પીએમઇન્ડિયા

જય સ્વામિનારાયણ!

કાર્યક્રમમાં પરમ પૂજ્ય ગુરુજી શ્રી જ્ઞાનજીવન દાસજી સ્વામી, ભારતીય જનતા પાર્ટીના ગુજરાત પ્રદેશ અધ્યક્ષ અને સંસદમાં મારા સાથી શ્રી સી. આર. પાટીલ, ગુજરાત સરકારમાં મંત્રી મનીષાબેન, વિનુભાઈ, સાંસદ રંજનબેન, વડોદરાના મેયર કેયુરભાઈ, તમામ મહાનુભાવો, આદરણીય સંતો, હાજર રહેલા તમામ ભક્તો, બહેનો અને સજ્જનો અને મોટી સંખ્યામાં યુવા પેઢી મારી સામે બેઠી છે, આ યુવા જોમ, યુવા જુસ્સો, યુવા પ્રેરણા, આપ સૌને મારા વંદન. જય સ્વામિનારાયણ!

મને આનંદ છે કે આજે મને સંસ્કાર અભ્યુદય શિબિરના આ કાર્યક્રમમાં સામેલ થવાનો અવસર મળ્યો છે, તે પોતાનામાં જ સંતોષ અને ખુશીનો પ્રસંગ છે. આપ સૌ સંતોની હાજરીમાં આ શિબિરની રૂપરેખા, ઉદ્દેશ્યો અને અસર વધારે ચમકી ઉઠશે.

આપણા સંતો, આપણા શાસ્ત્રોએ આપણને શીખવ્યું છે કે સમાજની દરેક પેઢીમાં સતત ચારિત્ર્ય ઘડતરથી કોઈપણ સમાજની રચના થાય છે. તેની સભ્યતા, તેની પરંપરા, તેની નૈતિકતા, તેનું વર્તન, એક રીતે, આપણા સાંસ્કૃતિક વારસાની સમૃદ્ધિમાંથી આવે છે. અને આપણી સંસ્કૃતિની રચના, જો તેમાં શાળા છે, જો તેમાં કોઈ મૂળ બીજ છે, તો તે આપણી સંસ્કૃતિ છે. અને તેથી, આ સંસ્કાર અભ્યુદય શિબિર આપણા યુવાનોના અભ્યુદય માટે તેમજ આપણા સમાજના અભ્યુદય માટે કુદરતી રીતે પવિત્ર અભિયાન છે.

આપણી ઓળખ અને ગૌરવના ઉદય માટેનો આ પ્રયાસ છે. આ આપણા રાષ્ટ્રના ઉદય માટેનો પ્રયાસ છે. મને ખાતરી છે કે જ્યારે મારા યુવા સાથીઓ આ શિબિર છોડશે ત્યારે તેઓ પોતાની અંદર એક નવી ઉર્જાનો અનુભવ કરશે. તમે નવી સ્પષ્ટતા અને નવી ચેતનાના સંચારનો અનુભવ કરશો. હું તમને આ નવી શરૂઆત માટે, તમારા નવા પ્રસ્થાન માટે, તમારા નવા સંકલ્પ માટે ખૂબ ખૂબ શુભેચ્છા પાઠવું છું.

સાથીઓ,

આ વર્ષે ‘સંસ્કાર અભ્યુદય શિબિર‘નું આયોજન એવા સમયે કરવામાં આવી રહ્યું છે જ્યારે દેશ તેની આઝાદીના અમૃત મહોત્સવની ઉજવણી કરી રહ્યો છે. આજે આપણે સામૂહિક સંકલ્પ લઈ રહ્યા છીએ, નવા ભારતના નિર્માણ માટે સામૂહિક પ્રયાસો કરી રહ્યા છીએ. એક નવું ભારત, જેની ઓળખ નવી, આધુનિક, આગળ દેખાતી અને પરંપરાઓ પ્રાચીન કાળના મજબૂત પાયા સાથે જોડાયેલી છે! આવું નવું ભારત, જે નવી વિચારસરણી અને વર્ષો જૂની સંસ્કૃતિ બંનેને સાથે લઈ જાય અને સમગ્ર માનવજાતને દિશા આપે.

