প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীৰ অধ্যক্ষতাত অনুষ্ঠিত কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটে ১৬,৩০০ কোটি টকা ব্যয়সাপেক্ষ ৰাষ্ট্ৰীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ অভিযান (এনচিএমএম) আৰম্ভ কৰিবলৈ অনুমোদন জনাইছে আৰু ৰাজহুৱা খণ্ডৰ প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ পৰা ১৮,০০০ কোটি টকাৰ বিনিয়োগ আশা কৰিছে।
আত্মানিৰ্ভৰ ভাৰত উদ্যোগৰ অংশ হিচাপে উচ্চ-প্ৰযুক্তি উদ্যোগ, পৰিষ্কাৰ শক্তি আৰু প্ৰতিৰক্ষাত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ অপৰিহাৰ্য ভূমিকাক স্বীকৃতি দি ভাৰত চৰকাৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ খণ্ডত উদ্ভৱ হোৱা প্ৰত্যাহ্বানৰ মোকাবিলা কৰিবলৈ যোৱা দুবছৰত কেইবাটাও পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে।
গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ খণ্ডত ভাৰতৰ আত্মনিৰ্ভৰশীলতাৰ বাবে এক কাৰ্যকৰী পৰিকাঠামো স্থাপন কৰাৰ প্ৰয়োজন আছে। এই দৃষ্টিভংগীৰ সৈতে সংগতি ৰাখি বিত্ত মন্ত্ৰীয়ে ২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ কেন্দ্ৰীয় বাজেটত ২০২৪ বৰ্ষৰ ২৩ জুলাইত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ অভিযান স্থাপনৰ কথা ঘোষণা কৰে।
কেন্দ্ৰীয় কেবিনেটৰ দ্বাৰা অনুমোদিত ৰাষ্ট্ৰীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ অভিযানে মূল্যশৃংখলৰ সকলো স্তৰ সামৰি ল’ব, যাৰ ভিতৰত আছে খনিজ অন্বেষণ, খনি, উপকাৰ, প্ৰক্ৰিয়াকৰণ আদি। এই অভিযানে দেশৰ ভিতৰত আৰু ইয়াৰ উপকূলীয় অঞ্চলত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ অন্বেষণ তীব্ৰতৰ কৰিব। ইয়াৰ লক্ষ্য হৈছে গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ খনন প্ৰকল্পৰ বাবে এটা দ্ৰুত গতিৰ নিয়ামক অনুমোদন প্ৰক্ৰিয়া সৃষ্টি কৰা। ইয়াৰ উপৰি, এই অভিযানে গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ অন্বেষণৰ বাবে বিত্তীয় প্ৰেৰণা আগবঢ়াব আৰু অত্যাধিক বোজা তথা অৱশেষৰ পৰা এই খনিজ পদাৰ্থবোৰ পুনৰুদ্ধাৰত সহায় কৰিব।
এই অভিযানৰ উদ্দেশ্য হৈছে ভাৰতীয় ৰাজহুৱা খণ্ডৰ প্ৰতিষ্ঠান আৰু ব্যক্তিগত খণ্ডৰ কোম্পানীসমূহক বিদেশত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ সম্পদ আহৰণ কৰিবলৈ আৰু সম্পদ সমৃদ্ধ দেশসমূহৰ সৈতে বাণিজ্য বৃদ্ধি কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা। ই দেশৰ ভিতৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ ভাণ্ডাৰৰ বিকাশৰ প্ৰস্তাৱো দিয়ে।
এই অভিযানত খনিজ প্ৰক্ৰিয়াকৰণ উদ্যান স্থাপন আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ পুনৰ্ব্যৱহাৰত সহায় কৰাৰ ব্যৱস্থা অন্তৰ্ভুক্ত আছে। ই গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ ওপৰত উৎকৰ্ষ কেন্দ্ৰ স্থাপনৰ প্ৰস্তাৱ দি খনিজ প্ৰযুক্তিৰ গৱেষণাত উদগনি দিব।
সম্পূৰ্ণ চৰকাৰী দৃষ্টিভংগী গ্ৰহণ কৰি এই অভিযানে ইয়াৰ উদ্দেশ্য প্ৰাপ্ত কৰাৰ বাবে প্ৰাসঙ্গিক মন্ত্ৰালয়, ৰাজহুৱা খণ্ডৰ প্ৰতিষ্ঠান, ব্যক্তিগত কোম্পানী আৰু গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ সৈতে ঘনিষ্ঠভাৱে কাম কৰিব।
গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ অন্বেষণ আৰু খনি বৃদ্ধি কৰাৰ বাবে খনি আৰু খনিজ (উন্নয়ন আৰু নিয়ন্ত্ৰণ) আইন, ১৯৫৭, ২০২৩ চনত সংশোধন কৰা হৈছে। ফলস্বৰূপে, খনি মন্ত্ৰালয়ে ২৪ টা খণ্ডৰ কৌশলগত খনিজ পদাৰ্থ নিলাম কৰিছে। লগতে, ভাৰতীয় ভূতাত্ত্বিক জৰীপে (জিএছআই) যোৱা তিনি বছৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ বাবে ৩৬৮ টা অন্বেষণ প্ৰকল্প হাতত লৈছে। লগতে, ২০২৫-২৬ বিত্তীয় বৰ্ষৰ বাবে, জিএছআইয়ে বিভিন্ন গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ বাবে ২২৭টা প্ৰকল্প গ্ৰহণ কৰিবলৈ গৈ আছে। উদ্ভাৱন বৃদ্ধিৰ বাবে, মন্ত্ৰালয়ে ২০২৩ চনত ষ্টাৰ্ট-আপ আৰু এমএছএমই (এছ এণ্ড টি প্ৰিজম)ত বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি-গৱেষণা আৰু উদ্ভাৱনৰ প্ৰচাৰ, গৱেষণা আৰু বাণিজ্যিকীকৰণৰ মাজৰ ব্যৱধান দূৰ কৰিবলৈ ষ্টাৰ্ট-আপ আৰু এমএছএমইৰ বাবে পুঁজি যোগান আৰম্ভ কৰে।তদুপৰি, খনি মন্ত্ৰালয়ৰ যৌথ উদ্যোগ কাবিলে লিথিয়ামৰ অন্বেষণ আৰু খননৰ বাবে আৰ্জেণ্টিনাৰ কাটামাৰ্কা প্ৰদেশত প্ৰায় ১৫৭০৩ হেক্টৰ এলেকা অধিগ্ৰহণ কৰিছে। ভাৰত চৰকাৰে ইতিমধ্যে ২০২৪-২৫ বৰ্ষৰ কেন্দ্ৰীয় বাজেটত বেছিভাগ গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ ওপৰত শুল্ক নাইকিয়া কৰিছে। ই দেশত গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ উপলব্ধতা বৃদ্ধি কৰিব আৰু উদ্যোগটোক ভাৰতত প্ৰক্ৰিয়াকৰণৰ সুবিধা স্থাপন কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিব। এই পদক্ষেপবোৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ যোগান সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ ওপৰত আলোকপাত কৰে।
******
MJPS/SKS/MK
A major step towards self-reliance in critical minerals!
— Narendra Modi (@narendramodi) January 29, 2025
The Union Cabinet’s decision on National Critical Mineral Mission will encourage India’s high-tech, clean energy, defence and other key industries.https://t.co/qYfP1Dhm6t