মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, নমস্কাৰ,
‘মন কী বাত’লৈ আপোনালোক সকলোকে পুনৰবাৰ আদৰণি জনাইছো৷ সাধাৰণতে ‘মন কী বাত’ প্ৰতি মাহৰ অন্তিম দেওবাৰে প্ৰচাৰিত হয়, কিন্তু এইবাৰ এসপ্তাহ পূৰ্বেই প্ৰচাৰ হৈছে৷ আপোনালোক সকলোৱে জানে যে অহা সপ্তাহত মই আমেৰিকাত থাকিম আৰু তাত বহুত ব্যস্ত কাৰ্যসূচী থাকিব আৰু সেইবাবে মই ভাবিলো, তালৈ যোৱাৰ পূৰ্বে আপোনালোকৰ সৈতে কথা পাতি লোৱাটোৱেই ভাল হ’ব, নহয়নে? জনতা-জনাৰ্দনৰ আশীৰ্বাদ, আপোনালোকৰ প্ৰেৰণাই মোৰ শক্তি বৃদ্ধি কৰিব৷
বন্ধুসকল, বহুতে কয় যে প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে মই এই ভাল কামটো কৰিলোঁ, সেই ডাঙৰ কামটো কৰিলোঁ। ‘মন কী বাত’ৰ বহু শ্ৰোতাই চিঠিত তেওঁক বহুত প্ৰশংসা কৰে। কোনোবাই কয় যে তেওঁ এই কাম কৰিলে, কোনোৱে কয় যে তেওঁ সেইটো কৰিলে, তেওঁ ভাল কৰিলে, এইটো আৰু ভাল কাম হ’ল, এইটো সুন্দৰ কাম কৰিলে৷ কিন্তু, যেতিয়া মই ভাৰতৰ সাধাৰণ মানুহৰ প্ৰচেষ্টা, তেওঁলোকৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰম, তেওঁলোকৰ ইচ্ছাশক্তি দেখো, মই নিজেই অভিভূত হৈ পৰো৷ যিমানেই ডাঙৰ লক্ষ্য নহওক, যিমানেই কঠিন প্ৰত্যাহ্বান নহওক, ভাৰতৰ জনসাধাৰণৰ সামূহিক শক্তি, সামূহিক শক্তিয়ে প্ৰতিটো প্ৰত্যাহ্বানৰ সমাধান কৰে। মাত্ৰ দুই-তিনি দিন আগতে আমি দেখিছিলো যে দেশৰ পশ্চিম দিশত কিমান ডাঙৰ ঘূৰ্ণীবতাহ আহিছিল। প্ৰচণ্ড বতাহ, প্ৰচণ্ড বৰষুণ। কচ্চত বিপৰ্যয় ঘূৰ্ণীবতাহৰ ফলত বহু ধ্বংসলীলা হৈছিল যদিও কচ্চৰ জনসাধাৰণে যি সাহস আৰু প্ৰস্তুতিৰে এনে বিপজ্জনক ঘূৰ্ণীবতাহৰ সন্মুখীন হ’ল সেয়াও সমানেই অভূতপূৰ্ব। দুদিন পিছত কচ্চৰ ৰাইজেও নতুন বছৰ অৰ্থাৎ আশাধী বীজ উদযাপন কৰিবলৈ ওলাইছে। কচ্চৰ বৰষুণ আৰম্ভ হোৱাৰ প্ৰতীক হিচাপে আশাধী বীজক বিবেচিত হোৱাটোও এক কাকতলীয়া কথা। ইমান বছৰে মই কচ্চলৈ অহা যোৱা কৰি আহিছো, কচ্চৰ জনসাধাৰণৰ সেৱা কৰাৰ সৌভাগ্যও পাইছো আৰু ইয়াৰ বাবে কচ্চৰ মানুহৰ আত্মা আৰু আত্মাক মই ভালদৰে জানো। দুটা দশকৰ পূৰ্বে সংঘটিত হোৱা ভয়াৱহ ভূমিকম্পৰ পিছত কেতিয়াও ঠন ধৰি নুঠিব বুলি কোৱা কচ্চ আজি একেখন জিলাই দেশৰ অন্যতম দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা জিলা। মোৰ বিশ্বাস বিপৰ্যয় ঘূৰ্ণীবতাহৰ ফলত যি ধ্বংসলীলা চলালে, কচ্চৰ জনসাধাৰণৰ ক্ষিপ্ৰতাৰে সেয়া পুনৰুদ্ধাৰ কৰিব৷
বন্ধুসকল, প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ ওপৰত কোনেও গুৰুত্ব নিদিয়ে, কিন্তু বছৰ বছৰ ধৰি ভাৰতে যি দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনাৰ শক্তি গঢ়ি তুলিছে, সেয়া আজি এক আদৰ্শ হৈ পৰিছে। প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াৰ এটা উত্তম উপায় হ’ল প্ৰকৃতি সংৰক্ষণ কৰা। আজিকালি বাৰিষাৰ সময়ত এই দিশত আমাৰ দায়িত্ব আৰু অধিক বৃদ্ধি পায়। সেইবাবেই আজি দেশে ‘বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণ কৰা’ৰ দৰে অভিযানৰ জৰিয়তে সামূহিক প্ৰচেষ্টা চলাইছে। যোৱা মাহত ‘মন কী বাত’ত আমি পানী সংৰক্ষণৰ সৈতে জড়িত ষ্টাৰ্ট-আপৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছিলোঁ। এইবাৰো মোক চিঠি লিখি কোৱা হৈছে এনে বহু মানুহৰ বিষয়ে যিসকলে প্ৰতিটো টোপাল পানী বচাবলৈ যৎপৰোনাস্তি চেষ্টা কৰি আছে। তেনে এজন বন্ধু হৈছে উত্তৰপ্ৰদেশৰ বান্দা জিলাৰ তুলসীৰাম যাদৱ। তুলসীৰাম যাদৱ জী লুক্ট্ৰা গাঁও পঞ্চায়তৰ মুৰব্বী। আপুনিও জানে যে বান্দা আৰু বুণ্ডেলখণ্ড অঞ্চলত পানীক লৈ অসুবিধাৰ সৃষ্টি হৈছে। এই প্ৰত্যাহ্বান অতিক্ৰম কৰিবলৈ তুলসীৰাম জীয়ে গাঁৱৰ ৰাইজক লগত লৈ অঞ্চলটোত ৪০ টাতকৈও অধিক পুখুৰী নিৰ্মাণ কৰিছে। তুলসীৰাম জীয়ে তেওঁৰ অভিযানৰ ভিত্তি কৰি লৈছে – পথাৰৰ পানী পথাৰত, গাঁৱৰ পানী গাঁৱত। আজি তেওঁৰ কষ্টৰ ফল তেওঁৰ গাঁৱৰ ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ স্তৰ উন্নত হৈছে। একেদৰে উত্তৰপ্ৰদেশৰ কেৰ হাপুৰ জিলাত মানুহে একেলগ হৈ এটা বিলুপ্ত নদী পুনৰুজ্জীৱিত কৰিছে। আগতে ইয়াত নিম নামৰ নদী এখন আছিল বহু দিনৰ আগতে। সময়ৰ লগে লগে সেইখন নোহোৱা হৈ গ’ল যদিও স্থানীয় স্মৃতি আৰু লোককথাত নদীখনক সদায় মনত ৰখা হৈছিল। অৱশেষত মানুহে নিজৰ এই প্ৰাকৃতিক ঐতিহ্যক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে। ৰাইজৰ সামূহিক প্ৰচেষ্টাৰ বাবে এতিয়া ‘নিম নদী’ পুনৰ সজীৱ হ’বলৈ আৰম্ভ কৰিছে। নদীখনৰ উৎপত্তিস্থল অমৃত সৰোৱৰ হিচাপেও উন্নয়ন সাধন কৰা হৈছে।
বন্ধুসকল, এই নদী, খাল, বিলবোৰ কেৱল পানীৰ উৎস নহয়, জীৱনৰ ৰং আৰু আৱেগো ইয়াৰ লগত জড়িত হৈ আছে। মাত্ৰ কেইদিনমান পূৰ্বে মহাৰাষ্ট্ৰতো দেখা গৈছিল একেধৰণৰ দৃশ্য। এই অঞ্চলটো বেছিভাগেই খৰাং পৰিস্থিতিৰ প্ৰৱণ। পাঁচ দশক অপেক্ষাৰ অন্তত এতিয়া ইয়াত নীলৱাণ্ডে বান্ধৰ খালৰ কাম সম্পূৰ্ণ হৈ উঠিছে। কিছুদিন আগতে পৰীক্ষাৰ সময়ত খালটোত পানী এৰি দিয়া হৈছিল। এই সময়ত তোলা ছবিবোৰ সঁচাকৈয়ে আৱেগিক আছিল। গাঁৱৰ ৰাইজে হোলী-দীপাৱলী উৎসৱৰ দৰে নাচি-বাগি আনন্দ কৰিছিল।
বন্ধুসকল, ব্যৱস্থাপনাৰ কথা আহিলে আজি মই ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজকো স্মৰণ কৰিম। ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজৰ বীৰত্বৰ লগতে তেওঁৰ শাসন ব্যৱস্থা আৰু পৰিচালনাৰ দক্ষতাৰ পৰা বহু কথা শিকিব পাৰি। বিশেষকৈ, জল ব্যৱস্থাপনা আৰু নৌসেনাৰ সন্দৰ্ভত ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজে কৰা কামবোৰে এতিয়াও ভাৰতীয় ইতিহাসৰ গৌৰৱ বৃদ্ধি কৰে। শ শ বছৰৰ পাছতো তেওঁ নিৰ্মাণ কৰা দুৰ্গবোৰ এতিয়াও সাগৰৰ মাজত গৌৰৱেৰে থিয় হৈ আছে। এই মাহৰ আৰম্ভণিতে ছত্রপতি শিৱাজী মহাৰাজৰ ৰাজ অভিষেকৰ ৩৫০ বছৰ সম্পূৰ্ণ হৈছে। এই অনুষ্ঠানটো এটা ডাঙৰ উৎসৱ হিচাপে পালন কৰা হৈছে। এই সময়ত মহাৰাষ্ট্ৰৰ ৰায়গড় গড়ত ইয়াৰ সৈতে জড়িত বৃহৎ অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰা হয়। মনত আছে, বহু বছৰৰ আগতে ২০১৪ চনত ৰায়গড়লৈ গৈ সেই পবিত্ৰ ভূমিক প্ৰণাম কৰাৰ সৌভাগ্য হৈছিল। এই সুযোগতে ছত্ৰপতি শিৱাজী মহাৰাজৰ পৰিচালনাৰ দক্ষতা জনা আৰু তেওঁৰ পৰা শিকিব পৰাটো আমাৰ সকলোৰে কৰ্তব্য। ইয়াৰ দ্বাৰা আমাৰ মনত আমাৰ ঐতিহ্যৰ প্ৰতি গৌৰৱৰ ভাৱো জগাই তুলিব আৰু ভৱিষ্যতৰ বাবে আমাৰ কৰ্তব্য পালন কৰিবলৈও অনুপ্ৰাণিত হ’ব।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, ৰামসেতু নিৰ্মাণত সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি অহা ৰামায়ণৰ কণমানি কাছটোৰ কথা নিশ্চয় শুনিছে। ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল যেতিয়া উদ্দেশ্য স্পষ্ট হয়, প্ৰচেষ্টাত সততা থাকে, তেতিয়া কোনো লক্ষ্য কঠিন হৈ নাথাকে। ভাৰততো আজি এই উদাৰ অভিপ্ৰায়েৰে এক বৃহৎ প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে। এইটোৱেই প্ৰত্যাহ্বান টি.বি. যাক যক্ষ্মা ৰোগ বুলিও কোৱা হয়। ভাৰতে সংকল্প লৈছে যে ২০২৫ চনৰ ভিতৰত এখন যক্ষ্মামুক্ত ভাৰত গঢ়াৰ৷ এয়া নিশ্চিতভাৱে ডাঙৰ লক্ষ্য। এটা সময় আছিল যেতিয়া যক্ষ্মা ৰোগৰ কথা শুনিলেই পৰিয়ালৰ মানুহ দূৰত অৱস্থান কৰিছিল৷ কিন্তু এতিয়া যক্ষ্মা ৰোগীজনক পৰিয়ালৰ সদস্য কৰি সহায় কৰা হৈছে। এই যক্ষ্মা ৰোগক শিপাৰ পৰাই নিঃশেষ কৰিবলৈ নিক্ষয় বন্ধুৱে অভিযান চলাইছে। দেশত বৃহৎ সংখ্যক বিভিন্ন সামাজিক সংগঠন নিক্ষয় মিত্ৰ হৈ পৰিছে। হাজাৰ হাজাৰ মানুহে নিজেই আগবাঢ়ি আহি যক্ষ্মা ৰোগীক দত্তক লৈছে। যক্ষ্মা ৰোগীক সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহিছে বহু শিশু। এই জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণ এই অভিযানৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ শক্তি। এই অংশগ্ৰহণৰ বাবে আজি দেশত ১০ লাখৰো অধিক যক্ষ্মা ৰোগী পঞ্জীয়ন হৈছে। ৰোগীক দত্তক লোৱা হৈছে আৰু এই দাতব্য কাম প্ৰায় ৮৫ হাজাৰ নিক্ষয় বন্ধুৱে কৰিছে। মই সুখী যে দেশৰ বহু চৰপঞ্চ, আনকি গাঁৱৰ মুৰব্বীসকলেও এই উদ্যোগ লৈছে যে তেওঁলোকে যক্ষ্মাক অন্ত কৰিব৷