તમે કોઈપણ ક્ષેત્રને જુઓ, જ્યાં પડકારો છે, ભારત ત્યાં આશાઓથી ભરપૂર રજૂઆત કરી રહ્યું છે. જ્યાં સમસ્યાઓ છે ત્યાં ભારત ઉકેલો આપી રહ્યું છે. કોરોનાના સંકટ વચ્ચે વિશ્વમાં રસી અને દવાઓ પહોંચાડવાથી લઈને વિખરાયેલી સપ્લાય ચેઈન વચ્ચે આત્મનિર્ભર ભારતની આશા, વૈશ્વિક અશાંતિ વચ્ચે શાંતિ માટે સક્ષમ રાષ્ટ્રની ભૂમિકા અને સંઘર્ષ, ભારત આજે વિશ્વની નવી આશા છે. આબોહવા પરિવર્તન વિશ્વની સામે વિશ્વને જોખમમાં મૂકે છે, તેથી ભારત તેના સદીઓ જૂના ટકાઉ જીવનના અનુભવોમાંથી ભવિષ્યનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે. અમે સમગ્ર માનવતાને યોગનો માર્ગ બતાવી રહ્યા છીએ, અમે તમને આયુર્વેદની શક્તિનો પરિચય કરાવી રહ્યા છીએ. આપણે સોફ્ટવેરથી લઈને અવકાશ સુધી નવા ભવિષ્યની રાહ જોઈ રહેલા રાષ્ટ્ર તરીકે ઉભરી રહ્યા છીએ.

સાથીઓ,

આજે ભારતની સફળતા એ આપણા યુવાનોની શક્તિનો સૌથી મોટો પુરાવો છે. આજે દેશમાં સરકારની કામ કરવાની રીત બદલાઈ છે, સમાજની વિચારસરણી બદલાઈ છે અને સૌથી મોટી વાત એ છે કે જનભાગીદારી વધી છે. જે લક્ષ્યાંકો ભારત માટે અશક્ય માનવામાં આવતા હતા, હવે દુનિયા એ પણ જોઈ રહી છે કે આવા ક્ષેત્રોમાં ભારત કેટલું સારું કરી રહ્યું છે. સ્ટાર્ટઅપ વિશ્વમાં ભારતનું વધતું કદ પણ તેનું ઉદાહરણ છે. આજે ભારત વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી સ્ટાર્ટઅપ ઇકો-સિસ્ટમ છે. આપણા યુવાનો તેનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે.

સાથીઓ,

અહીં કહેવાયું છે કે શુદ્ધ બુદ્ધિ અને માનવીય મૂલ્યો આપણું તેમજ બીજાનું પણ ભલું કરે છે. જો બુદ્ધિ શુદ્ધ હોય તો કશું જ અશક્ય નથી, કશું જ અપ્રાપ્ય નથી. તેથી જ સ્વામી નારાયણ સંપ્રદાયના સંતો સંસ્કાર અભ્યુદય કાર્યક્રમો દ્વારા આત્મનિર્માણ, ચારિત્ર નિર્માણનું આટલું મહાન અનુષ્ઠાન ચલાવી રહ્યા છે. આપણા માટે સંસ્કાર એટલે શિક્ષણ, સેવા અને સંવેદનશીલતા. આપણા માટે સંસ્કાર એટલે સમર્પણ, નિશ્ચય અને શક્તિ. આપણે આપણી જાતને ઉત્થાન આપીએ છીએ, પરંતુ આપણા ઉત્થાન એ બીજાના કલ્યાણનું સાધન પણ હોવું જોઈએ. આપણે સફળતાના શિખરોને સ્પર્શીએ, પરંતુ આપણી સફળતા પણ સૌની સેવાનું સાધન હોવી જોઈએ. આ ભગવાન સ્વામી નારાયણના ઉપદેશનો સાર છે, અને આ ભારતનો સ્વભાવ પણ છે.

