পি এম ইণ্ডিয়া

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, নমস্কাৰ। আজি আমি ‘মন কী বাত’ৰ ছয়ানব্বৈ (৯৬) খণ্ডত সন্মিলিত হৈছো। ‘মন কী বাত’ৰ পৰৱৰ্তী খণ্ডটো ২০২৩বৰ্ষৰ প্ৰথম খণ্ড হ’ব। আপোনালোকে প্ৰেৰণ কৰা বাৰ্তাবোৰত, আপোনালোকে পাৰ কৰি অহা ২০২২ বৰ্ষটোৰ বিষয়ে ক’বলৈও আহ্বান জনাইছে। অতীতৰ পৰ্যৱেক্ষণে আমাক বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যতৰ প্ৰস্তুতিৰ বাবে সদায় অনুপ্ৰেৰণা দিয়ে। ২০২২ চনত দেশৰ জনসাধাৰণৰ শক্তি, তেওঁলোকৰ সহযোগিতা, তেওঁলোকৰ সংকল্প, তেওঁলোকৰ সফলতাৰ সম্প্ৰসাৰণ ইমানেই আছিল যে সেই আটাইসমূহ ‘মন কী বাত’ত অন্তৰ্ভুক্ত কৰাটো কঠিন হ’ব। ২০২২ বৰ্ষটো সঁচাকৈয়ে বহুতো ক্ষেত্ৰত অতি অনুপ্ৰেৰণাদায়ক, আশ্চৰ্যজনক আছিল। এই বছৰ ভাৰতে স্বাধীনতাৰ ৭৫ বছৰ সম্পূৰ্ণ কৰিছিল আৰু এই বছৰতেই অমৃতকাল আৰম্ভ হৈছিল। এই বছৰত দেশখনে এক নতুন গতি লাভ কৰিছে, সকলো দেশবাসীয়ে পৰস্পৰে পৰস্পৰৰ তুলনাত ভাল প্ৰদৰ্শন কৰিছে। ২০২২ চনৰ বিভিন্ন সফলতাই আজি সমগ্ৰ বিশ্বতে ভাৰতৰ বাবে এক বিশেষ স্থানৰ সৃষ্টি কৰিছে। ২০২২ বৰ্ষত ভাৰতে বিশ্বৰ পঞ্চম বৃহত্তম অৰ্থনীতিৰ মৰ্যাদা লাভ কৰিছে; ২০২২, অৰ্থাৎ ২২০ কোটি ভেকছিনৰ অবিশ্বাস্য সংখ্যা অতিক্ৰম কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰতৰ অভিলেখ; ২০২২, অৰ্থাৎ ভাৰতে ৪০০ বিলিয়ন ডলাৰৰ যাদুকৰী ৰপ্তানিৰ পৰিমাণ অতিক্ৰম কৰিছে; ২০২২, অৰ্থাৎ জনসাধাৰণৰ দ্বাৰা ‘আত্মনিৰ্ভৰশীল ভাৰত’ৰ প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰা হৈছে, ইয়াক প্ৰতিপালন কৰা হৈছে; ২০২২ অৰ্থাৎ ভাৰতৰ প্ৰথম থলুৱা বিমান বাহক আইএনএছ বিক্ৰান্তক স্বাগতম জনোৱা হৈছে, ২০২২ অৰ্থাৎ মহাকাশ, ড্ৰোন আৰু প্ৰতিৰক্ষা খণ্ডত ভাৰতৰ গৌৰৱ বৃদ্ধি হৈছে, ২০২২ অৰ্থাৎ প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰতে ভাৰতৰ শক্তি বৃদ্ধি পাইছে | আনকি ক্ৰীড়াক্ষেত্ৰতো, কমনৱেলথ গেমছেই হওক, বা আমাৰ মহিলা হকী দলৰ বিজয়েই হওক, আমাৰ যুৱপ্ৰজন্মই যথেষ্ট সম্ভাৱনা প্ৰদৰ্শন কৰিছে।

বন্ধুসকল, এই সকলোবোৰৰ সৈতে, ২০২২ বৰ্ষটো আন এটা কাৰণৰ বাবে সদায় স্মৰণীয় হৈ থাকিব। সেয়া হৈছে ‘এক ভাৰত-শ্ৰেষ্ঠ ভাৰত’ৰ আত্মাৰ সম্প্ৰসাৰণ। দেশৰ জনসাধাৰণে একতা আৰু সম্প্ৰীতি উদযাপনৰ বাবে বহুতো আশ্চৰ্যকৰ অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰিছে। গুজৰাটৰ মাধৱপুৰ মেলাই হওক, য’ত ৰুক্মিণীৰ বিবাহ আৰু উত্তৰ-পূবৰ সৈতে ভগৱান কৃষ্ণৰ সম্পৰ্ক উদযাপন কৰা হৈছে, বা কাশী-তামিল সংগমেই হওক, এই উৎসৱবোৰত সম্প্ৰীতিৰ বিভিন্ন ৰং দেখা গৈছে। ২০২২ চনত দেশবাসীয়ে অমৰ ইতিহাসৰ আন এটা অধ্যায় ৰচনা কৰিছে। আগষ্ট মাহত আয়োজিত ‘হৰ ঘৰ তিৰংগা’ অভিযানৰ কথা কোনে পাহৰিব পাৰে! সেই মুহূৰ্তবোৰে প্ৰতিজন দেশবাসীৰ হৃদয় আলোড়িত কৰি তুলিছিল। স্বাধীনতাৰ ৭৫ বছৰীয়া এই অভিযানত সমগ্ৰ দেশে ত্ৰিৰংগা ৰঙেৰে নিজকে বোলাই লৈছিল। ৬ কোটিতকৈও অধিক লোকে ত্ৰিৰংগাৰ সৈতে চেলফি প্ৰেৰণ কৰিছিল। এই আজাদী কা অমৃত মহোৎসৱ অহা বছৰো একেধৰণে অব্যাহত থাকিব – ই অমৃত কালৰ ভেটি অধিক শক্তিশালী কৰিব।