নাইনিতালৰ নিক্ষয় মিত্ৰ শ্ৰী দিকাৰ সিং মেৱাৰীয়ে এখন গাঁৱৰ ৬গৰাকী টিবি ৰোগীৰ দত্তক লৈছে। একেদৰে কিন্নাউৰৰ এখন গাঁও পঞ্চায়তৰ মুৰব্বী নিক্ষয় মিত্ৰ শ্ৰী জ্ঞান সিংহৰো নিজৰ ব্লকত যক্ষ্মা ৰোগী আছে। ৰোগীসকলক প্ৰয়োজনীয় সকলো সহায় আগবঢ়োৱাত নিয়োজিত হৈ আছে। আমাৰ ল’ৰা-ছোৱালী আৰু যুৱক-যুৱতীসকলেও যক্ষ্মা মুক্ত কৰাৰ অভিযানত পিছ পৰি থকা নাই। চাওক হিমাচল প্ৰদেশৰ উনাৰ ৭ বছৰীয়া কন্যা নলিনী সিঙৰ আশ্চৰ্য্য। কন্যা নলিনীয়ে নিজৰ টকাৰে যক্ষ্মা ৰোগীক সহায় কৰিছে। আপুনি জানে যে ল’ৰা-ছোৱালীয়ে মানি বেংক কিমান ভাল পায়, কিন্তু কাটনি জিলাৰ সাংসদ ১৩ বছৰীয়া মীনাক্ষী আৰু পশ্চিম বংগৰ ডাইমণ্ড হাৰ্বাৰৰ ১১ বছৰীয়া বাশ্বৰ মুখাৰ্জী আনতকৈ দুটা বেলেগ ল’ৰা-ছোৱালী। এই দুয়োটা শিশুৱেও নিজৰ মানি বেংকৰ ধনেৰে টি.বি. মুক্ত ভাৰতৰ অভিযানত লিপ্ত হৈছে। এই সকলোবোৰ উদাহৰণ আৱেগেৰে ভৰাই নহয় অতি প্ৰেৰণাদায়কো। ইমান কম বয়সতে ডাঙৰ চিন্তা কৰা এই সকলো ল’ৰা-ছোৱালীক মই আন্তৰিকতাৰে শলাগ লৈছো।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, আমি ভাৰতীয়সকলৰ স্বভাৱ যে আমি সদায় নতুন নতুন ধাৰণাক আদৰিবলৈ সাজু হৈ থাকোঁ। আমি আমাৰ বস্তুবোৰ ভাল পাওঁ আৰু নতুন বস্তুও গ্ৰহণ কৰো। ইয়াৰ উদাহৰণ হ’ল-জাপানৰ কৌশল মিয়াৱাকি, যদি কোনো ঠাইৰ মাটি সাৰুৱা হোৱা নাই, তেন্তে মিয়াৱাকি কৌশল সেই অঞ্চলটো পুনৰ সেউজীয়া কৰি তোলাৰ এক অতি উত্তম উপায়। মিয়াৱাকি বনাঞ্চল দ্ৰুতগতিত প্ৰসাৰিত হৈছে আৰু দুটাৰ পৰা তিনিটা দশকত জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈ পৰে। এতিয়া ভাৰতৰ বিভিন্ন প্ৰান্ততো ই অতি দ্ৰুতগতিত বিয়পি পৰিছে। কেৰালাৰ শিক্ষক শ্ৰী ৰফি ৰামনাথে এই কৌশলেৰে এটা অঞ্চলৰ ছবি সলনি কৰিলে। আচলতে ৰামনাথ জীয়ে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক প্ৰকৃতি আৰু পৰিবেশৰ বিষয়ে গভীৰভাৱে বুজাব বিচাৰিছিল। ইয়াৰ বাবে তেওঁ কেৱল বনৌষধিৰ বাগিচাহে বনাইছিল। তেওঁৰ বাগিচাখন এতিয়া জৈৱ বৈচিত্ৰ্য মণ্ডলত পৰিণত হৈছে। তেওঁৰ এই সফলতাই তেওঁক আৰু অধিক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ৰফী জীয়ে মিয়াৱকীৰ কৌশলেৰে এখন ক্ষুদ্ৰ বনাঞ্চল বনাই তাৰ নাম ৰাখিলে ‘বিদ্যাৱনম’। এতিয়া ইমান ধুনীয়া নাম– ‘বিদ্যাৱনম’ কেৱল এজন শিক্ষকেহে ৰাখিব পাৰে৷ ৰামনাথজীৰ এই ‘বিদ্যাৱনম’ত এটা সৰু ঠাইত ১১৫ জাতৰ ৪৫০ টাতকৈও অধিক গছ ৰোপণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ৰক্ষণাবেক্ষণতো তেওঁৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে তেওঁক সহায় কৰে। ওচৰৰ স্কুলীয়া ল’ৰা-ছোৱালী, সাধাৰণ নাগৰিক-এই ধুনীয়া ঠাইখন চাবলৈ ব্যাপক ভিৰ কৰে। মিয়াৱাকি বনাঞ্চল যিকোনো ঠাইতে সহজে বনাব পাৰি, আনকি চহৰতো। কিছুদিন আগতে গুজৰাটৰ কেৱাদিয়া, একতা নগৰত মিয়াৱকী বনাঞ্চল উদ্বোধন কৰিছিলোঁ। কচ্চতো ২০০১ চনৰ ভূমিকম্পত নিহত হোৱা লোকসকলৰ স্মৃতিত মিয়াৱাকি শৈলীত এখন স্মৃতি অৰণ্য নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। কচ্চৰ দৰে ঠাইত ইয়াৰ সফলতাই দেখুৱাইছে যে এই প্ৰযুক্তি কঠিনতম প্ৰাকৃতিক পৰিৱেশতো কিমান ফলপ্ৰসূ। একেদৰে মিয়াৱাকি পদ্ধতিৰে অম্বাজী আৰু পাৱগড়ত পুলি ৰোপণ কৰা হৈছে। মই জানিব পাৰিছো যে লক্ষ্ণৌৰ আলিগঞ্জতো মিয়াৱকী বাগিচা এখন প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। বিগত চাৰি বছৰত মুম্বাই আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা অঞ্চলৰ ৬০খনতকৈও অধিক এনে বনাঞ্চলৰ কাম কৰা হৈছে। এতিয়া এই কৌশল সমগ্ৰ বিশ্বতে ভাল পোৱা হৈছে। ছিংগাপুৰ, পেৰিছ, অষ্ট্ৰেলিয়া, মালয়েছিয়া আদি বহু দেশত ইয়াৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰ চলি আছে। দেশবাসীক বিশেষকৈ চহৰত বসবাস কৰা সকলক মিয়াৱাকিৰ পদ্ধতিৰ বিষয়ে জানিবলৈ চেষ্টা কৰিবলৈ আহ্বান জনাম। ইয়াৰ জৰিয়তে আপুনি আপোনাৰ পৃথিৱী আৰু প্ৰকৃতিক সেউজীয়া আৰু পৰিষ্কাৰ কৰি তোলাত অমূল্য অৱদান আগবঢ়াব পাৰে।