આજે જ્યારે તમે ગુજરાતના ખૂણે-ખૂણેથી અહીં આવ્યા છો, ત્યારે અને આટલી મોટી સંખ્યામાં યુવક-યુવતીઓ મારી નજર સમક્ષ આવી રહ્યા છે, ત્યારે મને પણ લાગે છે કે હું વડોદરા રૂબરૂ આવ્યો હોત તો સારું થાત. તમને બધાને રૂબરૂ મળ્યો હોત તો વધુ મજા આવત. પરંતુ તેમાં ઘણી મુશ્કેલીઓ હોય છે, સમયનું બંધન હોય છે. આ કારણે તે શક્ય નથી થતું. આપણા જીતુભાઈ હસી રહ્યા છે. સ્વાભાવિક છે, કારણ કે વડોદરામાં મને ભૂતકાળમાં ઘણો સમય વિતાવવાની તક મળી છે. અને મારા માટે ગર્વની વાત છે કે વડોદરા અને કાશી બંનેએ મળીને મને સાંસદ બનાવ્યો, ભારતીય જનતા પાર્ટીએ મને સાંસદ બનવા માટે ટિકિટ આપી, પરંતુ વડોદરા અને કાશીએ મને પ્રધાનમંત્રી બનવાની ટિકિટ આપી. તમે કલ્પના કરી શકો છો કે વડોદરા સાથે મારો સંબંધ કેવો રહ્યો છે અને જ્યારે વડોદરાની વાત આવે છે ત્યારે મને ઘણા દિગ્ગજ વ્યક્તિઓ યાદ આવે છે, મારા કેશુભાઈ ઠક્કર, જમનાદાસ, કૃષ્ણકાંતભાઈ શાહ, મારા સાથી નલીનભાઈ ભટ્ટ, બાબુભાઈ ઓઝા, રમેશભાઈ ગુપ્તા વગેરે ઘણા ચહેરાઓ દેખાય છે, મારી સામે. અને તેની સાથે યુવા ટીમ કે જેની સાથે મને ઘણા વર્ષો સુધી કામ કરવાની તક મળી. તેઓ પણ આજે ઘણા ઉચ્ચ હોદ્દા પર છે. ગુજરાતની સેવા કરે છે. અને વડોદરા હંમેશા સંસ્કાર નગરી તરીકે ઓળખાય છે. વડોદરાની ઓળખ સંસ્કૃતિ છે. અને સંસ્કૃતિના આ શહેરમાં સંસ્કાર ઉત્સવ થાય તો સ્વાભાવિક છે અને આપ સૌને યાદ હશે કે ઘણા વર્ષો પહેલા મેં વડોદરામાં ભાષણ આપ્યું હતું. માત્ર એક જાહેર સભા હતી અને તેમાં મેં સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટીનું વર્ણન કર્યું હતું. ત્યારે કલ્પનાની દુનિયામાં સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટીનું કામ ચાલી રહ્યું હતું. અને તે સમયે મેં કહ્યું હતું કે જ્યારે આ સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી વિશ્વના આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનશે ત્યારે વડોદરા તેની જન્મભૂમિ બનશે. સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટીનો આધાર વડોદરા બનશે, મેં ઘણા વર્ષો પહેલા કહ્યું હતું. આજે સમગ્ર મધ્ય ગુજરાત, વડોદરા પર્યટનના સમગ્ર ઇકોસિસ્ટમ માટે તેનું કેન્દ્રબિંદુ બની રહ્યું છે. જે રીતે પાવાગઢનું પુનઃનિર્માણ ચાલી રહ્યું છે. અને અમને મહાકાળીના આશીર્વાદ મળી રહ્યા છે. હું પણ ઈચ્છું છું કે આવનારા દિવસોમાં હું મહાકાળીના ચરણોમાં માથું નમાવવા ચોક્કસ આવીશ. પરંતુ પાવાગઢ હોય કે સ્ટેચ્યુ ઓફ યુનિટી, આ તમામ બાબતો સંસ્કૃતિનગરી વડોદરાનું નવું વિસ્તરણ બની રહી છે. ઔદ્યોગિક અને વડોદરાની પ્રતિષ્ઠા પણ જુઓ, વડોદરામાં બનેલા મેટ્રો કોચ આખી દુનિયામાં ચાલે છે. આ વડોદરાની તાકાત છે, ભારતની તાકાત છે. આ બધું આ દાયકામાં જ બન્યું છે. અમે નવા ક્ષેત્રોમાં ઝડપી ગતિએ આગળ વધી રહ્યા છીએ. પણ આજે જ્યારે હું યુવાનો પાસે આવ્યો છું ત્યારે આજે આપણા પૂ. સ્વામીજીએ જે પણ કહ્યું, તેમણે કહ્યું કે ક્યારેક મળવું શક્ય ન હોય તો ન કરો, પરંતુ દેશના કામને ક્યારેય બાજુ પર ન રાખો. સંતના મુખેથી આ વાત નાની નથી, મિત્રો, ભૂલશો નહીં, એનો અર્થ એ થયો કે તેમણે મળવાનું બંધ કરવાનું કહ્યું નથી. પરંતુ મહાત્માએ કહ્યું છે કે દેશ માટે કામ કરવું જોઈએ. ઘણી વખત એવું બને છે કે જ્યારે આઝાદીનો આ અમૃત ઉત્સવ ચાલી રહ્યો હોય ત્યારે આપણે જાણીએ છીએ કે આપણને દેશ માટે મરવાનું નસીબ નથી મળ્યું, પણ દેશ માટે જીવવાનું સૌભાગ્ય મળ્યું છે ભાઈઓ. તો દેશ માટે જીવવું જોઈએ, દેશ માટે કંઈક કરવું જોઈએ. દેશ માટે કંઈક કરવું એટલે નાની નાની બાબતોથી આ કામ કરવું. ધારો કે હું તમને અને બધા સંતોને દર અઠવાડિયે આ બાબત માટે વિનંતી કરું છું અને તમને અને આપણા અહીંના તમામ હરિભક્તોને યાદ કરાવે, ભલે તે ગુજરાતમાં હોય, દેશમાં હોય, તેઓ ઓછામાં ઓછું એક કામ કરી શકશે? આઝાદીના આ અમૃત ઉત્સવ દરમિયાન, 15 ઓગસ્ટ, 2023 સુધી વધુ નહીં, 15 ઓગસ્ટ, 2023 સુધી અને જેઓ આ સંસ્કાર અભ્યુદયમાં આવ્યા છે, તેઓએ અને તેમના મિત્રો અને પરિવારજનોએ આ એક વર્ષમાં રોકડ સાથે વ્યવહાર ન કરવાનો નિર્ણય લેવો જોઈએ. ડિજિટલ પેમેન્ટ કરશે. માત્ર ડિજિટલ ચલણનો ઉપયોગ કરશે, મોબાઈલ ફોનથી ચૂકવણી કરશે અને પૈસા લેશે. વિચારો કે તમે કેટલી મોટી ક્રાંતિ લાવી શકો છો. જ્યારે તમે શાકભાજી વિક્રેતા પાસે જાઓ અને કહો કે હું ફક્ત ડિજિટલ પેમેન્ટ કરીશ, ત્યારે શાકભાજી વેચનાર ડિજિટલ પેમેન્ટ કેવી રીતે લેવું તે શીખશે, તે બેંકમાં ખાતું પણ ખોલશે, તેના પૈસા પણ સારા કામ માટે ખર્ચવા લાગશે. એક નાનકડો પ્રયાસ ઘણા લોકોના જીવનમાં મૂળભૂત ફરક લાવી શકે છે. કરશો મિત્રો? તમે હાથ ઊંચો કરો તો, મને અહીંથી દેખાય, થોડી તાકાતથી, જય સ્વામિનારાયણ બોલ્યા પછી આવું નહીં ચાલે, હો.