বন্ধুসকল, এই বছৰ ভাৰত জি-২০ গোটৰ অধ্যক্ষতাৰ দায়িত্ব লাভ কৰিছে। মই যোৱাবাৰ এই বিষয়ে বিতংভাৱে আলোচনা কৰিছিলো। ২০২৩ চনত, আমি জি-২০ৰ গৰিমাক নতুন উচ্চতালৈ লৈ যাব লাগিব; এই অনুষ্ঠানটোক এক গণ আন্দোলন হিচাপে গঢ়ি তোলক।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, আজি সমগ্ৰ বিশ্বতে বৰদিনৰ উৎসৱ অতি উৎসাহেৰে উদযাপন কৰা হৈছে। এই দিনটো যীশু খ্ৰীষ্টৰ জীৱন আৰু শিক্ষাক স্মৰণ কৰাৰ দিন। মই আপোনালোক সকলোকে বৰদিনৰ শুভেচ্ছা জনাইছো।

বন্ধুসকল, আজি আমাৰ সন্মানীয় অটল বিহাৰী বাজপেয়ীজীৰ জন্মদিন। তেওঁ এজন মহান ৰাজনীতিবিদ আছিল যিয়ে দেশক ব্যতিক্ৰমী নেতৃত্ব প্ৰদান কৰিছিল। প্ৰতিজন ভাৰতীয়ৰ হৃদয়ত তেওঁৰ এক বিশেষ স্থান আছে। মই কলকাতাৰ পৰা আস্থাজীৰ পৰা এখন চিঠি পাইছো। এই পত্ৰখনত, তেওঁ শেহতীয়াকৈ দিল্লী ভ্ৰমণৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰিছে। তেওঁ লিখিছে যে এই সময়ছোৱাত তেওঁ প্ৰধানমন্ত্ৰী সংগ্ৰহালয় পৰিদৰ্শন কৰিবলৈ সময় উলিয়াইছিল। তেওঁ এই সংগ্ৰহালয়ত অটলজীৰ গেলেৰীখন বহুত ভাল পাইছিল। অটলজীৰ সৈতে তাত তোলা ছবিখন তেওঁৰ বাবে স্মৰণীয় হৈ পৰিছে। অটলজীৰ গেলেৰীত দেশলৈ আগবঢ়োৱা তেওঁৰ মূল্যৱান অৱদানৰ এক আভাস পাব পাৰোঁ। আন্তঃগাঁথনি, শিক্ষা বা বৈদেশিক নীতিয়েই হওঁক, তেওঁ ভাৰতক প্ৰতিটো ক্ষেত্ৰতে নতুন উচ্চতালৈ লৈ যোৱাৰ চেষ্টা কৰিছিল। মই আকৌ এবাৰ অটলজীক মোৰ হৃদয়ৰ কোণৰ পৰা নমস্কাৰ জনাইছো।

বন্ধুসকল, কাইলৈ, ডিচেম্বৰৰ ২৬ তাৰিখ হৈছে ‘বীৰ বল দিৱস’ আৰু এই উপলক্ষে দিল্লীত চাহিবজাদা জোৰাৱৰ সিং জী আৰু চাহিবজাদা ফতেহ সিংজীৰ ত্যাগৰ প্ৰতি সমৰ্পিত এক কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ সৌভাগ্য লাভ কৰিম। দেশবাসীয়ে চাহিবজাদা আৰু মাতা গুজৰিৰ ত্যাগক সদায় মনত ৰাখিব।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, আমাৰ ইয়াত কোৱা হয়-

সত্যম কিম প্ৰমাণম, প্ৰত্যক্ষম কিম প্ৰমাণম

অৰ্থাৎ, সত্যক প্ৰমাণৰ প্ৰয়োজন নাই আৰু যিটো স্পষ্ট, তাকো প্ৰমাণৰ প্ৰয়োজন নাই ৷

কিন্তু যেতিয়া আধুনিক চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ কথা আহে, তেতিয়া আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাটো হ’ল – প্ৰমাণ। যোগ আৰু আয়ুৰ্বেদৰ দৰে আমাৰ শাস্ত্ৰৰ সন্দৰ্ভত প্ৰমাণ আধাৰিত গৱেষণাৰ অভাৱ সদায়ে এক প্ৰত্যাহ্বান হৈ আহিছে যি শতিকা ধৰি ভাৰতীয় জীৱনৰ অংশ হৈ আহিছে- ফলাফল দৃশ্যমান, কিন্তু প্ৰমাণ নাই। কিন্তু, মই সুখী যে প্ৰমাণ-আধাৰিত ঔষধৰ যুগত যোগ আৰু আয়ুৰ্বেদ এতিয়া আধুনিক যুগৰ পৰীক্ষাৰ স্পৰ্শকাতৰ বিষয়ৰ দৰে থিয় হৈ আছে। আপোনালোক সকলোৱে নিশ্চয় মুম্বাইৰ টাটা মেম’ৰিয়েল কেন্দ্ৰৰ বিষয়ে শুনিছে। এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে গৱেষণা, উদ্ভাৱন আৰু কৰ্কট ৰোগৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট সুনাম অৰ্জন কৰিছে। এই কেন্দ্ৰৰ দ্বাৰা কৰা এক বিস্তৃত গৱেষণাই প্ৰকাশ কৰিছে যে স্তনৰ কৰ্কট ৰোগীসকলৰ বাবে যোগ অতি কাৰ্যকৰী। টাটা মেম’ৰিয়েল কেন্দ্ৰই আমেৰিকাত অনুষ্ঠিত অতি সন্মানীয় স্তন কৰ্কট সন্মিলনত ইয়াৰ গৱেষণাৰ ফলাফল উপস্থাপন কৰিছে। এই ফলাফলবোৰে পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ বিশেষজ্ঞসকলৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে। কিয়নো, টাটা মেম’ৰিয়েল কেন্দ্ৰই প্ৰমাণসহ জনাইছে যে ৰোগীসকলে যোগৰ দ্বাৰা কেনেদৰে লাভান্বিত হৈছে। এই কেন্দ্ৰৰ গৱেষণা অনুসৰি, নিয়মীয়া যোগাভ্যাসে স্তন কৰ্কট ৰোগীৰ পুনৰাবৃত্তি আৰু মৃত্যুৰ আশংকা ১৫ শতাংশ হ্ৰাস কৰিছে। পাশ্চাত্য পদ্ধতিৰ কঠোৰ মানদণ্ডৰ তুলনাত ভাৰতীয় পৰম্পৰাগত ঔষধ পৰীক্ষা কৰাৰ এইটো প্ৰথম উদাহৰণ। লগতে, এইটো এটা প্ৰথম অধ্যয়ন, য’ত স্তন কৰ্কটৰোগৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত মহিলাসকলৰ জীৱনৰ মানদণ্ড উন্নত কৰাৰ বাবে যোগাভ্যাস পোৱা গৈছে। ইয়াৰ দীৰ্ঘম্যাদী লাভালাভবোৰো সন্মুখলৈ আহিছে। টাটা মেম’ৰিয়েল কেন্দ্ৰই পেৰিছত ইউৰোপিয়ান ছ’চাইটি অব্ মেডিকেল অংক’লজী সন্মিলনত ইয়াৰ অধ্যয়নৰ ফলাফল উপস্থাপন কৰিছে।

বন্ধুসকল, আজিৰ যুগত যিমানেই ভাৰতীয় চিকিৎসা প্ৰণালী অধিক প্ৰমাণ-আধাৰিত হ’ব, সমগ্ৰ বিশ্বতে তেওঁলোকৰ গ্ৰহণযোগ্যতা সিমানেই বৃদ্ধি পাব। এই চিন্তাৰে দিল্লীৰ এইমছতো এক প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছে। ইয়াত, আমাৰ পৰম্পৰাগত চিকিৎসা পদ্ধতিবোৰ বৈধ কৰাৰ বাবে ছয় বছৰ পূৰ্বে ইণ্টিগ্ৰেটিভ মেডিচিন আৰু গৱেষণা কেন্দ্ৰ স্থাপন কৰা হৈছিল। ইয়াত শেহতীয়া আধুনিক কৌশল আৰু গৱেষণা পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কেন্দ্ৰটোৱে ইতিমধ্যে প্ৰতিষ্ঠিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আলোচনীত ২০খন কাকত প্ৰকাশ কৰিছে। আমেৰিকান কলেজ অব্ কাৰ্ডিঅ’লজীৰ জাৰ্নেলত প্ৰকাশিত এখন কাকতত চিনকোপত ভুগি থকা ৰোগীসকলৰ বাবে যোগৰ লাভালাভৰ বিষয়ে বৰ্ণনা কৰা হৈছে। একেদৰে, মাইগ্ৰেইনৰ পেপাৰ অব্ নিউৰোলজী জাৰ্নেলত যোগৰ লাভালাভবোৰ বৰ্ণনা কৰা হৈছে। এইবোৰৰ উপৰিও, আন বহুতো ৰোগত যোগৰ লাভালাভ সম্পৰ্কে অধ্যয়ন কৰা হৈছে। যেনে হৃদৰোগ, হতাশা, টোপনিৰ বিকাৰ আৰু গৰ্ভধাৰণৰ সময়ত মহিলাসকলে সন্মুখীন হোৱা সমস্যা।