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, আজিকালি আমাৰ দেশত জম্মু-কাশ্মীৰক লৈ যথেষ্ট চৰ্চা চলিছে। কেতিয়াবা পৰ্যটন বৃদ্ধিৰ বাবে, কেতিয়াবা জি-২০ৰ দৰ্শনীয় অনুষ্ঠানৰ বাবে। কিছুদিনৰ আগতে মই আপোনালোকক ‘মন কী বাত’ত কৈছিলোঁ যে কাশ্মীৰৰ ‘নাদৰু’ক দেশৰ বাহিৰতো কেনেদৰে ভাল পোৱা হৈছে। এতিয়া জম্মু-কাশ্মীৰৰ বাৰামুল্লা জিলাৰ ৰাইজে এক আচৰিত কাম কৰিছে। বাৰামুল্লাত বহুদিনৰ পৰা খেতি চলি আহিছে যদিও ইয়াত গাখীৰৰ নাটনি হৈছিল। বাৰামুল্লাৰ ৰাইজে এই প্ৰত্যাহ্বানক সুযোগ হিচাপে লৈছিল। ইয়াত বৃহৎ সংখ্যক লোকে দুগ্ধৰ কাম আৰম্ভ কৰিলে। ইয়াৰ মহিলাসকল এই কামত আগভাগ লৈ আহিছিল, যেনে এগৰাকী ভগ্নী – ইছৰাত নবী। স্নাতক ইছৰাটে আৰম্ভ কৰিছে মিৰ ছিষ্টাৰছ ডেইৰী ফাৰ্ম। তেওঁৰ দুগ্ধ পামৰ পৰা প্ৰতিদিনে প্ৰায় ১৫০ লিটাৰ গাখীৰ বিক্ৰী হৈ আছে। সোপোৰৰ তেনে এজন সহযোগী হৈছে ৱাছীম অনায়াত। ৱাছিমৰ দুডজনৰো অধিক গাই আছে আৰু প্ৰতিদিনে দুশ লিটাৰতকৈও অধিক গাখীৰ বিক্ৰী কৰে। আন এজন যুৱক আবিদ হুছেইনেও দুগ্ধ পামৰ কাম কৰি আছে। তেওঁলোকৰ কামো ভালদৰে আগবাঢ়িছে। এনে লোকৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ বাবেই বাৰামুল্লাত দৈনিক ৫.৫ লাখ লিটাৰ গাখীৰ উৎপাদন হৈ আছে। সমগ্ৰ বাৰামুল্লাই নতুন শ্বেত বিপ্লৱৰ পৰিচয় হৈ পৰিছে। যোৱা ডেৰ-দুবছৰত ৫০০ৰো অধিক দুগ্ধ ইউনিট ইয়ালৈ উঠি আহিছে। বাৰামুল্লাৰ দুগ্ধ উদ্যোগৰ সাক্ষ্য যে আমাৰ দেশৰ প্ৰতিটো প্ৰান্তেই সম্ভাৱনাৰে ভৰপূৰ। যিকোনো লক্ষ্যত উপনীত হ’লেই এটা অঞ্চলৰ জনসাধাৰণৰ সামূহিক ইচ্ছাশক্তি দেখুৱাব পাৰি।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, এই মাহত ভাৰতৰ বাবে ক্ৰীড়া জগতৰ পৰা বহুত ভাল খবৰ আহিছে। ভাৰতীয় দলটোৱে প্ৰথমবাৰৰ বাবে মহিলা জুনিয়ৰ এছিয়া কাপত জয়লাভ কৰি ত্ৰিৰংগাৰ গৌৰৱ বৃদ্ধি কৰিছে। সেই মাহতে আমাৰ পুৰুষ হকী দলটোৱেও জুনিয়ৰ এছিয়া কাপ জয় কৰিছে। ইয়াৰ লগে লগে আমিও এই প্ৰতিযোগিতাৰ ইতিহাসত সৰ্বাধিক জয়ী দল হৈ পৰিছো। আমাৰ জুনিয়ৰ দলটোৱেও জুনিয়ৰ শ্বুটিং বিশ্বকাপত আচৰিত কাম কৰি দেখুৱালে। এই প্ৰতিযোগিতাত ভাৰতীয় দলটোৱে প্ৰথম স্থান দখল কৰিছে। এই প্ৰতিযোগিতাত মুঠ সোণৰ পদক লাভ কৰাৰ ভিতৰত ২০% অকল ভাৰতৰ নামত আহিছে। এই জুন মাহত এছিয়ান আণ্ডাৰ টুৱেণ্টি এথলেটিকছ চেম্পিয়নশ্বিপো অনুষ্ঠিত হৈছিল। ইয়াত ভাৰতে ৪৫খন দেশৰ ভিতৰত পদক লাভৰ ক্ষেত্ৰত শীৰ্ষ তিনিটাৰ ভিতৰত স্থান লাভ কৰে।
বন্ধুসকল, আগতে এটা সময় আছিল যেতিয়া আমি আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অনুষ্ঠানৰ বিষয়ে জানিছিলো, কিন্তু সেইবোৰত প্ৰায়ে ভাৰতৰ কোনো উল্লেখ নাছিল। কিন্তু, আজি মই মাত্ৰ যোৱা কেইসপ্তাহমানৰ সফলতাৰ কথাহে কৈছো, এই তালিকাখন যথেষ্ট দীঘলীয়া হৈ পৰিছে। এয়াই আমাৰ যুৱ প্ৰজন্মৰ প্ৰকৃত শক্তি। এনেধৰণৰ বহুতো খেল-ধেমালি প্ৰতিযোগিতাত আজি প্ৰথমবাৰৰ বাবে ভাৰতে নিজৰ উপস্থিতি অনুভৱ কৰাইছে। উদাহৰণস্বৰূপে লং জাম্পত শ্ৰীশংকৰ মুৰালীয়ে পেৰিছ ডাইমণ্ড লীগৰ দৰে সন্মানীয় ইভেণ্টত দেশৰ হৈ ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰিছে। এই প্ৰতিযোগিতাত ভাৰতৰ এয়া প্ৰথম পদক। তেনে এটা সফলতা কিৰ্গিস্তানত আমাৰ অনূৰ্ধ্ব সোতৰ মহিলা মল্লযুঁজ দলটোৱেও পঞ্জীয়ন কৰিছে। দেশৰ এই সকলো খেলুৱৈ, তেওঁলোকৰ অভিভাৱক আৰু প্ৰশিক্ষকক তেওঁলোকৰ এই প্ৰচেষ্টাৰ বাবে অভিনন্দন জনাইছো।
