প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ পৌৰহিত্যত কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে আজি পাঞ্জাৱৰ ৰবি নদীৰ ওপৰত শ্বাহপুৰকান্দি বান্ধ নিৰ্মাণৰ বাবে অনুমোদন প্ৰদান কৰিছে৷ ইয়াৰ বাবে ২০১৮–১৯ বৰ্ষৰ পৰা ২০২২–২৩ পৰ্যন্ত পাঁচ বছৰৰ বাবে ৪৮৫.৩৮ কোটি টকাৰ কেন্দ্ৰীয় সাহায্য (জলসিঞ্চন অংশৰ বাবে)প্ৰদান কৰা হ’ব৷
এই প্ৰকল্পৰ ৰূপায়ণৰ দ্বাৰা ৰবি নদীৰ পানী হ্ৰাস কৰাত সহায়ক হ’ব যিহেতু বৰ্তমানে ইয়াৰ অধিকাংশ পানীয়েই মধুপুৰ হেডৱৰ্ক জুৰিৰে পাকিস্তানলৈ বৈ গৈ আছে৷
বিৱৰণঃ
প্ৰভাৱঃ
ব্যয়ঃ
শ্বাহপুৰকান্দি বান্ধ প্ৰকল্পৰ বাবে ১৯৭৩.৫৩ কোটি টকা ধাৰ্য কৰা হৈছে (জলসিঞ্চন অংশঃ ৫৬৪.৬৩ কোটি, শক্তি অংশঃ ১৪০৮.৯০ কোটি)৷ ইয়াৰে ভিতৰত ৪৮৫.৩৮ কোটি টকা কেন্দ্ৰীয় সাহায্য হিচাপে প্ৰদান কৰা হ’ব৷
হিতাধিকাৰীসকলঃ
পাঞ্জাৱৰ ৫০০০ হেক্টৰ আৰু জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ ৩২১৭২ হেক্টৰ ভূমিত জলসিঞ্চনৰ সুবিধা প্ৰদান কৰা হ’ব৷ এই প্ৰকল্পটোৰ দ্বাৰা অদক্ষ কৰ্মীৰ ৬.২ লাখ, অৰ্ধ–দক্ষ কৰ্মীৰ ৬.২ লাখ আৰু দক্ষ কৰ্মীৰ ১.৬৭ লাখ নিয়োজনৰ সৃষ্টি হ’ব৷
পৃষ্ঠভূমিঃ
সিন্ধু নদীৰ পানী ভাগ–বতৰাৰ বাবে ভাৰত আৰু পাকিস্তানৰ মাজত ১৯৬০ চনত সিন্ধু জল চুক্তি সম্পাদন কৰা হৈছিল৷ সেই চুক্তি অনুসৰি ভাৰতে পূৰ্বীয় নদী ৰবি, বীছ আৰু চটলুজৰ পানী ব্যৱহাৰ কৰাৰ সম্পূৰ্ণ অধিকাৰ পাইছিল৷ এই প্ৰকল্পৰ ৰূপায়ণৰ দ্বাৰা ৰবি নদীৰ পানী হ্ৰাস কৰাত সহায়ক হ’ব যিহেতু বৰ্তমানে ইয়াৰ অধিকাংশ পানীয়েই মধুপুৰ হেডৱৰ্ক জুৰিৰে পাকিস্তানলৈ বৈ গৈ আছে৷
১৯৭৯ চনত পাঞ্জাৱ আৰু জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ মাজত এখন দ্বিপাক্ষিক চুক্তি সম্পন্ন হৈছিল৷ সেই চুক্তি অনুসৰি ৰঞ্জিৎ সাগৰ বান্ধ (থেইন বান্ধ) আৰু শ্বাহপুৰকান্দি বান্ধৰ নিৰ্মাণ পাঞ্জাৱ চৰকাৰে কৰাটো সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছিল৷ ২০০০ চনত ৰঞ্জিৎ সাগৰ বান্ধৰ অনুমোদন প্ৰদান কৰা হৈছিল৷ শ্বাহপুৰকান্দি বান্ধ প্ৰকল্প ৰবি নদীৰ ওপৰত নিৰ্মাণৰ বাবে সিদ্ধান্ত লোৱা হৈছে৷
এই প্ৰকল্পটোৰ বাবে প্ৰাৰম্ভিক অৱস্থাত ২০০১ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত পৰিকল্পনা আয়োগে অনুমোদন প্ৰদান কৰিছিল আৰু ইয়াৰ জলসিঞ্চন অংশৰ পুঁজি আৱণ্টনৰ বাবে এই মন্ত্ৰালয়ৰ এচ্চিলাৰেটেড ইৰিগেচন বেনিফিটছ আঁচনি (এআইবিপি)ৰ আওতালৈ অনা হৈছিল৷
শ্বাহপুৰকান্দি বান্ধ ৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰকল্পৰ বাবে ২২৮৫.৮১ কোটি টকাৰ সংশোধনী ব্যয়ৰ বাবে এমঅ’ডব্লিউআৰ, আৰডিএণ্ডজিআৰৰ উপদেষ্টা সমিতিয়ে অনুমোদন প্ৰদান কৰিছিল৷ ২০০৯–১০ৰ পৰা ২০১০–১১ চনলৈ ২৬.০৪ কোটি টকাৰ কেন্দ্ৰীয় সাহায্য মুকলি কৰা হৈছিল৷ কিন্তু পাঞ্জাৱ চৰকাৰৰ জলসিঞ্চন অংশটোৰ বাবে পুঁজিৰ অভাৱ হোৱাত তথা জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ সৈতে আন্তঃৰাজ্যিক সমস্যাৰ সৃষ্টি হোৱাত এই কাম অসম্পূৰ্ণ হৈ ৰয়৷
ভাৰত চৰকাৰৰ তৰফৰ পৰা বিভিন্ন সন্মিলন দ্বিপাক্ষিক পৰ্যায়ত অনুষ্ঠিত কৰা হৈছিল৷ শেষত, ৮ ছেপ্টেম্বৰ ২০১৮ তাৰিখে নতুন দিল্লীত এমঅ’ডব্লিউআৰ, আৰডিএণ্ডজিআৰৰ তত্বাৱধানত পাঞ্জাৱ তথা জম্মু আৰু কাশ্মীৰৰ মাজত এখন চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়৷
****
AKT/SH/MANN