বন্ধুসকল, কেইদিনমান পূৰ্বে মই বিশ্ব আয়ুৰ্বেদ কংগ্ৰেছৰ বাবে গোৱাত আছিলো। ৪০খনতকৈও অধিক দেশৰ প্ৰতিনিধিসকলে ইয়াত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু ইয়াত ৫৫০ত কৈও অধিক বৈজ্ঞানিক কাকত উপস্থাপন কৰা হৈছিল। ভাৰতকে ধৰি সমগ্ৰ বিশ্বৰ প্ৰায় ২১৫ টা কোম্পানীয়ে প্ৰদৰ্শনীত তেওঁলোকৰ সামগ্ৰী প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। চাৰি দিন ধৰি চলা এই মেলাত এক লাখতকৈও অধিক লোকে আয়ুৰ্বেদ সম্পৰ্কীয় অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছিল। আনকি আয়ুৰ্বেদ কংগ্ৰেছতো মই সমগ্ৰ বিশ্বৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা আয়ুৰ্বেদ বিশেষজ্ঞসকলৰ ওচৰত প্ৰমাণ আধাৰিত গৱেষণাৰ কথাটো দোহাৰিছিলো। ক’ৰোনা গোলকীয় মহামাৰীৰ এই সময়ত আমি সকলোৱে যোগ আৰু আয়ুৰ্বেদৰ শক্তি যিদৰে দেখিছো, এইবোৰৰ সৈতে সম্পৰ্কিত প্ৰমাণ-আধাৰিত গৱেষণাও অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰমাণিত হ’ব। মই আপোনালোকক অনুৰোধ জনাইছো যে যদি যোগ, আয়ুৰ্বেদ আৰু আমাৰ পৰম্পৰাগত চিকিৎসা পদ্ধতিৰ সৈতে সম্পৰ্কিত এনে প্ৰচেষ্টাৰ বিষয়ে আপোনালোকৰ ওচৰত কোনো তথ্য থাকে তেন্তে সেইবোৰ সামাজিক মাধ্যমত শ্বেয়াৰ কৰক।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, যোৱা কেইবছৰমানত আমি স্বাস্থ্য খণ্ডৰ সৈতে সম্পৰ্কিত বহুতো গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰত্যাহ্বান অতিক্ৰম কৰিছো। ইয়াৰ সম্পূৰ্ণ কৃতিত্ব আমাৰ চিকিৎসা বিশেষজ্ঞ, বিজ্ঞানী আৰু দেশবাসীৰ ইচ্ছাশক্তিলৈ যায়। আমি ভাৰতৰ পৰা সৰু আই, পলিঅ’ আৰু ‘গিনি ৱৰ্ম’ৰ দৰে ৰোগ নিৰ্মূল কৰিছো।

আজি, মই ‘মন কী বাত’ৰ শ্ৰোতাসকলক আন এটা প্ৰত্যাহ্বানৰ বিষয়ে ক’ব বিচাৰো, যিটো এতিয়া সমাপ্তিৰ পথত। এই প্ৰত্যাহ্বান, এই ৰোগটো হৈছে ‘কালা আজাৰ’। এই ৰোগ পৰজীৱী বালি মাখিৰ দংশনৰ জৰিয়তে বিয়পে। যেতিয়া কাৰোবাৰ ‘কালা আজাৰ’ হয়, মাহটোজুৰি জ্বৰ হয়, ৰক্তহীনতা হয়, শৰীৰ দুৰ্বল হয় আৰু ওজনো হ্ৰাস হয়। এই ৰোগ শিশুৰ পৰা ডাঙৰলৈকে যিকোনো লোকৰ ক্ষেত্ৰত হ’ব পাৰে। কিন্তু সকলোৰে প্ৰচেষ্টাত এতিয়া ‘কালা আজাৰ’ নামৰ এই ৰোগটো দ্ৰুতগতিত নিৰ্মূল হৈ আহিছে। শেহতীয়াকৈ, কালা-আজাৰৰ দুৰ্যোগ ৪খন ৰাজ্যৰ ৫০খনত কৈও অধিক জিলাত বিয়পি পৰিছিল। কিন্তু এতিয়া এই ৰোগটো কেৱল বিহাৰ আৰু ঝাৰখণ্ডৰ ৪খন জিলাতে সীমাৱদ্ধ হৈ আছে। মই নিশ্চিত যে বিহাৰ-ঝাৰখণ্ডৰ জনসাধাৰণৰ শক্তি আৰু সজাগতাই এই চাৰিখন জিলাৰ পৰা ‘কালা আজাৰ’ আঁতৰ কৰাৰ চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টাত সহায় কৰিব। মই ‘কালা আজাৰ’ প্ৰভাৱিত অঞ্চলৰ লোকসকলক দুটা কথা মনত ৰাখিবলৈ অনুৰোধ জনাইছো। এটা হ’ল – বালি মাখিৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু দ্বিতীয়তে, যিমান সম্ভৱ সোনকালে এই ৰোগৰ নিৰ্ণয় আৰু সম্পূৰ্ণ চিকিৎসা। ‘কালা আজাৰ’ৰ চিকিৎসা সহজ; ইয়াৰ বাবে ব্যৱহৃত ঔষধবোৰো যথেষ্ট ফলদায়ী। আপোনালোক কেৱল সতৰ্ক হ’ব লাগিব। যদি আপোনালোকৰ জ্বৰ হয় তেনেহ’লে অৱহেলা নকৰিব আৰু লগতে বালি মাখি নিধন কৰা ঔষধ ছটিয়াই থাকিব। চিন্তা কৰক, যেতিয়া আমাৰ দেশ ‘কালা আজাৰ’ৰ পৰা মুক্ত হ’ব, ই আমাৰ সকলোৰে বাবে আনন্দৰ বিষয় হ’ব। সব কা প্ৰয়াসৰ এই মনোভাৱত, আমি ২০২৫ চনৰ ভিতৰত ভাৰতৰ পৰা টিবি নিৰ্মূলৰ দিশতো কাম কৰি আছো। আপোনালোকে নিশ্চয় দেখিছে, শেহতীয়াকৈ, যেতিয়া টিবি মুক্ত ভাৰত অভিযান আৰম্ভ হৈছিল, হাজাৰ হাজাৰ লোক টিবি ৰোগীসকলক সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহিছিল। নিক্ষয় মিত্ৰ হিচাপে এই লোকসকলে ৰোগীসকলৰ যত্ন লৈছে, তেওঁলোকক আৰ্থিকভাৱে সহায় কৰিছে। ৰাজহুৱা সেৱা আৰু জনসাধাৰণৰ অংশগ্ৰহণৰ এই শক্তিয়ে নিশ্চিতভাৱে প্ৰতিটো কঠিন লক্ষ্যত উপনীত কৰে।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, আমাৰ পৰম্পৰা আৰু সংস্কৃতিৰ সৈতে মা গংগাৰ এক অটুট সম্পৰ্ক আছে। গংগাৰ পানী আমাৰ জীৱন শৈলীৰ এক অবিচ্ছেদ্য অংগ হৈ আহিছে আৰু আমাৰ শাস্ত্ৰতো কোৱা হৈছে:-