বন্ধুসকল, আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ইভেণ্টত দেশৰ এই সফলতাৰ আঁৰত আছে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত আমাৰ খেলুৱৈসকলৰ কঠোৰ পৰিশ্ৰম। আজি দেশৰ বিভিন্ন ৰাজ্যত এক নতুন উদ্যমেৰে ক্ৰীড়াৰ আয়োজন কৰা হৈছে। এইবোৰে খেলুৱৈক খেলাৰ, জয়ী হোৱাৰ আৰু পৰাজয়ৰ পৰা শিকিবলৈ সুযোগ দিয়ে। উদাহৰণস্বৰূপে, শেহতীয়াকৈ উত্তৰ প্ৰদেশত খেলো ইণ্ডিয়া ইউনিভাৰ্চিটি গেমছৰ আয়োজন কৰা হৈছিল। যুৱক-যুৱতীসকলৰ মাজত যথেষ্ট উৎসাহ আৰু উদ্দীপনা দেখা গ’ল। এই খেলসমূহত আমাৰ যুৱক-যুৱতীসকলে এঘাৰটা অভিলেখ ভংগ কৰিছে। পঞ্জাৱ বিশ্ববিদ্যালয়, অমৃতসৰৰ গুৰু নানক দেৱ বিশ্ববিদ্যালয় আৰু কৰ্ণাটকৰ জৈন বিশ্ববিদ্যালয়ে এই খেলসমূহত পদকৰ সংখ্যাত প্ৰথম তিনিটা স্থান দখল কৰিছে।
বন্ধুসকল, এনে টুৰ্ণামেণ্টৰ এটা প্ৰধান দিশ হ’ল যুৱ খেলুৱৈৰ বহু প্ৰেৰণাদায়ক কাহিনী চৰ্চালৈ আহে। খেলো ইণ্ডিয়া ইউনিভাৰ্চিটি গেমছত অনুষ্ঠিত ৰয়িং ইভেণ্টত অসমৰ কটন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অন্যতম ৰাজকুমাৰে ইয়াত অংশগ্ৰহণ কৰা প্ৰথমগৰাকী দিব্যাংগ ব্যক্তি হিচাপে পৰিগণিত হয়। বৰকাতুল্লাহ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ নিধি পোৱাইয়াই আঁঠুৰ গুৰুতৰ আঘাতৰ মাজতো শ্বট-পুটত স্বৰ্ণ পদক লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। যোৱা বছৰ বেংগালুৰুত গোৰোহাৰ আঘাতৰ বাবে হতাশাৰ সন্মুখীন হোৱা সাবিত্ৰীবাই ফুলে পুনে বিশ্ববিদ্যালয়ৰ শুভম ভাণ্ডাৰে এইবাৰ ষ্টিপলেচেজৰ স্বৰ্ণ পদক বিজয়ী হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। বুৰদ্বান বিশ্ববিদ্যালয়ৰ সৰস্বতী কুণ্ডু তেওঁৰ কাবাডী দলৰ অধিনায়ক। বহু বাধা নেওচি তেওঁ ইয়াত উপস্থিত হৈছে। বহুতো শ্ৰেষ্ঠ প্ৰদৰ্শন কৰা খেলুৱৈয়েও টপছ আঁচনিৰ পৰা বহুত সহায় লাভ কৰিছে। আমাৰ খেলুৱৈসকলে যিমানেই খেলে সিমানেই উজ্বলি উঠে।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, ২১ জুন সমাগত৷ এইবাৰো বিশ্বৰ প্ৰতিটো কোণত মানুহে আগ্ৰহেৰে বাট চাই আছে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যোগ দিৱসলৈ। এইবাৰ যোগ দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে– Yoga For Vasudhaiva Kutumbakam অৰ্থাৎ ‘এক বিশ্ব-এক পৰিয়াল’ ৰূপত সকলোৰে কল্যাণৰ বাবে যোগ। ই যোগৰ মনোভাৱ প্ৰকাশ কৰে, যিয়ে সকলোকে একত্ৰিত কৰে৷ প্ৰতিবাৰৰ দৰে এইবাৰো দেশৰ চুক-কোণে যোগাসন সম্পৰ্কীয় কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰা হ’ব।
বন্ধুসকল, এইবাৰ নিউয়ৰ্কস্থিত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মুখ্য কাৰ্যালয়ত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া যোগ দিৱসৰ কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ পাম। মই দেখিছোঁ যে ছ’চিয়েল মিডিয়াতো যোগ দিৱসক লৈ ব্যাপক উৎসাহ।
বন্ধুসকল, আপোনালোক সকলোকে আহ্বান জনাইছো যে যোগাসন জীৱনত গ্ৰহণ কৰক, ইয়াক আপোনাৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ অংশ হিচাপে গঢ়ি তোলক। যদি আপুনি এতিয়াও যোগৰ সৈতে জড়িত নহয়, তেন্তে অহা ২১ জুনত এই সংকল্পৰ বাবে এক সুন্দৰ সুযোগ। যিয়েই নহওক যোগাসনত বেছি কষ্টৰ প্ৰয়োজন নাই। যেতিয়া আপুনি যোগত যোগদান কৰিব, তেতিয়া আপোনাৰ জীৱনত কি ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন আহিব নিজেই প্ৰত্যক্ষ কৰিব।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, কাইলৈ অৰ্থাৎ ২০ জুন তাৰিখৰ পিছদিনা ঐতিহাসিক ৰথ যাত্ৰাৰ দিন। সমগ্ৰ বিশ্বতে ৰথ যাত্ৰাৰ এক অনন্য পৰিচয় আছে। দেশৰ বিভিন্ন ৰাজ্যত ভগৱান জগন্নাথৰ ৰথ যাত্ৰা অতি আড়ম্বৰপূৰ্ণভাৱে উলিওৱা হয়। ওড়িশাৰ পুৰী ভাষাৰ ৰথ যাত্ৰা সঁচাকৈয়ে অদ্ভুত। গুজৰাটত থাকোঁতে আহমেদাবাদৰ বিশাল ৰথ যাত্ৰাত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সুযোগ পাইছিলোঁ। এই ৰথযাত্ৰাসমূহত দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ, প্ৰতিটো সমাজ আৰু প্ৰতিটো শ্ৰেণীৰ লোক যিদৰে উপস্থিত হয়, সেয়া সঁচাকৈয়ে আদৰ্শ। এয়া বিশ্বাসৰ সমান্তৰালকৈ ই ‘এক ভাৰত-শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’ৰ প্ৰতিফলন। এই শুভ ক্ষণত আপোনালোক সকলোলৈ মোৰ শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিলোঁ। ভগৱান জগন্নাথে সকলো দেশবাসীক সুস্বাস্থ্য আৰু সুখ আৰু সমৃদ্ধিৰ আশীৰ্বাদ কৰক।