હવે બીજું કામ. આઝાદીના આ અમૃત ઉત્સવમાં, વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા 75 કલાક, હું બહુ બોલતો નથી, 75 કલાક માતૃભૂમિની સેવા માટે, તમે સ્વચ્છતાનું કામ લો, બાળકોને કુપોષણથી મુક્ત કરવા માટે કામ કરો, પ્લાસ્ટિકના કચરાથી મુક્તિ, લોકો પ્લાસ્ટિક ઉપયોગ ન કરે, લોકોએ પ્લાસ્ટિકનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ, આવું અભિયાન ચલાવો. આવું કોઈ કામ કરો અને આ વર્ષે તેના માટે 75 કલાક આપી શકો? અને જ્યારે હું સ્વચ્છતાની વાત કરું છું, ત્યારે હું વડોદરાની વાત કરું છું અને વડોદરા અને કાશી સાથે મારો નાતો રહ્યો છે. સ્વાભાવિક રીતે, કાશીની વાત પણ હવે યાદ હશે. જ્યારે હું સ્વચ્છતા અભિયાન ચલાવી રહ્યો હતો, ત્યારે કાશીમાં, નાગાલેન્ડની ટિમસુતુલા એમસોંગ નામની છોકરી, અમે ચિત્રલેખા દ્વારા તેના પર એક સુંદર લેખ લખ્યો હતો. આ છોકરી થોડા સમય પહેલા કાશીમાં ભણવા માટે આવી હતી. અને તે કાશીમાં રહેવાનો આનંદ માણવા લાગી. તે લાંબો સમય કાશીમાં રહી. તે નાગાલેન્ડના ખ્રિસ્તી સંપ્રદાયની પૂજામાં માનનારી બાળકી હતી. પરંતુ જ્યારે સ્વચ્છતા અભિયાન આવ્યું ત્યારે તેણે એકલા હાથે કાશીના ઘાટની સફાઈ શરૂ કરી. ધીમે-ધીમે ઘણા નવા યુવાનો તેની સાથે જોડાવા લાગ્યા. અને લોકો એ જોવા આવતા હતા કે જીન્સ પેન્ટ પહેરીને ભણેલા-ગણેલા દીકરા-દીકરીઓ આટલી મહેનત કરે છે અને પછી આખી કાશી તેમની સાથે જોડાવા લાગી. તમને લાગે છે કે જ્યારે નાગાલેન્ડની એક છોકરી આપણી જગ્યાએ કાશીના ઘાટની સફાઈ કરે છે, તો કલ્પના કરો કે આંતરિક મન પર કેટલી મોટી અસર થઈ હશે. પૂ. જ્ઞાનજીવન સ્વામીએ હમણાં જ કહ્યું કે સ્વચ્છતા માટે આપણે આગેવાની લેવી જોઈએ, જવાબદારી આપણા હાથ પર લેવી જોઈએ. આ બધા દેશના કામો છે, જો હું પાણી બચાવું તો તેમાં પણ દેશભક્તિ છે, જો હું વીજળી બચાવું તો તેમાં પણ દેશભક્તિ છે. આઝાદીના અમૃત પર્વમાં આપણા ભક્તો માટે એવું કોઈ ઘર ન હોવું જોઈએ કે જેમાં એલઈડી બલ્બનો ઉપયોગ ન થતો હોય. જો તમે LED બલ્બનો ઉપયોગ કરશો તો લાઈટ સારી છે, ખર્ચ પણ ઓછો થશે અને વીજળીની પણ બચત થશે. જન ઔષધિ કેન્દ્ર, તમે જોયું જ હશે કે ગુજરાતમાં ઘણી જગ્યાએ જન ઔષધિ કેન્દ્ર છે. કોઈપણ પરિવારમાં ચોક્કસપણે ડાયાબિટીસનો દર્દી હશે અને તે દર્દી માટે દર મહિને દવાનો ખર્ચ પરિવારને 1000, 1200, 1500 આવે છે, આવી સ્થિતિમાં દર મહિને આટલી રકમ કેવી રીતે ખર્ચી શકાય. આ જ દવાઓ જન ઔષધિ કેન્દ્રમાં 100-150માં ઉપલબ્ધ છે. તો મારા યુવા મિત્રો, મોદીએ આ કામ કરી નાંખ્યું, સરકારે તો આ કામ કરી નાંખ્યું, પરંતુ મધ્યમ વર્ગ અને ગરીબ વર્ગના ઘણા લોકોને ખબર નથી કે આ જન ઔષધિ કેન્દ્રો ખુલ્યા છે,  તો તેમને લઈ જાઓ, સસ્તી દવાઓ અપાવો, તેઓ તમને આશીર્વાદ આપશે. અને આનાથી મોટા સંસ્કાર કયા હોઇ શકે? આ એવી વસ્તુઓ છે જે આપણે સરળતાથી કરી શકીએ છીએ. દેશભક્તિ એમાં ભરેલી છે ભાઈઓ. જો તમે દેશભક્તિ માટે કંઈક અલગ કરો, તો જ દેશભક્તિ કહેવાય, એવું નથી. આપણા સામાન્ય જીવનમાં સમાજનું ભલું થાય, દેશનું ભલું થાય, આડોશ-પડોશનું ભલું થાય, હવે તમે વિચારો કે આપણા ગરીબ બાળકો કુપોષણથી મુક્ત હશે તો શું થશે, જો આપણું બાળક સ્વસ્થ હશે તો આપણું રાજ્ય, આપણો દેશ સ્વસ્થ રહેશે. આપણે એવું વિચારવું જોઈએ. મારા માટે ખુશીની વાત છે કે અત્યારે ગુજરાતમાં કુદરતી ખેતીનું અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. ધરતી માતા, આપણે ભારત માતા કી જય બોલીએ છીએને, આ ભારત માતા આપણી ધરતી માતા છે. તેની ચિંતા કરો છો? આપણે રસાયણો, ખાતર, યુરિયા વગેરે નાંખીને પૃથ્વી માતાને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છીએ. આ ધરતી માતાને આપણે કેટલી દવાઓ ખવડાવી રહ્યા છીએ અને તેનો ઉકેલ કુદરતી ખેતી છે. ગુજરાતમાં કુદરતી ખેતીની ઝુંબેશ ચાલી રહી છે, તમે બધા યુવાનો, જેમનું જીવન ખેતી સાથે જોડાયેલું છે. ગામડાઓ સાથે જોડાયેલ છે. જો આપણે સંકલ્પ કરીએ કે આપણે હરિના ભક્ત છીએ, સ્વામિનારાયણ ભગવાનની સેવામાં છીએ, તો ઓછામાં ઓછું આપણે આપણા કુટુંબમાં, આપણા ખેતરમાં કોઈ રસાયણનો ઉપયોગ નહીં કરીએ. કુદરતી ખેતી જ કરીશું. આ પણ ધરતી માતાની સેવા છે, આ જ ભારત માતાની સેવા છે.

સાથીઓ,

મારી અપેક્ષા એ છે કે સંસ્કારો આપણા જીવન વ્યવહાર સાથે જોડાયેલા હોવા જોઈએ, માત્ર વાણી અને વાણીમાં સંસ્કાર પૂરતું નથી. સંસ્કારોનો સંકલ્પ બનવો જોઈએ. સંસ્કાર સિદ્ધિનું માધ્યમ બનવું જોઈએ. મને ખાતરી છે કે આજની ઘણી શિબિરો આવા અદ્ભુત વિચારો સાથે તમે જ્યાં પણ જશો ત્યાં આઝાદીના અમૃત ઉત્સવમાં કરોડો દેશવાસીઓને આ ભારત માતાની શુભકામનાઓ પહોંચાડશે.

આપ સૌ સાથે વાત કરવાનો મોકો મળ્યો, આપ સૌને શુભકામનાઓ.

આદરણીય સંતોને મારા વંદન, જય સ્વામિનારાયણ.

SD/GP

સોશિયલ મીડિયા પર અમને ફોલો કરો :  @PIBAhmedabad    /pibahmedabad1964    /pibahmedabad  pibahmedabad1964@gmail.com