নমামি গংগে তৱ পাদ পংকজম,

সুৰ অসুৰেঃ বন্দিত্য দিব্য ৰূপম ৷

ভুক্তিম চা মুক্তিম চা দদাসি নিত্যম,

ভৱ অনুসাৰেণ সদা নৰাণাম ৷৷

অৰ্থাৎ, হে মা গংগা! আপুনি আপোনাৰ ভক্তসকলক তেওঁলোকৰ ইচ্ছা অনুসৰি সাংসাৰিক সুখ, আনন্দ আৰু পৰিত্ৰাণ প্ৰদান কৰে। সকলোৱে আপোনাৰ পবিত্ৰ চৰণৰ উপাসনা কৰে। মইও আপোনাৰ পবিত্ৰ চৰণত মোৰ প্ৰণাম আগবঢ়াইছো। ইয়াৰ মাজতে, বহু শতাব্দী ধৰি প্ৰবাহিত হৈ থকা মাতৃ গংগাক পৰিষ্কাৰ কৰি ৰখাটো আমাৰ সকলোৰে বাবে এক ডাঙৰ দায়িত্ব। এই উদ্দেশ্যৰে, আঠ বছৰ পূৰ্বে আমি ‘নমামি গংগে অভিযান’ আৰম্ভ কৰিছিলো। এইটো আমাৰ সকলোৰে বাবে গৌৰৱৰ বিষয় যে, আজি ভাৰতৰ এই পদক্ষেপটোৱে সমগ্ৰ বিশ্বৰ পৰা প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। ৰাষ্ট্ৰসংঘই পৰিৱেশতন্ত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে বিশ্বৰ শীৰ্ষ দহটা পদক্ষেপত ‘নমামি গংগে’ অভিযান অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে। এইটো অধিক আনন্দৰ বিষয় যে ‘নমামি গংগে’য়ে সমগ্ৰ বিশ্বৰ পৰা এনে ১৬০ টা পদক্ষেপৰ মাজত এই সন্মান লাভ কৰিছে।

বন্ধুসকল, ‘নমামি গংগে’ অভিযানৰ আঁৰৰ শক্তিৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ উৎস হৈছে জনসাধাৰণৰ নিৰন্তৰ অংশগ্ৰহণ। ‘নমামি গংগে’ অভিযানত, গংগা প্ৰহৰী আৰু গংগা দূতৰো এক বৃহৎ ভূমিকা আছে। তেওঁলোকে গছপুলি ৰোপণ, ঘাট পৰিষ্কাৰ কৰা, গংগা আৰতি, পথৰ নাটক, চিত্ৰাংকন আৰু কবিতাৰ জৰিয়তে সজাগতা বিয়পোৱা কাৰ্যত নিয়োজিত হৈ আছে। এই অভিযানৰ বাবে জৈৱ বৈচিত্ৰ্যতো যথেষ্ট উন্নতি দেখা গৈছে। হিলচা মাছ, গাংগেয় ডলফিন আৰু কাছৰ বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ সংখ্যা যথেষ্ট বৃদ্ধি পাইছে। গংগাৰ পৰিৱেশতন্ত্ৰ পৰিষ্কাৰ হোৱাৰ লগতে অন্যান্য জীৱিকাৰ সুযোগো বৃদ্ধি পাইছে। ইয়াত মই ‘জলজ অজীৱিকা মডেল’ৰ বিষয়ে আলোচনা কৰিব বিচাৰো যিটো জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ কথা মনত ৰাখি প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। এই পৰ্যটন-আধাৰিত নাও চাফাৰীবোৰ ২৬টা স্থানত মুকলি কৰা হৈছে।

