ભાગીદારી દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવે છે, અને તકનીકી દ્વારા સહાય કરવામાં આવે છે. અમારા “કેચ ધ રેઇન” અભિયાને પણ ઉત્તમ પરિણામો દર્શાવ્યા છે. જળ સંચય માટે આ અભિયાન દ્વારા 200,000 થી વધુ જળ સંચયના માળખાનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે. આ ઉપરાંત લગભગ બસો પચાસ હજાર રિ–યુઝ અને રિચાર્જ સ્ટ્રક્ચર્સ પણ બનાવવામાં આવ્યા છે. આ બધું લોકોની ભાગીદારી દ્વારા પ્રાપ્ત થયું હતું અને સ્થાનિક જમીન અને પાણીની સ્થિતિ પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કર્યું હતું. અમે ગંગા નદીને સ્વચ્છ કરવા માટે “નમામિ ગંગે મિશન“માં સમુદાયની ભાગીદારીનો પણ અસરકારક રીતે ઉપયોગ કર્યો છે. આનાથી નદીના ઘણા ભાગોમાં ગંગાટિક ડોલ્ફિનના પુન: દેખાવામાં મોટી સિદ્ધિ મળી છે. વેટલેન્ડ સંરક્ષણમાં અમારા પ્રયત્નોને પણ ફળ મળ્યું છે. 75 વેટલેન્ડ્સને રામસર સાઇટ્સ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હોવાથી, ભારત એશિયામાં રામસર સાઇટ્સનું સૌથી મોટું નેટવર્ક ધરાવે છે.

મિત્રો,

અમારા મહાસાગરો સમગ્ર વિશ્વમાં ત્રણ અબજથી વધુ લોકોની આજીવિકાને ટેકો આપે છે. તેઓ ખાસ કરીને “નાના ટાપુ રાજ્યો” માટે નિર્ણાયક આર્થિક સંસાધન છે, જેમને હું “મોટા સમુદ્રી દેશો” તરીકે ઓળખાવવાનું પસંદ કરું છું. તેઓ વ્યાપક જૈવવિવિધતાનું ઘર પણ છે. તેથી, દરિયાઇ સંસાધનોના જવાબદાર ઉપયોગ અને સંચાલન મહત્વપૂર્ણ છે. હું સ્થાયી અને સ્થિતિસ્થાપક બ્લૂ અને સમુદ્ર આધારિત અર્થતંત્ર માટે “જી20 ઉચ્ચ સ્તરીય સિદ્ધાંતો” અપનાવવા આતુર છું. આ સંદર્ભમાં, હું જી20ને પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણનો અંત લાવવા માટે અસરકારક આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાકીય રીતે બંધનકર્તા સાધન માટે રચનાત્મક રીતે કામ કરવા પણ અપીલ કરું છું.

મિત્રો,

ગયા વર્ષે, સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મહાસચિવ સાથે, મેં પર્યાવરણ માટે મિશન લિએફઇ – જીવનશૈલી શરૂ કરી હતી. મિશન લિફે, વૈશ્વિક જન આંદોલન તરીકે, પર્યાવરણની સુરક્ષા અને જાળવણી માટે વ્યક્તિગત અને સામૂહિક કાર્યવાહીને આગળ ધપાવશે. ભારતમાં, કોઈ પણ વ્યક્તિ, કંપની અથવા સ્થાનિક સંસ્થા દ્વારા પર્યાવરણને અનુકૂળ ક્રિયાઓ પર કોઈનું ધ્યાન જશે નહીં. તે હવે તાજેતરમાં જાહેર કરાયેલા “ગ્રીન ક્રેડિટ પ્રોગ્રામ” હેઠળ તેમને ગ્રીન ક્રેડિટ મેળવી શકે છે. આનો અર્થ એ થશે કે વૃક્ષારોપણ, જળ સંરક્ષણ અને ટકાઉ કૃષિ જેવી પ્રવૃત્તિઓ હવે વ્યક્તિઓ, સ્થાનિક સંસ્થાઓ અને અન્ય લોકો માટે આવક પેદા કરી શકે છે.

મિત્રો,

જેમ કે હું સમાપન કરું છું, હું ફરીથી કહું છું કે આપણે પ્રકૃતિ માતા પ્રત્યેની આપણી ફરજો ભૂલવી જોઈએ નહીં. માતા પ્રકૃતિ ખંડિત અભિગમની તરફેણ કરતી નથી. તે “વસુધૈવ કુટુંબકમ” – વન અર્થ, વન ફેમિલી, વન ફ્યુચર પસંદ કરે છે. હું આપ સૌને ફળદાયક અને સફળ બેઠકની શુભેચ્છા પાઠવું છું. આભાર.

નમસ્કાર!

CB /GP/NP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964@gmail.com