বন্ধুসকল, ভাৰতীয় পৰম্পৰা আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে জড়িত উৎসৱসমূহৰ বিষয়ে আলোচনা কৰাৰ সময়ত দেশৰ ৰাজভৱনসমূহত অনুষ্ঠিত হোৱা আমোদজনক অনুষ্ঠানসমূহৰ বিষয়েও উল্লেখ কৰিব লাগিব। এতিয়া দেশৰ ৰাজভৱনসমূহক সামাজিক আৰু উন্নয়নমূলক কামৰ সৈতে চিনাক্ত কৰা হৈছে। আজি আমাৰ ৰাজভৱন, যক্ষ্মামুক্ত ভাৰত অভিযান, প্ৰাকৃতিক কৃষিৰ সৈতে জড়িত অভিযানৰ ধ্বজাবাহী হৈ পৰিছে। আগতে গুজৰাট, গোৱা, তেলেংগানা, মহাৰাষ্ট্ৰ বা ছিকিম হওক, বিভিন্ন ৰাজভৱনে যি উৎসাহেৰে প্ৰতিষ্ঠা দিৱস উদযাপন কৰিছিল, সেয়া সঁচাকৈয়ে এক উদাহৰণ। এয়া এক মহান পদক্ষেপ যি ‘এক ভাৰত শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’ৰ মনোভাৱক শক্তিশালী কৰে।
বন্ধুসকল, ভাৰত গণতন্ত্ৰৰ মাতৃ। আমি আমাৰ গণতান্ত্ৰিক আদৰ্শক সৰ্বোচ্চ বুলি গণ্য কৰোঁ, আমাৰ সংবিধানক সৰ্বোচ্চ বুলি গণ্য কৰোঁ, সেয়েহে ২৫ জুন তাৰিখটোও আমি কেতিয়াও পাহৰিব নোৱাৰো। সেইদিনা আমাৰ দেশত জৰুৰীকালীন অৱস্থা জাপি দিয়া হৈছিল। ভাৰতৰ ইতিহাসৰ এটা অন্ধকাৰ সময় আছিল। লাখ লাখ লোকে জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ তীব্ৰ বিৰোধিতা কৰিছিল। সেই সময়ত গণতন্ত্ৰৰ সমৰ্থকসকলক ইমানেই অত্যাচাৰ কৰা হৈছিল যে আজিও মনটো কঁপি উঠে। এই অত্যাচাৰৰ ওপৰত আৰক্ষী আৰু প্ৰশাসনে দিয়া শাস্তি সম্পৰ্কে বহু কিতাপ লিখা হৈছে। সেই সময়ত ‘সংঘৰ্ষত গুজৰাট’ শীৰ্ষক এখন গ্ৰন্থ লিখাৰ সুযোগো পাইছিলোঁ। কিছুদিন আগতে মোৰ সন্মুখত জৰুৰীকালীন বিষয়ত লিখা আন এখন কিতাপ আহিছিল – য’ত ভাৰতত ৰাজনৈতিক বন্দীসকলৰ ওপৰত অত্যাচাৰৰ বিৱৰণ আছে৷ জৰুৰীকালীন সময়ত প্ৰকাশিত এই গ্ৰন্থখনত বৰ্ণনা কৰা হৈছে যে সেই সময়ত চৰকাৰে গণতন্ত্ৰৰ ৰক্ষকসকলৰ প্ৰতি কেনেদৰে আটাইতকৈ নিষ্ঠুৰ ব্যৱহাৰ কৰিছিল। এই কিতাপখনত বহুতো কেছ ষ্টডি আছে, বহুতো ছবি আছে। মই বিচাৰিম যে আজি আমি যি সময়ত স্বাধীনতাৰ অমৃত মহোৎসৱ উদযাপন কৰি আছো, সেই সময়ত দেশৰ স্বাধীনতা বিপন্ন কৰা এনে অপৰাধ আমিও পালন কৰিব লাগিব। ইয়াৰ দ্বাৰা আজিৰ যুৱ প্ৰজন্মই গণতন্ত্ৰৰ অৰ্থ আৰু গুৰুত্ব সহজভাৱে বুজিব পাৰিব।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, ‘মন কী বাত’ ৰঙীন মুকুতাৰে সজ্জিত এক সুন্দৰ মালা, প্ৰতিটো মুকুতা সঁচাকৈয়ে অনন্য আৰু অমূল্য। এই অনুষ্ঠানৰ প্ৰতিটো খণ্ড অতি প্ৰাণৱন্ত। সামূহিকতাৰ অনুভূতিৰ লগতে ই আমাক সমাজৰ প্ৰতি কৰ্তব্যবোধ আৰু সেৱাবোধেৰে ভৰাই তোলে। ইয়াত সেই বিষয়বোৰ মুকলিকৈ আলোচনা কৰা হয়, যিবোৰৰ বিষয়ে, আমি সাধাৰণতে কম পঢ়িবলৈ আৰু শুনিবলৈ পাওঁ। আমি প্ৰায়ে দেখিবলৈ পাওঁ যে ‘মন কী বাত’ত এটা বিষয়ৰ কথা উল্লেখ কৰাৰ পিছত কিমান দেশবাসীয়ে নতুন প্ৰেৰণা লাভ কৰিছিল। শেহতীয়াকৈ দেশৰ বিখ্যাত ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্যশিল্পী আনন্দ শংকৰ জয়ন্তৰ এখন চিঠি পাইছো। তেওঁৰ চিঠিখনত তেওঁ ‘মন কী বাত’ৰ সেই খণ্ডটোৰ বিষয়ে লিখিছে, য’ত আমি কাহিনী কোৱাৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিছিলোঁ। সেই কাৰ্যসূচীত আমি এই ক্ষেত্ৰখনৰ সৈতে জড়িত লোকসকলৰ প্ৰতিভাক স্বীকাৰ কৰিছিলোঁ। ‘মন কী বাত’ৰ সেই কাৰ্যসূচীৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ আনন্দ শংকৰ জয়ন্তই প্ৰস্তুত কৰিছে ‘কুট্টি কাহানি’। শিশুসকলৰ বাবে বিভিন্ন ভাষাৰ গল্পৰ এক সুন্দৰ সংকলন। এই প্ৰচেষ্টাও অতি উত্তম কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা আমাৰ ল’ৰা-ছোৱালীৰ নিজৰ সংস্কৃতিৰ প্ৰতি থকা মোহ আৰু অধিক গভীৰ হয়। এই কাহিনীবোৰৰ কিছুমান আমোদজনক ভিডিঅ’ও তেওঁ নিজৰ ইউটিউব চেনেলত আপলোড কৰিছে। আনন্দ শংকৰ জয়ন্তৰ এই প্ৰচেষ্টাক বিশেষভাৱে উল্লেখ কৰিলোঁ কাৰণ দেশবাসীৰ ভাল কামে আনকো কেনেদৰে অনুপ্ৰাণিত কৰিছে সেয়া দেখি মই অতি আনন্দিত অনুভৱ কৰিছিলো। ইয়াৰ পৰা শিকি তেওঁলোকেও নিজৰ দক্ষতাৰে দেশ আৰু সমাজৰ বাবে ভাল কিবা এটা কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। এয়াই হৈছে ভাৰতৰ জনসাধাৰণৰ সামূহিক শক্তি, যিয়ে দেশৰ প্ৰগতিৰ ক্ষেত্ৰত নতুন শক্তি সংযোজন কৰি আছে।
মোৰ প্ৰিয় দেশবাসী, এইবাৰৰ ‘মন কী বাত’ ইমানেই। অহাবাৰ নতুন বিষয়ৰ সৈতে পুনৰ লগ পাম। বৰষুণৰ বতৰ, গতিকে, স্বাস্থ্যৰ ভালদৰে যত্ন লওক। সুষম খাদ্য গ্ৰহণ কৰক আৰু সুস্থ হৈ থাকক। হয়! যোগাসন কৰক। এতিয়া বহু বিদ্যালয়ত গ্ৰীষ্মকালীন ছুটীও শেষ হ’ব৷ মই ল’ৰা-ছোৱালীসকলকো কও যে শেষ দিনটোৰ বাবে হোমৱৰ্ক পেণ্ডিং কৰি নাৰাখিব। কামবোৰ সম্পূৰ্ণ কৰি লওক আৰু নিশ্চিন্ত হৈ থাকক। আপোনালোক সকলোকে বহুত বহুত ধন্যবাদ৷
***
Sharing this month's #MannKiBaat. Do listen! https://t.co/oHgArTmYKr
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
Be it the loftiest goal, be it the toughest challenge, the collective power of the people of India, provides a solution to every challenge. #MannKiBaat pic.twitter.com/dRmDi5Z5mM
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Praiseworthy efforts towards conserving water. #MannKiBaat pic.twitter.com/7vBYvoueFO
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Along with the bravery of Chhatrapati Shivaji Maharaj, there is a lot to learn from his governance and management skills. #MannKiBaat pic.twitter.com/3j3W8OzbUr
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
To eliminate tuberculosis from the root, Ni-kshay Mitras have taken the lead. #MannKiBaat pic.twitter.com/kRUGhgVJCJ
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Commendable effort by a teacher from Kerala who has set up a herbal garden and a Miyawaki forest with over 450 trees on his school campus. #MannKiBaat pic.twitter.com/043JcDT1kv
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Jammu and Kashmir's Baramulla is turning into symbol of a new white revolution. #MannKiBaat pic.twitter.com/Ko16aFbWqf
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
This month has been very special for our sportspersons. #MannKiBaat pic.twitter.com/qPLFqr9TvD
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Today, sports are organised with a new enthusiasm in different states of the country. They give players a chance to play, win and to learn from defeat. #MannKiBaat pic.twitter.com/Jwzsp4Wm8v
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Urge everyone to make Yoga a part of daily routine: PM @narendramodi #MannKiBaat pic.twitter.com/8Q2zPdPnNb
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
The way people from all over the country take part in the Rath Yatras is exemplary. Along with inner faith, it is also a reflection of the spirit of 'Ek Bharat- Shreshtha Bharat.' #MannKiBaat pic.twitter.com/HwX9gVXRIW
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
India is the mother of democracy. We consider our democratic ideals as paramount; we consider our Constitution as Supreme. #MannKiBaat pic.twitter.com/9Wxtij0leX
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
Every episode of #MannKiBaat is full of life. Along with the feeling of collectivity, it fills us with a sense of duty and service towards the society. pic.twitter.com/tjnss0u8Fs
— PMO India (@PMOIndia) June 18, 2023
I salute the people of Kutch for their resilience. #MannKiBaat pic.twitter.com/WNgjKEBtBE
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
Ni-kshay Mitras are making the fight against TB stronger. Enthusiastic participation of the youth is even more gladdening. #MannKiBaat pic.twitter.com/QvafZvzxVE
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
India is fast embracing the Miyawaki method, indicating our commitment to sustainable growth. Highlighted examples from Kerala, Gujarat, Maharashtra and Uttar Pradesh where this method is finding popularity. #MannKiBaat pic.twitter.com/MN99R5FcZd
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
The life journeys of our young sportspersons continues to inspire… #MannKiBaat pic.twitter.com/T2U0eQUlp1
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
I urge you all to mark Yoga Day and make Yoga a part of your daily lives. #MannKiBaat pic.twitter.com/OG8NZEBtau
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
During #MannKiBaat, highlighted innovative efforts towards water conservation across India, particularly making ‘Catch the Rain’ movement more popular. pic.twitter.com/ABulfvGqVG
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
जम्मू-कश्मीर का बारामूला श्वेत क्रांति का नया केंद्र बन रहा है। हाल के समय में यहां हमारे कुछ भाई-बहनों ने डेयरी के क्षेत्र में जो अद्भुत काम किया है, वो हर किसी के लिए एक मिसाल है। #MannKiBaat pic.twitter.com/ajFWQM1vAt
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
यूपी के हापुड़ में लोगों ने विलुप्त हो चुकी नीम नदी को पुनर्जीवित करने का सराहनीय प्रयास किया है। यह देश में जल संरक्षण के साथ ही नदी संस्कृति को विकसित करने की दिशा में एक बेहतरीन पहल है। #MannKiBaat pic.twitter.com/35tcQYcaog
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
#MannKiBaat କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ‘ରଥଯାତ୍ରା’ର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଲି । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉପରେ ରହିଥାଉ । pic.twitter.com/4RD74bQDGH
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
During #MannKiBaat, conveyed Rath Yatra greetings. May Bhagwan Jagannath keep showering blessings upon us. pic.twitter.com/5MXzjXpjc8
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जीवकार्यातून शिकण्यासारख्या अनेक गोष्टी आहेत, त्यापैकी एक महत्वाची आणि प्रमुख गोष्ट म्हणजे, सुप्रशासन, जल संवर्धन आणि मजबूत आरमार उभारण्यावर त्यांनी दिलेला भर. #MannKiBaat pic.twitter.com/9J6eopWS42
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023
There are innumerable lessons from the life of Chhatrapati Shivaji Maharaj and prime among them are his emphasis on good governance, water conservation and building a strong navy. #MannKiBaat pic.twitter.com/UQPKJhpfbG
— Narendra Modi (@narendramodi) June 18, 2023