অৱশ্যে, ‘নমামি গংগে’ অভিযানৰ বিস্তাৰ, ইয়াৰ পৰিসৰ, নদী পৰিষ্কাৰ কৰা কাৰ্যতকৈ বহু বেছি বৃদ্ধি পাইছে। আনহাতে, এয়া আমাৰ ইচ্ছাশক্তি আৰু অক্লান্ত প্ৰচেষ্টাৰ প্ৰত্যক্ষ প্ৰমাণ যদিও ই বিশ্বক পৰিৱেশ সুৰক্ষাৰ দিশত এক নতুন পথ দেখুৱাবলৈ গৈ আছে।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, যেতিয়া আমাৰ সংকল্পৰ শক্তি শক্তিশালী হয়, আনকি আটাইতকৈ বৃহৎ প্ৰত্যাহ্বানটোও সহজ হৈ পৰে। ছিকিমৰ থেগু গাঁৱৰ চাংগে শ্বেৰ্পাজীয়ে এই উদাহৰণ দাঙি ধৰিছে। যোৱা ১৪ বছৰ ধৰি তেওঁ ১২,০০০ ফুটতকৈও অধিক উচ্চতাত পৰিৱেশ সুৰক্ষাৰ কামত নিয়োজিত হৈ আছে। চাংগেজীয়ে সাংস্কৃতিক আৰু ঐতিহ্যময় চোমগো হ্ৰদ পৰিষ্কাৰ ৰখাৰ কাম হাতত লৈছে। তেওঁৰ অক্লান্ত প্ৰচেষ্টাৰ দ্বাৰা এই হিমবাহ হ্ৰদৰ ৰূপ আৰু অনুভৱ সলনি কৰিছে। যেতিয়া চাংগে শ্বেৰ্পাজীয়ে ২০০৮ চনত পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ এই অভিযান আৰম্ভ কৰিছিল তেতিয়া তেওঁ বহুতো অসুবিধাৰ সন্মুখীন হ’ব লগা হৈছিল। কিন্তু অলপ সময়ৰ ভিতৰতে যুৱক-যুৱতী আৰু গাওঁবাসীৰ সৈতে পঞ্চায়তেও এই মহৎ কামত সম্পূৰ্ণ সমৰ্থন আগবঢ়োৱা আৰম্ভ কৰে। আজি যদি আপুনি চোমগো হ্ৰদ চাবলৈ যায়, আপুনি চাৰিওফালে বিশাল আৱৰ্জনা জমা কৰা পাত্ৰ দেখা পাব। এতিয়া ইয়াত সংগ্ৰহ কৰা আৱৰ্জনাবোৰ পুনৰ্ব্যৱহাৰৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰা হৈছে। কাপোৰেৰে তৈয়াৰ কৰা আৱৰ্জনাৰ মোনাবোৰো ইয়ালৈ অহা পৰ্যটকসকলক দিয়া হয় যাতে আৱৰ্জনাবোৰ চাৰিওফালে সিঁচৰতি নহয়। এতিয়া এই অতি পৰিষ্কাৰ হ্ৰদটো চাবলৈ প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ৫ লাখ পৰ্যটক ইয়াত উপস্থিত হয়। চোমগো হ্ৰদ সংৰক্ষণৰ এই অনন্য প্ৰচেষ্টাৰ বাবে বহুতো সংগঠনে চাংগে শ্বেৰ্পাকো সন্মানিত কৰিছে। এনে প্ৰচেষ্টাৰ বাবে আজি ছিকিমক ভাৰতৰ আটাইতকৈ পৰিষ্কাৰ ৰাজ্যসমূহৰ ভিতৰত গণ্য কৰা হয়। চাংগে শ্বেৰ্পাজী আৰু তেওঁৰ সহকৰ্মীসকলৰ সৈতে সমগ্ৰ দেশতে পৰিৱেশ সুৰক্ষাৰ মহৎ প্ৰচেষ্টাত নিয়োজিত লোকসকলকো মই হৃদয়েৰে প্ৰশংসা কৰো।

বন্ধুসকল, মই সুখী যে ‘স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান’ আজি প্ৰতিজন ভাৰতীয়ৰ মনত দৃঢ়ভাৱে নিহিত হৈ পৰিছে। ২০১৪ চনত এই গণ আন্দোলনৰ আৰম্ভণিৰ পৰা ইয়াক নতুন উচ্চতালৈ লৈ যোৱাৰ বাবে, জনসাধাৰণে অনন্য প্ৰচেষ্টা চলাই আহিছে।

এই প্ৰচেষ্টাবোৰ কেৱল সমাজৰ ভিতৰতেই নহয় চৰকাৰৰ ফালৰ পৰাও কৰা হৈছে। এই নিৰন্তৰ প্ৰচেষ্টাসমূহৰ ফলাফল হৈছে – আৱৰ্জনা আঁতৰোৱা, অপ্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰী আঁতৰোৱাৰ ফলত কাৰ্যালয়বোৰত যথেষ্ট স্থান মুকলি হৈছে, নতুন স্থান উপলব্ধ হৈছে। পূৰ্বতে ঠাইৰ অভাৱৰ বাবে, দূৰৈৰ ঠাইত ভাড়াত কাৰ্যালয়বোৰৰ কাম চলাবলগীয়া হৈছিল। আজিকালি এই পৰিষ্কাৰ-পৰিচ্ছন্নতাৰ বাবে, ইমান ঠাই উপলব্ধ যে এতিয়া, সকলো কাৰ্যালয় এটা স্থানতে একত্ৰিত হৈছে। অতীতত আনকি তথ্য আৰু সম্প্ৰচাৰ মন্ত্ৰালয়েও মুম্বাই, আহমেদাবাদ, কলকাতা, শ্বিলঙত বহুতো চহৰত থকা ইয়াৰ কাৰ্যালয়সমূহত যথেষ্ট প্ৰচেষ্টা কৰিছিল আৰু তাৰ বাবে আজি তেওঁলোকৰ নতুন কামৰ ব্যৱহাৰৰ বাবে দুটা, তিনিটা মহলা সম্পূৰ্ণৰূপে উপলব্ধ হৈছে। এই পৰিচ্ছন্নতাৰ বাবে আমি আমাৰ সম্পদৰ সৰ্বোত্তম ব্যৱহাৰৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছো। সমাজৰ লগতে গাওঁ, চহৰ আৰু আনকি কাৰ্যালয়তো; আনকি দেশৰ বাবেও, এই অভিযান সকলো ধৰণে উপযোগী প্ৰমাণিত হৈছে।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, আমাৰ দেশত আমাৰ কলা আৰু সংস্কৃতিৰ বিষয়ে এক নতুন সজাগতা আৰম্ভ হৈছে, এক নতুন চেতনা জাগ্ৰত হৈছে। ‘মন কী বাত’ত, আমি প্ৰায়ে এনে উদাহৰণৰ বিষয়ে আলোচনা কৰো। যিদৰে কলা, সাহিত্য আৰু সংস্কৃতি সমাজৰ সামূহিক মূলধন, ঠিক তেনেদৰে এইসমূহক আগুৱাই নিয়াটোও সমগ্ৰ সমাজৰ দায়িত্ব। লাক্ষাদ্বীপত এনে এটা সফল প্ৰচেষ্টা কৰা হৈছে। কালপেনি দ্বীপত এটা ক্লাব আছে – কুমেল ব্ৰাদাৰ্ছ চেলেঞ্জাৰ্ছ ক্লাব। এই ক্লাবটোৱে যুৱসকলক স্থানীয় সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাগত কলা সংৰক্ষণ কৰিবলৈ অনুপ্ৰাণিত কৰে। ইয়াত যুৱকসকলক স্থানীয় কলা কোলকলি, পৰিচাকলি, কিলিপাট আৰু পৰম্পৰাগত গীতৰ প্ৰশিক্ষণ দিয়া হয়। অৰ্থাৎ পুৰণি ঐতিহ্য নতুন প্ৰজন্মৰ হাতত সুৰক্ষিত হৈ আছে আৰু আগবাঢ়িছে ৷ বন্ধুসকল, মই সুখী যে কেৱল দেশতে নহয়, বিদেশতো এনে প্ৰচেষ্টা কৰা হৈছে। শেহতীয়াকৈ ডুবাইৰ পৰা এটা বাতৰি আহিছিল যে তাত থকা কালাৰী ক্লাবে গিনিজ বুক অব্ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডছত নিজৰ নাম পঞ্জীয়ন কৰিছে। কোনোবাই ভাবিব পাৰে নে যে ডুবাইৰ ক্লাবে এটা অভিলেখ স্থাপন কৰিছে, ভাৰতৰ সৈতে ইয়াৰ সম্পৰ্ক কি? প্ৰকৃততে, এই অভিলেখটো ভাৰতৰ প্ৰাচীন সমৰ কলা কালাৰিপায়াট্টুৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এই অভিলেখ একেলগে সৰ্বাধিক সংখ্যক লোকৰ দ্বাৰা কালাৰীৰ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে সৃষ্টি হৈছে । ডুবাইৰ কালাৰী ক্লাবে ডুবাই আৰক্ষীৰ সৈতে ইয়াৰ পৰিকল্পনা কৰিছিল আৰু ইউএই-ৰ ৰাষ্ট্ৰীয় দিৱসত ইয়াক প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। এই অনুষ্ঠানত, ৪ বছৰীয়া শিশুৰ পৰা ৬০ বছৰৰ বয়সৰ লোকসকলে কালাৰীৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। বিভিন্ন প্ৰজন্মই কেনেকৈ এক প্ৰাচীন পৰম্পৰাক সম্পূৰ্ণ আভ্যন্তৰীণ উৎসাহেৰে আগবঢ়াই নিছে এয়া তাৰ এক আশ্চৰ্যকৰ উদাহৰণ।

বন্ধুসকল, মই কৰ্ণাটকৰ গদাক জিলাত বাস কৰা ‘কুৱেমাশ্ৰী’ জীৰ বিষয়ে ‘মন কী বাত’ৰ শ্ৰোতাসকলক অৱগত কৰিব বিচাৰো। দক্ষিণত, কৰ্ণাটকৰ কলা-সংস্কৃতি পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ অভিযানত যোৱা ২৫ বছৰ ধৰি ‘কুৱেমশ্ৰী’ নিৰন্তৰভাৱে জড়িত হৈ আছে। আপোনালোকে কল্পনা কৰিব পাৰে যে তেওঁৰ তপস্যা কিমান মহান! আগতে তেওঁ হোটেল মেনেজমেণ্টৰ বৃত্তিৰ সৈতে জড়িত আছিল। কিন্তু তেওঁৰ সংস্কৃতি আৰু পৰম্পৰাৰ প্ৰতি আসক্তি ইমানেই গভীৰ আছিল যে তেওঁ ইয়াক তেওঁৰ লক্ষ্য কৰি লৈছিল। তেওঁ ‘কালা চেতনা’ নামেৰে এখন মঞ্চ সৃষ্টি কৰিছিল। এই মঞ্চখনে আজি কৰ্ণাটক আৰু ভাৰত তথা বিদেশৰ শিল্পীসকলৰ বহুতো কাৰ্যসূচীৰ আয়োজন কৰে। ইয়াত স্থানীয় কলা আৰু সংস্কৃতিৰ প্ৰচাৰৰ বাবে বহুতো অভিনৱ প্ৰচেষ্টাও হাতত লোৱা দেখা হৈছে।

বন্ধুসকল, কলা আৰু সংস্কৃতিৰ প্ৰতি দেশবাসীৰ এই উৎসাহ হৈছে ‘আমাৰ ঐতিহ্যত গৌৰৱ’ অনুভৱৰ প্ৰকাশ। আমাৰ দেশত, প্ৰতিটো কোণত এনে ধৰণৰ বহুতো ৰং সিঁচৰতি হৈ আছে। আমি এইসমূহ শোভিত আৰু সংৰক্ষণ কৰিবলৈ নিৰন্তৰে কাম কৰা উচিত।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, দেশৰ বহুতো অঞ্চলত বাঁহৰ পৰা বহুতো সুন্দৰ আৰু উপযোগী বস্তু তৈয়াৰ কৰা হয়। বিশেষকৈ জনজাতীয় অঞ্চলত বহুতো দক্ষ বাঁহশিল্পী, দক্ষ শিল্পী আছে। দেশখনে বাঁহৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ব্ৰিটিছ যুগৰ আইন পৰিৱৰ্তন কৰাৰ পিছৰে পৰা ইয়াৰ বাবে এক বিশাল বজাৰ বিকশিত হৈছে। আনকি মহাৰাষ্ট্ৰৰ পালঘৰৰ দৰে অঞ্চলতো জনজাতীয় লোকসকলে বাঁহৰ পৰা বহুতো সুন্দৰ সামগ্ৰী প্ৰস্তুত কৰে। বাকচ, চকী, চাহপাত্ৰ, বাস্কেট, আৰু বাঁহেৰে তৈয়াৰ কৰা ট্ৰে আদি বস্তুবোৰ অতি জনপ্ৰিয় হৈ পৰিছে। কেৱল এয়াই নহয়, এই লোকসকলে বাঁহৰ পৰা সুন্দৰ কাপোৰ আৰু সজ্জাও প্ৰস্তুত কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা জনজাতীয় মহিলাসকললে নিযুক্তি লাভ কৰিছে আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰতিভায়েও স্বীকৃতি লাভ কৰিছে।

বন্ধুসকল, কৰ্ণাটকৰ এহাল দম্পতীয়ে বেটেলনাট ফাইবাৰৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা বিভিন্ন সামগ্ৰী আন্তৰ্জাতিক বজাৰলৈ প্ৰেৰণ কৰিছে। এয়া কৰ্ণাটকৰ শিৱমোগাৰ এহাল দম্পতী – শ্ৰীমান সুৰেশ আৰু তেওঁৰ পত্নী শ্ৰীমতী মৈথিলী। এওঁলোকে তামোলৰ আঁহৰ পৰা ট্ৰে, প্লেট আৰু হেণ্ডবেগৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বহুতো আলংকাৰিক বস্তু তৈয়াৰ কৰি আছে। এই আঁহেৰে তৈয়াৰ কৰা চেন্দেলবোৰো আজি জনপ্ৰিয় হৈছে। আজি তেওঁলোকৰ সামগ্ৰীবোৰ লণ্ডন আৰু ইউৰোপৰ অন্যান্য বজাৰত বিক্ৰী হৈ আছে। এয়া হৈছে আমাৰ প্ৰাকৃতিক সম্পদ আৰু পৰম্পৰাগত দক্ষতাৰ গুণ, যাক সকলোৱে ভাল পাইছে। ভাৰতৰ এই পৰম্পৰাগত জ্ঞানত, বিশ্বই এক বহনক্ষম ভৱিষ্যতৰ উপায় বিচাৰি আছে। আমি নিজেও এই দিশত অধিক সচেতন হোৱাটো প্ৰয়োজন। আমি নিজেও এনে থলুৱা আৰু স্থানীয় সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰা উচিত আৰু সেইবোৰ আনকো উপহাৰ দিয়া উচিত। ই আমাৰ পৰিচয় শক্তিশালী কৰিব, স্থানীয় অৰ্থনীতি শক্তিশালী কৰিব আৰু বৃহৎ পৰিমাণত জনসাধাৰণৰ ভৱিষ্যত উজ্জ্বল কৰিব।

মোৰ মৰমৰ দেশবাসীসকল, এতিয়া আমি লাহে লাহে ‘মন কী বাত’ৰ ১০০তম খণ্ডৰ অভূতপূৰ্ব মাইলৰ খুঁটিৰ দিশে আগবাঢ়িছো। মই দেশবাসীৰ পৰা বহুতো পত্ৰ পাইছো য’ত তেওঁলোকে ১০০তম খণ্ডটোৰ বিষয়ে যথেষ্ট অনুসন্ধিৎসুতা প্ৰকাশ কৰিছে। আমি ১০০ তম খণ্ডত কি কথা পাতিব লাগে আৰু ইয়াক কেনেদৰে বিশেষ কৰিব লাগে, এই সন্দৰ্ভত আপোনালোকে মোলৈ আপোনাৰ পৰামৰ্শ প্ৰেৰণ কৰাটো মই বিচাৰিছো । পৰৱৰ্তী খণ্ডত আমি ২০২৩ চনত লগ পাম। মই আপোনালোকক ২০২৩ বৰ্ষৰ বাবে শুভকামনা জনাইছো।

এই বছৰটো দেশৰ বাবেও বিশেষ হওক, দেশখনে নতুন উচ্চতা স্পৰ্শ কৰক আৰু একেলগে আমি এটা সংকল্প গ্ৰহণ কৰিব লাগিব আৰু ইয়াক বাস্তৱায়িতও কৰিব লাগিব। এই সময়ত বহুতো মানুহ ছুটি উপভোগৰ মেজাজত আছে। এই উৎসৱবোৰ যথেষ্ট উপভোগ কৰক, কিন্তু অলপ সতৰ্ক হওক। আপোনালোকে মন কৰিছে যে পৃথিৱীৰ বহুতো দেশত ক’ৰোনা আকৌ বৃদ্ধি পাইছে ৷ সেয়েহে আমি মাস্ক আৰু হাত ধোৱাৰ দৰে সাৱধানতাসমূহ পালন কৰিব লাগিব। যদি আমি সাৱধান হওঁ, তেন্তে আমিও সুৰক্ষিত থাকিম আৰু আমাৰ উপভোগত কোনো বাধা নাথাকিব। ইয়াৰ সৈতে, আকৌ এবাৰ আপোনালোক সকলোকে অশেষ শুভেচ্ছা জনাইছো। নমস্কাৰ, আপোনালোকক অশেষ ধন্যবাদ।

***

DS/LP/VK/MM